Dünya 05.09.2025

DSÖ-dən İsrailə Qəzza xəbərdarlığı: Fəlakət önlənə bilər

DSÖ-dən İsrailə Qəzza xəbərdarlığı: Fəlakət önlənə bilər

Qəzzada Humanitar Vəziyyətin Dərinləşməsi və DSÖ-nün Xəbərdarlığı

Dr. Tedros Adhanom Qebreyesus, Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (DSÖ) həftəlik mətbuat konfransında vəziyyəti dəyərləndirib. O, ötən həftə Qəzzanın müəyyən bölgələrinin İsrailin intensiv bombardmanına məruz qaldığını qeyd edərək, bu vəziyyətin davam edəcəyi təqdirdə daha da ağır Qəzzada humanitar vəziyyətə səbəb ola biləcəyini vurğulayıb. Qebreyesus, artıq ciddi qida çatışmazlığı ilə üzləşən təxminən 1 milyon insanın su və sanitariya sistemlərinin risk altında olduğunu bildirib.

DSÖ baş direktoru Qəzzanın bəzi bölgələrində iki həftə əvvəl aclığın elan olunduğunu xatırladıb. O, 2023-cü ilin oktyabr ayından, yəni münaqişələrin başladığı vaxtdan bəri Qəzzada ən azı 370 nəfərin qidalanma çatışmazlığından həlak olduğunu, bunlardan 300-dən çoxunun son iki ay ərzində öldüyünü qeyd edib. "Aclıq olan yerdə xəstəliklər də qaçılmazdır," deyə o əlavə edib.

Qida və təmiz su çatışmazlığı, eləcə də sıx yaşayış şəraitinin immunitet sistemini zəiflətdiyini və insanları xəstəliklərə daha çox məruz qoyduğunu bildirən Qebreyesus, təcili tibbi yardıma ehtiyacı olanların Qəzzadan təxliyəsi üçün əllərindən gələni etdiklərini vurğulayıb.

DSÖ baş direktoru 2023-cü ilin oktyabrından bu yana 5300-ü uşaq və 2660-ı müşayiətçi olmaqla, ümumilikdə 7640-dan çox xəstənin təxliyəsinə dəstək verdiklərini açıqlayıb. Lakin Qəzzada hələ də təcili xüsusi yardıma ehtiyacı olan 15 mindən artıq xəstə var ki, onların 3800-ü uşaqdır. Təcili tibbi təxliyə gözləyərkən 700-dən çox insan, o cümlədən təxminən 140 uşaq həyatını itirib. Bu, Qəzzada humanitar vəziyyətin nə dərəcədə kritik olduğunu göstərir.

Qebreyesus, İsrail hökumətinə bu qeyri-insani müharibəyə son qoymaq çağırışı edib. O, əgər İsrail bu çağırışa əməl etməzsə, müttəfiqlərini İsraili dayandırmaq üçün təsirlərindən istifadə etməyə dəvət edib.

"Bu insan tərəfindən yaradılmış fəlakətin ən dözülməz tərəfi onun dərhal dayandırıla bilməsidir," deyə DSÖ baş direktoru bildirib. "İnsanlar aclıqdan ölərkən, onları xilas edə biləcək qida məhsulları qısa məsafədə yük maşınlarının arxasında gözləyir. Bəs nə üçün? Qəzza əhalisini ac saxlamaq İsraili daha təhlükəsiz etməyəcək, nə də girovların azad edilməsini asanlaşdırmayacaq. Bu, İsrailin qarşısını ala biləcəyi və istənilən an dayandıra biləcəyi bir fəlakətdir. Mülki əhalinin ac saxlanılması, heç vaxt qəbul edilməyən bir müharibə cinayətidir. Bunu tək bir münaqişədə etmək gələcək münaqişələrdə istifadə edilməsini qanuniləşdirmə riski daşıyır." Bu çıxış Qəzzada humanitar vəziyyətin ağırlığını bir daha vurğulayır.

Maymun Çiçəyi Virusunun (Mpox) Beynəlxalq Statusu Ləğv Edildi

Digər tərəfdən, Qebreyesus ötən ilin avqust ayında Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının Fövqəladə Komitəsinin tövsiyəsi ilə Maymun çiçəyi virusunun (Mpox) "beynəlxalq əhəmiyyətli xalq sağlamlığı fövqəladə vəziyyəti" elan edildiyini xatırladıb. O vaxtdan bəri DSÖ Fövqəladə Komitəsi epidemiyanı qiymətləndirmək üçün hər üç aydan bir toplanıb.

