class=”mediyanet-inline-adv”>

BBC-nin fevral ayında apardığı oxşar araşdırmada, İsrail əsgərlərinin Qəzzada nəzarətə alınan insanların əlləri və gözləri bağlı videolarını internetdə paylaşdıqları məlum olub.

İsrail ordusu hadisə ilə bağlı araşdırmaya başlayacağını bildirib. Ordu rəsmiləri bildirirlər ki, əsgərlər “məqbul olmayan davranış” nümayiş etdirsələr, intizam cəzasına və ya hərbi xidmətdən uzaqlaşdırılacaqlar. Bununla belə, rəsmilər son hadisələr və BBC-nin müəyyən etdiyi əsgərlərlə bağlı konkret şərh verməyiblər.

Saytların yığılması

MÜHARİBƏ CİNAYƏTİ OLA BİLƏR

Hüquqşünaslar deyirlər ki, saxlanılan insanların videolarını çəkib paylaşmaq müharibə cinayəti ola bilər. Beynəlxalq hüquq məhbusların lüzumsuz alçaldılmasını və onların ictimai marağa səbəb olmasını cinayət hesab edir.

İnsan haqları ekspertləri bildirirlər ki, saxlanma görüntülərinin paylaşılması məhz bunu edir.

Həddindən artıq sağ-fikir nitqlərini təşviq edirclass=”mediyanet-inline-adv”>

Fevral ayında işi zamanı BBC Verify, son zamanlar zorakılığın artdığı Qərb Sahilində oxşar davranışları müşahidə etməyə başladı.

BBC-yə danışan keçmiş İsrail əsgəri Ori Givati ​​belə halların orduda davam etməsinə təəccüblənmədiyini söylədi. İsrail ordusundakı sui-istifadə iddialarını araşdıran “Səssizliyi pozan” təşkilatın sözçüsü Ori Givati, İsraildəki ifrat sağçı siyasi diskursun bu cür hadisələri təşviq etdiyinə inandığını bildirib.

Givati, əsgərlərin davranışları nəticəsində heç bir bədəl ödəmədiklərini söylədi və ““Onları hökumətin ən yüksək səviyyəli nazirləri həvəsləndirir və dəstəkləyirlər.” deyir.

GÖRÜNTÜLƏRİN ƏKSƏRİ HEYNİ BRIQADADANDIR

BBC Verify tərəfindən nəzərdən keçirilən 45 sosial media videosunun və fotoşəkilin İsrail ordusunun daha çox İordan çayının qərb sahilində fəaliyyət göstərən ən böyük piyada briqadası olan Kfi Briqadasının 11 əsgəri tərəfindən paylaşıldığı müəyyən edilib.

Məlum olub ki, əsgərlərin hamısı hazırda fəaliyyətdədir və sosial mediada kimliklərini gizlətmirlər.

class=”mediyanet-inline-adv”>

Sosial media videolarının təhlilinə görə, bu əsgərlərdən dördü Qərb Sahilinin şimalında yerləşdirilən ehtiyat batalyon 9213-də xidmət edir.

İsrail ordusu bu əsgərlərin hərəkətləri və intizam cəzası alıb-almamaları ilə bağlı suallara cavab verməyib.

ƏN PAYLAŞILAN ADI: YOHAI VAZANA

Əsgərlər arasında sosial şəbəkələrdə ən fəalı Yohai Vazanadır.

Onun paylaşdığı videoların bir çoxunda əsgərlərin gecələr fələstinlilərin evlərinə girərək onları tez-tez əl-gözlərini bağlayaraq saxladıqları göstərilir.

Vazananın qollarında “Heç vaxt unutma, 7/10-u heç vaxt bağışlama” deyən döymələr var və özünü “rəqəmsal məzmun istehsalçısı” kimi təsvir edir. O, hərbi əməliyyatları “ov” adlandırır. Videolardan görünür ki, o, çavuşdur.

class=”mediyanet-inline-adv”>

Vazana Facebook və TikTok-da fələstinlilərin saxlandığını əks etdirən 22 video və foto paylaşıb, görünür, bədən kamerasından çəkilib.

