Argentinada milli kimlik: Futboldan başqa nə qalıb?
2022-12-05 09:00:00
Özgür Uyanık The Independent Turkish üçün yazıb
Keçən həftə sosial mediada baş verən dialoq kimi heç nə yoxdur. Argentinasizlərdən olanlar “milli hiss” əks etdirə bilmədi.
Çıxışda orta məktəbi bitirmiş bir qız atasından Argentina-Meksika matçı zamanı buraxılış mərasimində iştirak etməsini xahiş edir.
Ata az qala ağlını itirib. Söyür, deyir ki, məktəbə zəng edəcək, digər ailələrə etiraz məktubu yazacaqlar.
“Sənə böyrəyimi verəcəm, amma bunu məndən istəmə” deyir.
Qız atasını ələ salırdı. Argentinada Dünya Kuboku Heç bir məktəbdə heç bir dərs də keçirilmir, buraxılış mərasimi belə keçirilmir.
1998-ci ildən paytaxt Buenos-Ayres məktəblərdəki şagirdlərə dünya çempionatının oyunlarını izləməyə icazə verib.
Bu ölkədə, şübhəsiz ki, futbol dindən əvvəl sosial kimliyin ən mühüm təyinedicisidir.
Keçən həftə Dünya Kubokunun başlaması qədər əhəmiyyətli bir hadisə Hebe de Bonafinonun ölümü idi.
93 yaşında vəfat edən Hebe, xuntadan sonra yenidən qurulan Argentina milli kimliyinin ən mühüm canlı simvolu idi.
Hebe xunta dövründə itmiş oğullarını tapmaq uğrunda mübarizəsi ilə tanınır.Plaza de Mayo Analarrəhbəri idi.
Hakimiyyətdə olan solçu administrasiya Hebenin ölümü ilə əlaqədar dövlət televiziyasının ekranına qara lent taxmağı da diqqətdən yayınmayıb.
Lakin bu ikon dünya çempionatının oyunlarını yayımlayan ictimai kanalda da olanda FİFA-nın reaksiyası tez oldu. Və kanal yas simvolunu geri götürməli oldu.
qısaca Argentinada “anamın” “Qrup 1976-1983-cü illərdə hakimiyyətdə olan son hərbi faşist diktaturasına qarşı başını dik tutaraq küçədə yürüşə bilən yeganə qrup idi.
Diktatura onların bir çoxunu həbs edib işgəncələrə məruz qoysa da, həbs olunsa da, itirilsə də, bəzilərini qorxuda bilmədi.
Onlar diktatura devrilənə qədər övladlarının harada olduğunu soruşurdular. Xunta süqut etdikdən sonra, günahkarları əbədi olaraq həbsxanaya göndərənə qədər mübarizələrini davam etdirdilər.
1978 Dünya Kuboku ilə “anamın”Mən dünyanı tanıyırdım. Çünki 1978-ci ildə dünya çempionatı Argentinada keçirilib.
FİFA dünya çempionatını on minlərlə vətəndaşını açıq və gizli üsullarla qətlə yetirən bir rejimə hədiyyə etdi.
Nəinki dünya, hətta bir çox argentinalılar da o zaman baş verən vəhşilikləri görmək istəmirdilər.
Üstəlik, indi onlar haqqında danışmağın nə faydası var idi: Artıq faktlar kifayət qədər utancverici idi və ağrıya ən azı oyun fasiləsi verilə bilərdi.
Amma hər keçən dəqiqənin övladının yaşamaq şansını azaltdığını bilən anaların ağrıları səngimirdi.
Əvvəllər bir neçə il Argentinada yaşamış vicdanlı holland jurnalist mikrofonu onlara verənə qədər onların səsləri boğulmuşdu.
Van der Putten Argentinanın flaqman meydanı olan Plaza de Mayoda idi, çünki hamının diqqəti Almaniya-Polşa Dünya Kubokunun açılış matçında idi.
Tərcümə“24 SAAT”
