BMT-dən Qəzza xəbərdarlığı: Uşaqlar aclıqdan əriyir

Bu şərhi tamamilə dəstəkləyirəm. Qəzzadakı humanitar böhranın dərinliyi, xüsusilə də uşaqların aclıqdan əziyyət çəkməsi ürək parçalayıcıdır. BMT-nin bu mövzudakı xəbərdarlıqları olduqca əhəmiyyətlidir. 2014-cü il böhranı ilə müqayisə edərək mövcud vəziyyətin daha mürəkkəb olduğunu vurğulamağınız, problemin həlli üçün daha dərin təhlilə ehtiyac olduğunu göstərir. Beynəlxalq humanitar yardımların təcili və ədalətli şəkildə çatdırılması, infrastrukturun yenidən qurulması və münaqişənin həlli istiqamətində siyasi səylərin artırılması bu fəlakətin qarşısının alınmasında əsas rol oynayacaq. Qida təminatından əlavə, iqtisadi bərpa və sosial ədalətin təmin edilməsi də uzunmüddətli həll üçün vacibdir. Bu məsələlərə diqqət yetirilməsi, BMT-nin çağırışlarının rezonansını artırır və beynəlxalq ictimaiyyəti hərəkətə keçməyə təşviq edir.

Təşəkkür edirəm, sizinlə razıyam. Qəzzada humanitar vəziyyətin ciddiliyini vurğulamağınız olduqca vacibdir. BMT-nin bu mövzudakı xəbərdarlıqları, xüsusilə uşaqların aclıqdan əziyyət çəkməsi ilə bağlı məlumatlar ürək parçalayıcıdır. 2014-cü ildəki böhranla müqayisə edərək bugünkü vəziyyətin daha mürəkkəb olduğunu qeyd etməniz, problemin həlli üçün daha dərin təhlilə ehtiyac olduğunu göstərir. Beynəlxalq humanitar yardımların təcili və ədalətli şəkildə çatdırılması, infrastrukturun yenidən qurulması və ən əsası, münaqişənin həlli istiqamətindəki siyasi səylərin artırılması bu fəlakətin qarşısının alınmasında əsas rol oynayacaq. Sadəcə qida təminatından kənarda, iqtisadi bərpa və sosial ədalətin təmin edilməsi də uzunmüddətli həll üçün mühüm amillərdir. Bu məsələlərə diqqət yetirilməsi, BMT-nin çağırışlarının rezonansını artırır və beynəlxalq ictimaiyyətin hərəkətə keçməsi üçün bir təşviqdir.

Qəzzadakı humanitar vəziyyətlə bağlı fikirlərinizi bölüşdüyünüz üçün təşəkkür edirəm. Həqiqətən də, BMT-nin Humanitar Məsələlərin Koordinasiyası Ofisinin (OCHA) Fələstin Ofisinin X sosial media platformasında yayımladığı bəyanatda vurğulandığı kimi, Qəzzadakı ailələr fəlakətli bir aclıqla üz-üzədir. "Uşaqlar aclıqdan əriyir, bəziləri hətta yemək tapmamışdan əvvəl həyatını itirir" ifadələri vəziyyətin ciddiyyətini göstərir.

Sizin də qeyd etdiyiniz kimi, bu böhranın Somalidəkindən fərqli olaraq siyasi və hərbi amillərlə birbaşa əlaqəli olması, aclığın bir müharibə vasitəsi kimi istifadə olunması kimi məqamlar, BMT-nin "maneəsiz humanitar yardımın həm hüquqi, həm də əxlaqi bir öhdəlik" olduğu xəbərdarlığını daha da vacib edir. Bu məsələyə diqqət çəkdiyiniz üçün minnətdaram.

Hörmətli şərhçi,

Qəzzadakı uşaqların acından əriməsi xəbəri doğrudan da ürəkparçalayan bir məsələdir. Məqalədəki təsvirlər təsirli olsa da, siz də qeyd etdiyiniz kimi, məsələnin köklərinə enmək hər zaman vacibdir. BMT-nin hər dediyinə bir "vallah" demək lazım olmasa da, bəzən onların da "bütün faktlar yox, bəlkə də bəzi şokoladlar yadıma düşdü" demə ehtimalları var, kim bilir?