Yohai Vazananın videolarından birində əsgərlərin evə soxularaq uşaqlı fələstinli qadının qarşısında poza verdikləri əks olunub.

Vazananın postlarında tez-tez onun yanında Ofer Bobrov adlı başqa bir əsgər görünür.

Bobrov öz videolarında “9213” həştəqindən istifadə edir ki, bu da onun Vazananın batalyonunda olduğunu göstərir.

Bobrov həmçinin iştirak etdiyi hərbi əməliyyatları əks etdirən videolar dərc edir, eyni zamanda əsgərlərin gündəlik həyatından hissələr də paylaşır.

class=”mediyanet-inline-adv”>

Fevralın 12-də TikTok-da yayımlanan videoda saxlanılan şəxsin əlləri və gözləri bağlı halda yerə uzandığını əks etdirən fotolar yer alıb. Onun arxasında İsrail bayrağı ilə poza verən əsgər dayanır.

Eyni batalyondan olan və internetdə Sammy Ben adından istifadə edən başqa bir əsgərin İnstaqramda məhbus fələstinliləri göstərən cəmi 8 video və foto paylaşımı var.

Görüntülərdə fələstinlilərin əlləri və gözləri bağlı halda yerə yıxıldığı və ya çömbəlməyə məcbur edildiyi görünür.

Bir videoda Qəzzada da xidmət edən Ben həbs edilmiş iki fələstinlini ələ salır və onlara “İsrail xalqı sağdır” mənasını verən “Am Yisrael Chai” deməyi əmr edir.

class=”mediyanet-inline-adv”>

Ori Dahbaş eyni batalyonun digər üzvüdür və İordan çayının qərb sahilindəki hərbi əməliyyatların görüntülərini paylaşır. Bunların arasında Vazananın paylaşdığı qəyyumluq fotosu da var.

EKSPERTLER: BEYNƏLXALQ QANUNU POZULUR

Mütəxəssislər bildirirlər ki, əsgərlər tərəfindən yayımlanan bu görüntülər beynəlxalq hüququ poza bilər.

Birləşmiş Millətlər Təşkilatı tərəfindən yaradılmış beynəlxalq cinayət məhkəmələri məsləhət heyətinin sədri Dr. Mark Ellis görüntülərlə bağlı araşdırma aparılmasını və əsgərlərə qarşı intizam tədbirlərinin görülməsini istəyib.

Görüşdə 1998-2006-cı illərdə Keçmiş Yuqoslaviya üzrə Beynəlxalq Cinayət Tribunalında çalışmış beynəlxalq hüquqşünas ser Geoffrey Nice də iştirak edib. O, Ellislə razılaşır, lakin əli olanların məsuliyyətə cəlb olunacağına şübhə ilə yanaşır.

İSRAİL ORDUSUNUN BƏYANATI

BBC-nin sorğusuna cavab verən İsrail ordusu əsgərlərin peşəkar standartlara uyğun tutulduğunu və onların dəyərlərinə uyğun gəlməyən davranışların yoxlanıldığını bildirib.

“Qeyri-məqbul davranış halında əsgərlər intizam məsuliyyətinə cəlb olunur, hətta ehtiyatda olan hərbi qulluqçular dayandırılır. Bundan başqa, əsgərlərə əməliyyat fəaliyyəti ilə bağlı görüntüləri sosial media şəbəkələrinə yükləməkdən çəkinmək tapşırılıb”, – məlumatda deyilir.

Ordu rəsmiləri əvvəllər də Qəzzada oxşar sosial media yazılarının edildiyini qeyd etməyib və bu istiqamətdə hərəkətə keçəcəklərini vəd ediblər.

Keçmiş İsrail əsgəri Ori Givati ​​saxlanılan insanlara qarşı rəftardan utandığını və iyrəndiyini bildirib.

Givati ​​deyib ki, bu davranış İsrail cəmiyyətinin fələstinlilərə baxışını əks etdirir və onların beynəlxalq hüquqa riayət etmək iddiasını şübhə altına alır: “Əgər bu şəkildə davranmağa davam etsək, cəmiyyət olaraq gələcəyimiz yoxdur”.