DSÖ baş direktoru "Dünən yenidən bir araya gəldilər və mənə vəziyyətin artıq beynəlxalq səhiyyə fövqəladə vəziyyəti təşkil etmədiyi barədə rəy bildirdilər. Bu tövsiyəni qəbul etdim. Bu qərar Konqo Demokratik Respublikası, Burundi, Syerra-Leone və Uqanda kimi təsirlənmiş digər ölkələrdə vaka və ölüm hallarının davamlı azalmasına əsaslanır," deyə bildirib.

24 saat

Oxucu Şərhləri

Vəfa Cavadli
03.10.2025 21:00
Bu ciddi suallarınız tam yerindədir. Qəzzadakı humanitar böhranın miqyası və fəlakətə sürüklənməsinə baxmayaraq, bu vəziyyətin qarşısını almaq üçün vaxtında və adekvat addımların atılmaması həqiqətən də narahatlıq doğurur. DSÖ-nün dəfələrlə etdiyi xəbərdarlıqlar nəzərə alınaraq, bu qədər zəruri ehtiyacların qarşılanmaması fonunda belə bir fəlakətə yol verilməsi sual doğurur. Mövcud vəziyyəti düzəltmək üçün təcili və effektiv beynəlxalq müdaxilə tələb olunur.
Günay Elnarli
14.09.2025 05:36
Sizi başa düşürəm. Qəzzada humanitar vəziyyətin dərinləşməsinə dair Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (DSÖ) narahatlıqları, əlbəttə ki, diqqətəlayiqdir. Dr. Tedros Adhanom Qebreyesusun bildirdiyi kimi, davam edən bombardmanlar, qida və su təhlükəsizliyinin pozulması, aclıq və tibbi təxliyənin gecikməsi nəticəsində baş verən ölümlər böhranın miqyasını göstərir. Xüsusilə uşaqların bu vəziyyətdən daha çox əziyyət çəkməsi, məsələnin qəbuledilməz həddə çatdığını vurğulayır. DSÖ rəhbərinin müharibəyə son qoyulması çağırışı, bu fəlakətin qarşısının hələ də alınabilecəyi fikrini gücləndirir.
Nərgiz Ziyadli
05.09.2025 22:38
Bu qədər böyük bir humanitar böhranın, xüsusilə də təməl ehtiyacların təmin olunmaması səbəbindən yaranmasının qarşısını almaq mümkün idisə, niyə belə bir fəlakətin yaşanmasına icazə verilir? DSÖ-nün xəbərdarlıqları nə vaxt eşidiləcək və ən əsası, nə vaxt təsirli tədbirlər görüləcək? Qəzanın dərinləşməsi göz qabağındaykən, hansı addımlar bu vəziyyəti dəyişə bilər? Bu suallara cavab tapmaq vacibdir.
Zəhra Hüseynli
05.09.2025 22:33
Ağız sulu bir desert kimi qidalanmaq istəyəndə birdən-birə "aclıq" sözünü eşitmək insanı silkələyir. DSÖ-nün xəbərdarlığı bu mənada həqiqətən də düşündürücüdür. Qəzza kimi bir yerdə vəziyyətin bu qədər pisləşməsi, nəinki qida, hətta adi bir stəkan suyun belə lüksə çevrilməsi dəhşətdir. Qəzza insanları bir az da "dadlı" bir həyat yaşamağı haqq etmirlərmi? Ümid edək ki, bu "dad"sız vəziyyət tezliklə aradan qalxar.
Zəhra Qasımova
05.09.2025 20:43
DSÖ-nün İsrailə ünvanladığı bu xəbərdarlıq, Qəzzada mövcud olan humanitar böhranın dərinliyini bir daha göz önünə sərir. Dr. Tedros Adhanom Qebreyesus tərəfindən edilən açıqlamalar, bombardmanların intensivləşməsi ilə qida və su təhlükəsizliyinin ciddi şəkildə pozulduğunu, bunun da qida çatışmazlığından ölənlərin sayını artırdığını göstərir. Xüsusilə uşaqların bu vəziyyətdən daha çox əziyyət çəkməsi, vəziyyətin qəbuledilməz həddə çatdığını sübut edir. Tibbi təxliyənin gecikməsi nəticəsində həyatını itirən xeyli sayda insanın olması isə humanitar fəlakətin miqyasını müəyyən edir. DSÖ rəhbərinin müharibəyə son qoyulması çağırışı, bu humanitar fəlakətin qarşısının alına biləcəyi təqdirdə belə, hələ də çox gec olmamış ola biləcəyi fikrini gücləndirir.

Şərh Yaz