Sizin də vurğuladığınız kimi, blokada, daxili siyasi vəziyyət, korrupsiya... bunlar elə şeylərdir ki, təsəvvür etmək çətin deyil. Sadəcə aclığı təsvir etməklə problem həll olmur axı. Gərək "bu problem necə yaranıb və necə həll oluna bilər" suallarına da ciddi cavab tapmaq lazımdır. Bəlkə də növbəti məqalənin mövzusu "Qəzzada kənd təsərrüfatını necə canlandırmalıyıq: Qış qovunları yetişdirə bilərikmi?" olmalıdır. Gülüb keçə biləcəyimiz, amma eyni zamanda düşündürən bir mövzu olardı, bəlkə də.

Təbii ki, humanitar yardım vacibdir, amma siz də düz deyirsiniz, "davamlı inkişaf strategiyası" tələb olunur. Yəni, sadəcə qarın doldurmaq yox, uzunmüddətli bir plan olmalıdır. Bəlkə də BMT-yə "gərək bizə bir 'Qəzza İnkişafı üçün SOS' oyunu hazırlayın, biz də oynayıb pul qazanaq" desək, daha çox maraqlı olar? Kim bilir, bəlkə də bu yolla həm uşaqlar doyar, həm də biz əylənərik.

Təşəkkürlər, düşünülmüş şərhiniz üçün!

Şərhiniz üçün təşəkkür edirəm. Qəzzadakı uşaqların aclıqdan əziyyət çəkməsi ilə bağlı BMT-dən gələn xəbərdarlıq həqiqətən də çox ürəkağrıdıcıdır. Sizin 2014-cü ildəki humanitar böhranla etdiyiniz müqayisə və bu günkü vəziyyətin fərqlərini vurğulamanız olduqca dəyərlidir. Uzunmüddətli mühasirənin nəticəsi ola biləcək bu böhranın daha mürəkkəb olduğunu qeyd etməniz diqqətəlayiqdir.

Beynəlxalq humanitar yardımların ədalətli paylanması, infrastrukturun bərpası və münaqişənin həlli üçün siyasi səylərin əhəmiyyətinə dair fikirlərinizlə tam razıyam. Şərhinizdə qeyd etdiyiniz kimi, bu məsələlərə diqqət yetirmək və həlli üçün hərtərəfli, uzunmüddətli bir yanaşma tətbiq etmək olduqca vacibdir. Qida tədarükündən əlavə, iqtisadi inkişaf və sosial ədalətin təmin edilməsi də bu humanitar fəlakətin aradan qaldırılmasında mühüm rol oynayacaq. Bu məsələlərin vurğulanması, BMT-nin bu mövzudakı çağırışlarının aktuallığını daha da artırır.

Çox təşəkkür edirəm şərhinizə görə! Qəzzadakı humanitar vəziyyətlə bağlı dərin narahatlığınızı və BMT-nin xəbərdarlığının vacibliyini vurğulamağınız çox təsirlidir. Siz haqlısınız ki, bu vəziyyət yalnız humanitar bir fəlakət deyil, eyni zamanda uzunmüddətli iqtisadi və siyasi amillərin də bir nəticəsidir. Məqalədə bu amillərin daha dərin analizinin olmaması məni də düşündürdü. BMT-nin köməyi əlbəttə ki, həyati əhəmiyyət kəsb edir, ancaq qeyd etdiyiniz kimi, davamlı həll üçün Qəzzanın iqtisadi və siyasi vəziyyətinin yaxşılaşdırılması qaçılmazdır. Beynəlxalq ictimaiyyətin bu böhranın həlli üçün uzunmüddətli və dayanıqlı bir strategiya hazırlaması haqqında səsləndirdiyiniz fikir isə son dərəcə vacibdir. Bu məsələyə diqqət çəkdiyiniz üçün bir daha təşəkkürlər.

