Güc nümayişi

Çinin Tarixi Hərbi Paradı: Qlobal Güc Nümayişi və Yeni Texnologiyalar

Çin ölkə tarixində ən böyük hərbi paradı təşkil edərək dünyaya güc nümayişi etdirib. Pekinin mərkəzindəki Tyanyananmen Meydanında keçirilən tədbirdə Çin Xalq Azadlıq Ordusunun (ÇXAO) birlikləri nizamlı addımlarla keçid edərkən, ölkənin ən yeni və inkişaf etmiş silah sistemləri nümayiş olundu. İkinci Dünya müharibəsinin bitməsinin 80-ci ildönümünə həsr olunan bu möhtəşəm tədbirdə Türkiyədən Xarici İşlər naziri Hakan Fidan, Energetika və Təbii Sərvətlər naziri Alparslan Bayraktar, həmçinin Türkiyənin Pekindəki səfiri Səlcuq Ünal da iştirak edib. Qeyd edək ki, bu, Türkiyədən nazir səviyyəsində ilk belə iştirak idi. Tarixi meydandakı hərbi parad çərçivəsində Çin yeni nəsil pilotsuz uçuş aparatları (PUA), kiber və elektron müharibə vasitələri, eləcə də hipersəs silah sistemləri daxil olmaqla, hərbi potensialını nümayiş etdirdi. Bu tədbir ölkənin hərbi qüdrətini gözlər önünə sərən möhtəşəm bir şouya çevrildi.

Liderlərin Zirvə Görüşü və Siyasi Mesajlar

Çin Dövlət Sədri Si Cinpin Tyanyananmen Meydanında 50 mindən çox tamaşaçı qarşısında çıxış edərək bildirib: “Bu gün bəşəriyyət sülh və ya müharibə, dialoq və ya qarşıdurma, qarşılıqlı fayda və ya sıfır cəmli oyun arasında bir seçimlə üz-üzədir.” Si əlavə edib ki, Çin xalqı “tarixin doğru tərəfində qətiyyətlə dayanır” və Çin artıq “heç kimdən qorxmur”. Pekində keçirilən hərbi parad Rusiya, Çin və Şimali Koreya üçün əhəmiyyətli bir tarixi inkişafı özü ilə gətirdi. Rusiya prezidenti Vladimir Putin, Çin Dövlət Sədri Si Cinpin və Şimali Koreya lideri Kim Çen In Pekində bir araya gələrək önəmli bir tarixin şahidi oldular. Şimali Koreya lideri Kimin bu tədbirdə iştirakı özü üçün bir dönüş nöqtəsi idi. Kim ilk dəfə çoxtərəfli, beynəlxalq diplomatik bir tədbirdə iştirak edərkən, Rusiya prezidenti Vladimir Putindən sonra xarici qonaqların yer aldığı tribunaya çıxan ikinci lider oldu. Kimin Si Cinpinin solunda durduğu müşahidə edilib. Şimali Koreya heyətində Kimin 12 yaşında olduğu təxmin edilən qızı Kim Cu Ae də yer alıb. Kim Cu Aenin dünya liderlərinin iştirak etdiyi belə bir görüşdə iştirakı beynəlxalq mediada “Kimin varisi” kimi dəyərləndirilməsinə səbəb oldu. Bu arada, Putin Pxenyanın göndərdiyi əsgərlərin cəsarətini tərifləyib və onlara təşəkkür edib.

Putin və Şinin Uzunömürlülük Dialoqu

Rusiya prezidenti Vladimir Putin və Çin Dövlət Sədri Si Cinpin hərbi paradı izləmək üçün tribunaya doğru gedərkən öz aralarında insanların 150 yaşına qədər yaşaya bilməsi ehtimalını müzakirə ediblər. Si Cinpin qeyd edib: “Əvvəllər insanlar nadir hallarda 70 yaşına qədər yaşayırdılar, lakin bu günlərdə 70 yaşında hələ də uşaq sayılırsan.” Rus lider isə buna cavab olaraq bildirib: “Biotexnologiyanın inkişafı ilə insan orqanları davamlı olaraq köçürülə bilən hala gəldi və insanlar getdikcə daha cavanlaşa, hətta ölümsüzlüyə nail ola bilərlər.” Si isə “Təxminlərə görə, bu əsrdə 150 yaşına qədər yaşama şansı da var,” deyərək Putini təsdiqləyib.

Donald Trampın Reaksiyası və Beynəlxalq Əks-sədalar

ABŞ-ın keçmiş prezidenti Donald Trampın Çindəki mərasimə reaksiyası qarışıq olub. Tədbir başlarkən Tramp etdiyi bir paylaşımda deyib: “ABŞ-a qarşı sui-qəsd hazırlayan Vladimir Putinə və Kim Çen Ina ən səmimi salamlarımı çatdırın.” Tramp daha əvvəl isə jurnalistlərə hərbi paradı ABŞ-a bir çağırış kimi görmədiyini bildirmişdi. O, qatıldığı bir radio proqramında da Rusiya ilə Çin arasında yarana biləcək “güc oxundan narahat olmadığını” vurğulamışdı. Rusiya prezidentinin köməkçisi Yuri Uşakov, Trampın Rusiya, Çin və Şimali Koreyanın ABŞ-a qarşı sui-qəsd hazırladığına dair bəyanatını gördüklərini və bunun bir “ironiya” olduğunu ümid etdiklərini söyləmişdi.

Texnoloji Silah Şousu və Tədbirdən Qeydlər

Çin ordusu bu nəhəng hərbi paradda ilk dəfə müasir reaktiv təyyarələrini, raketlərini və son texnologiya elektron müharibə silah sistemlərini dünyaya təqdim edib. Çinin ilk dəfə nümayiş etdirdiyi inkişaf etmiş silah sistemləri arasında birdən çox PUA-nı eyni anda vura bilən lazer silah sistemləri, robot itlər, pilotsuz sualtı qayıqlar, hava döyüşündə pilotları xilas edəcək süni intellektli PUA-lar da var idi. Hərbi paradda hərbi dəniz qüvvələri və quru qoşunları ilə yanaşı, yeni qurulan kiber birlik də yer alıb. Çin Dövlət Sədri Si Cinpin və həyat yoldaşı Peng Liyuan xarici qonaqları şəxsən qarşılayıblar. Putin və Kim Çen In tədbirlərdən sonra Rus liderin avtomobilində birlikdə limuzin gəzintisi ediblər. Kimin Putinlə görüşündən sonra otaqda “DNT təmizliyi” aparılıb, Şimali Koreya liderinin təmas etdiyi hər şey təmizlənib.

24 saat