Taliban Əfqanıstanın nəzarətini əlinə aldıqdan sonra Avropa İttifaqı Avropaya gedən əfqan qaçqınların ən ağır yükünü Türkiyənin öz üzərinə götürməsini istəyir. Türkiyə isə bu çağırışa qarşıdır.

Əfqanıstandan olan qaçqınlar hər gün qonşu İrandan Türkiyəyə keçir. Taliban Əfqanıstan üzərində nəzarəti gücləndirdikcə, qaçqınların sayının artacağı qorxusu da artır.

Yunanıstan əfqan qaçqınların Türkiyədən Avropa İttifaqına keçməsinin qarşısını almaq üçün Türkiyə ilə sərhəddəki divarı genişləndirir və möhkəmləndirir. Avropa İttifaqı qaçqın böhranının qarşısını almaq üçün Ankaraya müraciət edib. Kadir Has Universitetinin professoru Soli Özəl: “Avropa İttifaqı Türkiyədən tam olaraq axtardığı şeyi, 2015 -ci ildən bəri Suriyadan olan qaçqınlarla bağlı istədiyini istəyəcək. Bu o deməkdir ki, Türkiyə qaçqınların saxlandığı və ya atıldığı yerdir.”

Saytların yığılması

Türkiyə bundan əvvəl Avropa İttifaqı ilə qaçqın müqaviləsi imzalayıb və milyardlarla dollarlıq yardım qarşılığında vətəndaş müharibəsindən qaçan dörd milyona yaxın suriyalını qəbul edib.

Avropa liderləri Türkiyə prezidenti Rəcəp Tayyib Ərdoğanla Əfqanıstan məsələsini müzakirə edir. Bəzi analitiklərin fikrincə Avropa İttifaqı daha çox pul müqabilində, suriyalı qaçqın müqaviləsinə əfqanları da əlavə etmək istəyir. Avropa Şurasının Xarici Əlaqələr şöbəsindən Əsli Aydintaşbaş: “Bu, müəyyən dərəcədə hökumətin xeyrinədir, çünki hökumətin pulu o qədər azalıb ki, pulu qəbul edir. Lakin bunun böyük bir siyasi bədəli var. İctimaiyyətin fikrinə gəldikdə isə düşünürəm ki, ictimaiyyət qaçqınların qəbul edilməsinə qarşıdır.”

Bunu bir neçə həftə əvvəl Türkiyənin paytaxtı Ankaranın yaxınlığında qəzəbli bir dəstənin suriyalılara məxsus mağazalara hücumunda görmək olardı.

Əsas müxalifət partiyası Avropa İttifaqının hər hansı yeni qaçqın müqaviləsinə qarşı çıxaraq, Avropanın böhrandan çıxış yolunu satın almaqla deyil, qaçqın yükünü paylaşmaqla həll etməli olduğunu deyir. Cümhuriyyət Xalq Partiyasından Ünal Ceviköz: “Avropa İttifaqı sanki Türkiyəyə maddi yardım verməklə miqrasiya probleminin qarşısını ala biləcəyini düşünür. Birincisi, Türkiyəyə verilən maddi yardım Türkiyənin indiyə qədərki xərclərini qarşılamır. İkincisi isə bu, miqrasiya probleminin həll yolu deyil”.

Xalqın daha çox qaçqın qəbul edilməsinə qarşı olduğundan xəbərdar olan Ərdoğan hazırda Avropa İttifaqının yeni qaçqın müqaviləsini istisna edərək, ölkənin sərhədlərini qoruyacağına söz verib.

Buna görə də, Əfqanıstan qaçqınlarının əsas tranzit yolu olan İranla sərhəd divarının inşası sürətləndirilib.