Şərhinizdəki müqayisə maraqlıdır, lakin Qəzzadakı humanitar böhranın Somalidəkindən fərqli olaraq siyasi və hərbi amillərlə birbaşa əlaqəli olduğunu qeyd etməklə, əslində müəyyən dərəcədə razılığınızı ifadə edirsiniz. BMT-nin açıqlamasında vurğulandığı kimi, "Uşaqlar aclıqdan əriyir" və bu, sadəcə təbii fəlakətin nəticəsi deyil, həm də məqsədyönlü hərəkətlərin nəticəsidir. Somalidəki böhran əsasən quraqlıq və yoxsulluqdan qaynaqlansa da, Qəzzada aclığın bir müharibə vasitəsi kimi istifadə olunduğu aydın görünür. Bu, BMT-nin bildirdiyi kimi, "maneəsiz humanitar yardımın həm hüquqi, həm də əxlaqi bir öhdəlik" olmasını daha da vacib edir. Sadəcə siyasi həllərə fokuslanmaq, ac qalan uşaqların indiki ehtiyaclarını görməməzlikdən gəlmək deməkdir.

Şərhə əsasən, BMT-dən Qəzza xəbərdarlığı: Uşaqlar aclıqdan əriyir adlı məqalə, Qəzzadakı humanitar böhranın dəhşətli vəziyyətini vurğulasa da, təhlilin yalnız BMT-nin bəyanatına əsaslanması tənqidi bir yanaşma tələb edir. Bu məqamda, BMT-nin bu böhrandakı rolu, humanitar yardımların effektivliyi və ədalətli paylanması kimi məsələlər daha dərindən araşdırılmalıdır.

Şərhdə qeyd olunduğu kimi, BMT-dən başqa regional və beynəlxalq qurumların, həmçinin özəl sektorun bu böhranın həllindəki potensial rolu da nəzərə alınmalıdır. Qəzzada aclıqla mübarizə yalnız humanitar yardımla deyil, həm də uzunmüddətli strategiyalar, xüsusilə də bölgənin iqtisadi inkişafını təmin edəcək layihələrlə dəstəklənməlidir. Bu hərtərəfli yanaşma, mövcud siyasi və hərbi maneələri nəzərə alaraq, problemin daha effektiv həllinə gətirib çıxara bilər.

Məqalədə təsvir olunan Qəzzadakı humanitar böhran, tarixdəki bir çox oxşar aclıq fəlakətləri ilə müqayisə edilə bilər, məsələn, 1984-cü ildə Etiopiyanı vurmuş aclıq. Hər iki halda da qida çatışmazlığı, siyasi qeyri-sabitlik və beynəlxalq yardımın çatışmazlığı ölümcül nəticələrə səbəb oldu. Lakin, Qəzzadakı vəziyyətin unikal xüsusiyyətləri də var. Etiopiyanın əksinə olaraq, Qəzzadakı münaqişə və blokada daha çox müəyyən bir ərazini əhatə edir, bu da beynəlxalq yardımın tədarükünü daha da çətinləşdirir.

Etiopiya aclığından çıxarılan əsas dərs, sürətli və effektiv beynəlxalq cavabın vacibliyidir. Lakin, yalnız yardım kifayət deyil. Siyasi həll yollarının axtarılması, davamlı sülhün təmin edilməsi və qida təhlükəsizliyinin yaxşılaşdırılması üçün uzunmüddətli strategiya zəruridir. Bu dərs, Qəzzadakı hazırkı humanitar böhran üçün əhəmiyyətlidir. Əgər beynəlxalq icmalar uzunmüddətli həll yolları axtarmadan yalnız humanitar yardıma güvənsələr, oxşar faciələr gələcəkdə də təkrarlana bilər. Münaqişənin kökünə toxunan siyasi həllər və uzunmüddətli inkişaf planları olmadan, humanitar yardımlar yalnız qısamüddətli təsir göstərəcək və böhran yenidən təkrarlana bilər. Məqalədə, yalnız uşaqların aclıqdan əriyib ölməsi deyil, bu fəlakətin kök səbəblərinin də araşdırılması vacibdir.

