Dünya 11.10.2025

Danimarka 15 yaşdan kiçiklərə sosial media qadağası: Uşaqlıq oğrusu

Danimarka 15 yaşdan kiçiklərə sosial media qadağası: Uşaqlıq oğrusu

Danimarkadan Radikal Addım: Sosial Mediaya Yaş Məhdudiyyəti

Danimarka da uşaqlara sosial media məhdudiyyəti tətbiq edən ölkələr sırasına qoşulur. Ölkədə 15 yaşdan kiçik uşaqlar üçün sosial şəbəkələrin qadağan edilməsi ilə bağlı hazırlıqlara başlanılıb. Bu qərar, Danimarkanın Baş Naziri Mette Frederiksenin payız sessiyasının açılışında parlamentdə etdiyi çıxışdan sonra gündəmə gəlib. Baş Nazir, sosial medianın uşaqlara vurduğu böyük zərərləri dilə gətirərək, cib telefonları və sosial şəbəkələri "uşaqlıq dövrünü oğurlamaqla" ittiham edib.

Baş Nazir: "Uşaqların Gələcəyi Təhlükədədir"

Mette Frederiksen cib telefonlarını və sosial medianı sərt şəkildə qınayaraq deyib: "Cib telefonları və sosial şəbəkələr uşaqlarımızın uşaqlığını oğurlayır. Bir canavar kimi olan bu alətləri sərbəst buraxdıq. Lakin sosial media istifadəsi uşaqlarda depressiyaya, narahatlığa və konsentrasiya əskikliyinə səbəb olur. Daha əvvəl heç vaxt bu qədər çox uşaq və gənc narahatlıq və depressiyadan əziyyət çəkməmişdi. Uşaqlar ekranlarda görməməsi lazım olan şeyləri görürlər." Qadağanın gələn ilin əvvəlindən qüvvəyə minməsi nəzərdə tutulur. Qərara əsasən, valideynlər 13 yaşından etibarən övladlarına sosial şəbəkələrdən istifadə etmək icazəsi verə biləcəklər. Baş Nazir Frederiksenin açıqlamasına görə, Danimarkada 11-19 yaş arası oğlanların 60 faizi boş vaxtlarında heç bir dostu ilə görüşmür, yeddinci sinifə gedən uşaqların isə 94 faizi 13 yaşına çatmadan sosial şəbəkələrdə profil yaradır. Danimarkanın Rəqəmsallaşma Naziri Caroline Stage, hökumətinin bu addımını "çığır açan bir inkişaf" adlandırıb: "Bu məsələdə çox sadəlövh davrandıq. Uşaqların rəqəmsal həyatlarını, onların inkişafını heç düşünməyən platformalara buraxdıq. Rəqəmsal əsarətdən sosial həyata keçməliyik."

Beynəlxalq Təcrübə və Rəqəmsal Esarətə Son

Danimarka bu məsələdə tək deyil. Avstraliya parlamenti 2024-cü ildə 16 yaşdan kiçiklərə sosial şəbəkə qadağasını qəbul edib. Facebook, Snapchat, TikTok və YouTube Avstraliyada bu qadağa çərçivəsindədir. Norveçin Baş Naziri Jonas Gahr Store isə sosial şəbəkələrdə minimum yaş həddini 13-dən 15-ə qaldıracağını bəyan edib. Yunanıstan, Avropa Birliyinə üzv 27 ölkədə uşaqların valideyn icazəsi olmadan sosial şəbəkələrə daxil ola bilməməsi üçün "rəqəmsal yetkinlik yaşı"nın müəyyən edilməsini təklif edib. Sosial şəbəkələrin uşaqlar və gənclər üzərindəki mənfi təsirlərinə dair elmi araşdırmalar dünya miqyasında hökumətləri sosial mediaya çıxışı yenidən qiymətləndirməyə məcbur edir. Danimarkada fevral ayında da məktəblərdə cib telefonlarının qadağan ediləcəyi açıqlanmışdı. Buna səbəb isə hökumət komissiyasının 13 yaşdan kiçik uşaqların öz ağıllı telefonlarına və planşetlərinə sahib olmaması gərəkdiyini bildirməsi idi.

24 saat

Oxucu Şərhləri

Samir Teymurov
11.10.2025 12:13
Danimarkanın bu qərarı həqiqətən də düşündürücüdür. Baş Nazirin "uşaqlıq dövrünü oğurlamaq" ifadəsi çox yerindədir, çünki biz də valideyn olaraq tez-tez uşaqlarımızın ekran qarşısında keçirdiyi vaxtın çoxluğunu müşahidə edirik. Bu qadağanın tətbiqi ilə bağlı maraqlı bir məqam var: 13 yaşdan sonra valideyn icazəsi ilə istifadəyə yol verilməsi nəzərdə tutulur. Sizcə, valideynlərin bu məsələdə rolu nə qədər olacaq və onların övladlarının sosial media istifadəsinə nəzarət etməsi nə qədər mümkündür?

Şərh Yaz