Qəzza zolağında humanitar böhranın dərinləşməsi
İsrailin davamlı hərbi əməliyyatları nəticəsində Qəzza zolağının şimalından cənubuna doğru kütləvi əhali axını dayanmadan davam edir. Yüz minlərlə Fələstinlinin köçü mövcud humanitar vəziyyəti son dərəcə ağırlaşdıraraq bölgəni dərin böhrana sürükləyib. Birləşmiş Millətlər Təşkilatının hesablamalarına görə, artıq milyonlarla insan öz evlərini tərk etməyə məcbur qalıb, onların əksəriyyəti cənubdakı müvəqqəti sığınacaqlarda yaşayır.
Şimali Qəzzadakı gərgin toqquşmalar və davamlı hava zərbələri mülki əhalini ənənəvi yaşayış məskənlərini tərk etməyə məcbur edib. Bu köç dalğası əsasən cənubdakı Rəfah şəhəri istiqamətinə yönəlib. Lakin Rəfahın özü də artıq həddindən artıq doludur və minimal infrastrukturla böyük sayda köçkünü qəbul etməkdə çətinlik çəkir. Bu vəziyyət, xüsusilə su, qida, dərman və təmizliyə çıxış baxımından kritik çatışmazlıqlar yaradır.
Kütləvi köçün fəsadları və beynəlxalq çağırışlar
Qəzza zolağında yaşanan kütləvi Fələstinlilərin köçü fonunda, bölgədə xəstəliklərin yayılma riski durmadan artır. Cənubda, xüsusilə məcburi köçkünlər üçün qurulmuş düşərgələrdə gigiyena şəraiti acınacaqlı vəziyyətdədir. Minlərlə uşaq və yaşlı insan infeksion xəstəliklərə qarşı həssas vəziyyətdədir. Beynəlxalq Qırmızı Xaç Komitəsi və digər humanitar təşkilatlar bölgəyə yardım çatdırılması üçün dəfələrlə çağırışlar edib, lakin təhlükəsizlik problemləri və keçid məntəqələrindəki məhdudiyyətlər yardımların səmərəliliyini azaldır.
Dünya Səhiyyə Təşkilatının məlumatına görə, Qəzza zolağındakı xəstəxanalar ya dağıdılıb, ya da işləmək qabiliyyətini itirib. Bu, yaralıların və xəstələrin lazımi tibbi yardım ala bilməməsi ilə nəticələnir. Təcili atəşkəs tələbləri və humanitar dəhlizlərin yaradılması ilə bağlı beynəlxalq ictimaiyyətdən gələn təzyiqlər davam etsə də, vəziyyətdə əsaslı bir irəliləyiş müşahidə edilmir.
Məcburi köçkünlər arasında psixoloji travmalar geniş yayılıb, xüsusən uşaqlar arasında. Onlar müharibənin dəhşətləri ilə üz-üzə qalıb və yaşadıqları stress gələcək inkişaflarına ciddi təsir göstərə bilər.
Qeyri-müəyyən gələcək və regional sabitlik
Kütləvi köç düşən Fələstinlilərlə bağlı gələcək perspektivlər olduqca qeyri-müəyyəndir. Onların dağıdılmış evlərinə nə vaxt və hansı şəraitdə qayıda biləcəkləri barədə heç bir dəqiq məlumat yoxdur. Bölgədəki gərginlik tək humanitar deyil, həm də siyasi və iqtisadi səviyyədə dərin böhran yaradıb. Bu uzun sürən münaqişə Yaxın Şərqdə regional sabitliyi ciddi şəkildə təhdid edir və uzunmüddətli sülh danışıqlarının perspektivlərini zəiflədir.
Dünya liderləri və beynəlxalq qurumlar Qəzza zolağındakı bu faciəvi vəziyyətə siyasi bir həll yolu tapmaq üçün təcili fəaliyyətə keçməyə çağırılır. Əks halda, bölgədəki humanitar fəlakət daha da dərinləşə və geri dönülməz nəticələrə səbəb ola bilər.
Oxucu Şərhləri
Şərh Yaz