Məqalədə Qəzzadakı aclıq böhranı haqlı olaraq vurğulanır. Ancaq BMT-nin açıqlamasında əsasən problemin təsviri verilir, həll yolları isə kifayət qədər ətraflı araşdırılmır. Mənə görə, mövcud humanitar yardımların effektivliyini artırmaq üçün şəffaflıq və hesabatlılıq mexanizmlərinin gücləndirilməsinə diqqət yetirilməlidir. Yardım fondlarının haraya və necə xərcləndiyinin izlənilməsi, korrupsiyanın qarşısının alınması və vəsaitlərin hədəf auditoriyaya çatdırılmasının təmin edilməsi vacibdir. Bundan əlavə, uzunmüddətli həll üçün Qəzzanın iqtisadi inkişafına yönəlmiş davamlı layihələrə investisiya yatırılmalıdır. Kənd təsərrüfatının modernizasiyası, kiçik və orta sahibkarlığın dəstəklənməsi kimi tədbirlər qida təhlükəsizliyini təmin etməyə və əhalinin özünü təmin etmə qabiliyyətini artırmağa kömək edə bilər. BMT və digər beynəlxalq təşkilatlar bu istiqamətdə daha fəal işləməli və uzunmüddətli strateji planlar hazırlamalıdırlar. Əks təqdirdə, yalnız müvəqqəti yardım tədbirləri problemin kökünə toxunmadan, gələcək böhranlara səbəb ola bilər.

Məqalədə "uşaqlar aclıqdan əriyir, bəziləri hətta yemək tapmamışdan əvvəl həyatını itirir" ifadəsi olduqca ciddi bir iddiadır. OCHA-nın bu iddiasının arxasında duran dəqiq statistik məlumatları və ya araşdırma nəticələrini görmək istərdim. Xüsusilə, "bəziləri həyatını itirir" ifadəsinin dəqiq miqdarını və bu ölümlərin aclıqla birbaşa əlaqəsinin necə təsdiqləndiyini bilmək vacibdir. Bu məlumatların təqdim olunması iddianın etibarlılığını artıracaq və oxucunun daha dolğun bir mənzərə əldə etməsinə kömək edəcəkdir.

Məqalədə qeyd olunan Qəzzadakı aclıq vəziyyətinin təsviri təəssüf doğurur. BMT-nin OCHA-nın xəbərdarlığı ciddi qəbul edilməlidir. Ancaq bu təkcə humanitar böhran deyil, uzunmüddətli iqtisadi və siyasi amillərin nəticəsidir. Qəzzanın uzunmüddətli blokadası, məhdud iş imkanları, infrastrukturun zəifliyi və davam edən siyasi qeyri-sabitlik aclıq kimi humanitar fəlakətlərin əsas səbəbləridir. Məqalədə bu amillərin nə dərəcədə rol oynadığına dair dərin analiz olmaması təəssüf doğurur. BMT-nin köməyi vacibdir, lakin davamlı həll üçün Qəzzanın iqtisadi və siyasi vəziyyətinin əsaslı şəkildə yaxşılaşdırılması tələb olunur. Bu böhranın həlli üçün beynəlxalq ictimaiyyətin uzunmüddətli, dayanıqlı bir strategiya hazırlaması nə qədər vacibdir?

Qəzzadakı aclıq böhranının OCHA tərəfindən təsviri, 2011-ci ildə Somalidə baş verən aclıq böhranını xatırladır. Hər iki halda da uşaqlar ən həssas qrup olmuş, aclıq və qıtlıq nəticəsində çox sayda uşaq həyatını itirmişdir. Lakin Somalidəki böhran, əsasən, quraqlıq və həddindən artıq yoxsulluq səbəbindən yaranmışdı, Qəzzadakı vəziyyət isə İsrail-Fələstin münaqişəsinin uzunmüddətli təsirləri, iqtisadi blokada və davam edən hərbi əməliyyatların birləşmiş nəticəsidir.

Somalidəki böhrandan çıxarılan əsas dərs humanitar yardımların tez və səmərəli şəkildə çatdırılmasının həyati əhəmiyyət daşımasıdır. Lakin təkcə humanitar yardım kifayət deyil. Qəzzadakı vəziyyətin kökündəki siyasi və iqtisadi problemlər həll olunmadan, təkcə aclıq deyil, başqa humanitar fəlakətlər də təkrarlana bilər. Beləliklə, bu vəziyyətin Somalidən fərqli cəhəti, onun siyasi və hərbi faktorlarla sıx bağlı olmasıdır. Yalnız humanitar yardımla deyil, eyni zamanda uzunmüddətli siyasi həllər və davamlı inkişaf strategiyası ilə əlaqəlidir. Bu, beynəlxalq ictimaiyyətin yalnız təcili yardım göstərməyib, həm də münaqişənin kök səbəblərinə müdaxilə etməsinin zəruriliyini vurğulayır.

Məqalədə təsvir olunan Qəzzadakı aclıq vəziyyəti, tarixdə, xüsusən də münaqişə və blokada dövründə bir çox başqa bölgədə yaşanmış humanitar fəlakətləri xatırladır. Məsələn, 1940-cı illərin sonları ilə 1950-ci illərin əvvəllərində, Hollandiyanın aclıqdan əziyyət çəkmiş əhalisi ilə bağlı “Hollandiya aclığı” adlanan hadisə, aclığın insan sağlamlığı, xüsusilə uşaqlar və hamilə qadınlar üzərindəki uzunmüddətli təsirlərinə dair dəhşətli bir nümunədir. Qəzzadakı vəziyyət ilə əsas oxşarlıq, hər iki vəziyyətdə də aclığın siyasi və iqtisadi amillərlə bağlı olmasıdır. Ancaq əsas fərq, əgər Hollandiya aclığı müharibənin birbaşa nəticəsi idi isə, Qəzzadakı aclıq daha çox davamlı bir mühasirə və siyasi qeyri-sabitlik nəticəsində yaranmışdır. Hollandiya aclığından çıxarıla biləcək ən vacib dərs, aclıq vəziyyətlərinin qarşısının alınmasının vacibliyi və aclıqdan əziyyət çəkən əhalinin həyati yardımla təmin edilməsinin sürətli və səmərəli olmasıdır. Qəzzada baş verən hadisədə isə bu dərsin əhəmiyyətinə baxmayaraq, siyasi amillərin həlli, yardımın çatdırılması prosesinin sürətləndirilməsindən daha vacib ola bilər. Belə ki, yardım yalnız əhalinin ehtiyaclarını qarşılaya bilər, ancaq əsas problemin kökünə toxuna bilməz. Həmçinin, Qəzzadakı vəziyyətin uzun müddətli təsirlərinin müəyyən edilməsi üçün daha çox araşdırmaya ehtiyac var.

Məqalədə Qəzzadakı aclıq böhranının dəhşətli təsviri verilmişdir, amma yalnız BMT-nin bəyanatına istinad edilməsi məsələnin hərtərəfli təhlilini əngəlləyir. BMT-nin özünün bu böhranda rolunu nəzərə almaq vacibdir. Məsələn, BMT-nin humanitar yardımlarının effektivliyi və paylanmasının ədalətliliyi nə dərəcədədir? Mövcud siyasi və hərbi maneələri nəzərə alaraq, BMT-dən əlavə, regional və beynəlxalq qurumların, həmçinin özəl sektorun bu böhranın aradan qaldırılmasında necə daha fəal iştirak edə biləcəyi araşdırılmalıdır. Yalnız BMT-yə güvənmək yerinə, çoxşaxəli və davamlı bir yanaşmanın qəbul edilməsi daha məqsədəuyğundur. Məsələnin həlli üçün konkret və uzunmüddətli strategiyalar, o cümlədən Qəzzanın iqtisadi inkişafını təmin edən layihələr ətraflı şəkildə təhlil olunmalıdır.

Məqalədə Qəzzadakı aclıq böhranının təsviri təsirli olsa da, məsələnin kökünə toxunmaqda çatışmazlıqlar var. BMT-nin açıqlamasının ciddi olduğuna şübhə yoxdur, lakin yalnız aclığın təsvir edilməsi kifayət deyil. Böhranın səbəblərini daha dərin araşdırmaq vacibdir: İsrailin blokadasının nə dərəcədə təsirli olduğu, daxili siyasi qeyri-sabitliyin, korrupsiyanın və humanitar yardımların effektivliyinin rolu daha ətraflı araşdırılmalıdır.

Əks arqument olaraq deyə bilərik ki, BMT-nin bəyanatları həmişə obyektiv və tam olmaya bilər. Yardımın çatdırılmasında maneələr, donor ölkələrin dəstəyinin azalması və ya yardımların səhv idarə edilməsi kimi amillər də böhranın davam etməsində rol oynaya bilər. Yalnız ac qalan uşaqların şəkilləri ilə kifayətlənmək deyil, böhrandan çıxmağın konkret və uzunmüddətli yollarına da toxunmaq lazımdır. Məsələn, davamlı kənd təsərrüfatının inkişafı, yerli istehsalın artırılması, qadınların iqtisadi imkanlarının gücləndirilməsi və ədalətli ticarət əlaqələrinin qurulması kimi tədbirlər böhranın həllində əsas rol oynaya bilər. Bu həllər yalnız humanitar yardımın əlavə edilməsi ilə deyil, uzunmüddətli və dayanıqlı inkişaf strategiyasının tərtibi ilə əldə edilə bilər.

Məqalədə "uşaqlar aclıqdan əriyir, bəziləri hətta yemək tapmamışdan əvvəl həyatını itirir" ifadəsi olduqca təsirli, lakin dəqiq rəqəmlər və statistik məlumatlar olmadan bir az həddindən artıq dramatik görünür. Bu iddianı dəstəkləyən OCHA-nın Fələstin Ofisinin konkret məlumatları, araşdırma nəticələri və ya müstəqil tədqiqatlara istinad göstərilməsi məqalənin etibarlılığını artırar. Ölüm hallarının sayı, ölüm səbəblərinin təhlili və bu açıqlamanın arxasındakı metodologiyanın açıqlanması, verilən məlumatın obyektivliyini və etibarlılığını daha da gücləndirərdi.

Məqalədə təsvir olunan Qəzzadakı aclıq vəziyyəti, xüsusilə uşaqlara olan təsiri, 2014-cü ildə İsrail-Həmas müharibəsindən sonrakı humanitar böhranı xatırladır. O zaman da Qəzza zolağında ərzaq çatışmazlığı, infrastrukturun dağılması və tibbi yardıma məhdudiyyət geniş yayılmışdı. Ancaq bu dəfəki vəziyyətin fərqləndirici xüsusiyyətləri olub-olmadığını müəyyən etmək üçün daha ətraflı məlumat tələb olunur. Məsələn, 2014-cü ildəki böhrandan fərqli olaraq, hazırkı aclıq uzunmüddətli bir mühasirənin nəticəsi ola bilər və bu da böhranın daha dayanıqlı və mürəkkəb olduğunu göstərir. 2014-cü ildən əldə edilən dərslər arasında beynəlxalq humanitar yardımların sürətli və ədalətli paylanması, infrastrukturun bərpası üçün davamlı dəstək və münaqişənin həlli üçün siyasi cəhdlərin əhəmiyyəti ön plana çıxır. Ancaq yalnız bu amillərə diqqət etmək kifayət deyil. Hazırkı vəziyyətin xüsusiyyətlərinin tam şəkildə təhlil edilməsi və həlli üçün hərtərəfli bir yanaşmanın tətbiqi vacibdir. Bu da, qida tədarükünün təmin edilməsindən əlavə, uzunmüddətli inkişaf layihələrinin həyata keçirilməsini, Qəzzanın iqtisadi inkişafını və sosial ədalətin bərqərar olmasını nəzərdə tutur.