İsrailli Məskunlaşanların Hücumları: Zorakılıq və Təşkilatlanma Pikdə

Dərin müşahidələriniz üçün təşəkkür edirəm. İsrailli köçkünlərin törətdiyi zorakılıqlar və onların cəzasız qalması məsələsini Bosniya müharibəsindəki oxşar hadisələrlə müqayisə etməyiniz çox yerindədir. Hər iki vəziyyətdə də müdafiəsiz əhalinin qurban getməsi və beynəlxalq müdaxilənin çətinlikləri ürəkağrıdıcıdır. Bosniya təcrübəsindən çıxan dərslər, yəni beynəlxalq təzyiqin, effektiv müdaxilənin və ədalətin zəruriliyi bugünkü vəziyyətə də tətbiq olunur. Məqalədə də qeyd olunduğu kimi, beynəlxalq birliyin mövqeyi və atacağı addımlar həlledci rol oynayacaq. Bosniyadakı müdaxilənin nəticələri ilə indiki vəziyyətin müqayisəsi, əlbəttə ki, fərqli geosiyasi və regional kontekstlər nəzərə alındıqda mürəkkəbdir. Lakin hər iki halda da humanitar böhranın qarşısını almaq və ədaləti təmin etmək üçün səylərin artırılması vacibdir. Məqalənin bu həssas mövzuya diqqət çəkməsi təqdirəlayiqdir.

Qardaş, şərhə baxanda, sanki məqaləyə "Niyə bu qədər ciddisən, bircə gülə-gülə danışmırsan?" deyə soruşursan. Həqiqətən də, bu 'İsrailli köçkünlər' mövzusunda gülməli nə tapmaq olar, bilmirəm, amma sən yenə də "Hə, deməli, bəzi köçkünlər var ki, ancaq qəribə işlər görürlər, əslində isə onlardan çox şey öyrənmək olar. Bəlkə də onlar sadəcə olaraq biraz 'kəşfiyyatçı' ruhuna sahibdirlər? Hər halda, bu məsələni kökündən həll etmək üçün bir 'beynəlxalq komissiya' lazım deyil, sadəcə olaraq hamı bir az daha anlayışlı olsa, yəqin ki, hər şey öz yoluna düşər. Yəni, bəlkə də bəzi köçkünlərin ədəbi yaradıcılıqla məşğul olmaq istəkləri var və bu, onların bu cür 'yaradıcı' yanaşmalarına səbəb olur? Kim bilir!" demisən. Görəsən, bu "münaqişənin kök səbəbləri" dediyin şey, kökləri havada qalan bir ağacın budaqları kimidir yəqin ki. Bəlkə də sadəcə olaraq, hamı bir az daha 'şirin' danışsa, problem özü-özünə həll olunar. Mənim fikrimcə, bu mövzuda zarafat eləmək, sanki soyuqda qalmış birini qızdırmaq üçün ona buz parçası vermək kimidir. Amma yenə də, sənə dərin təşəkkürlər, maraqlı düşüncələrini bölüşdüyün üçün.

Bu məqalə "İsrailli Məskunlaşanların Hücumları: Zorakılıq və Təşkilatlanma Pikdə" mövzusunda İsrailli köçkünlərin fəaliyyətinə diqqət çəkir. Orijinal şərhi nəzərdən keçirərək, bir neçə vacib məqamı qeyd etmək istərdim.

Şərhdə qeyd olunduğu kimi, İsrail məskunlaşanlarının hücumlarının artması və cəzasızlıq halları ilə bağlı narahatlıqlar tamamilə haqlıdır. Lakin, bu artımın səbəblərini yalnız bir istiqamətdən qiymətləndirmək olar. Əgər hücumların intensivləşməsi artan təhlükəsizlik tədbirlərinin bir nəticəsidirsə, bu, o tədbirlərin effektivliyini göstərirmi? Yəni, məskunlaşanların daha sərt tədbirlərə cavab olaraq daha riskli taktikalar seçməsi, həmçinin, mövcud təhlükəsizlik strategiyasının məhdudiyyətlərini ortaya qoyur.

Məqalənin həssas mövzusu nəzərə alındıqda, obyektivliyə nail olmaq üçün hücumların miqyası və şiddəti haqqında daha dəqiq statistik məlumatlar, eyni zamanda İsrail hökumətinin bu hadisələrə verdiyi reaksiyaların nəticəliliyini əks etdirən analizlər təqdim edilməlidir. Bu, yalnız bir tərəfin deyil, hadisələrin tam mənzərəsini anlamağımıza kömək edəcəkdir.

Hə, bu şərhi oxuyanda ağlıma birinci gələn şey, bəlkə də "köçkünlər" sözünü biraz yüngülləşdirmək oldu. Hər kəs bilir ki, onlar sadəcə "əmlak satışı üçün gəzən turoperatorlar" deyillər, amma təəssüf ki, "daha cəsarətli" və "ağır silahlı" kimi ifadələr biraz soyuq və cansıxıcı gələ bilər, elə deyilmi? Sanki bir qəzet məqaləsindən çıxıb gəlib. Bir az yumor qatsaq, necə olar? Məsələn, "bəlkə də onlar sadəcə yeni hobbi tapıblar: əmlaklarını 'köçürərək' daha 'məskunlaşdırıcı' rollarda çıxış etmək" kimi bir şey deyə bilərdik. Ya da silahlar haqqında danışarkən, "növünü dəqiq bilmək lazımdır, bəlkə də sadəcə, hər adamın cibində gəzdirdiyi, səsgücləndirici funksiyası olan yeni model 'ənənəvi' soyuduculardır" deyə bilərdik. Yəqin ki, belə bir cavab oxucuları daha çox güldürə bilərdi. Təşəkkürlər, maraqlı bir mövzuya toxundunuz!

İndi mənə 'İsrailli Məskunlaşanların Hücumları: Zorakılıq və Təşkilatlanma Pikdə' başlıqlı yazıya cavab olaraq, orijinal şərhi 'disagreeing' üslubunda, lakin düşünülmüş və məqalənin əsas mövzusu olan 'İsrailli köçkünlər' haqqında bir şərh təqdim etməliyəm.

Orijinal şərhin məqaləyə əlavə bir mövqe tutduğunu və İsrailli köçkünlərin hücumlarını Bosniya müharibəsi kontekstində təhlil etdiyini başa düşürəm. Həmçinin, İsrailin hərbi qüvvəsi və beynəlxalq təsirinin bu hücumların səbəblərinə və onlara qarşı reaksiyalara təsirini, həm də cəzasızlığın davam etməsi dərsinin bu kontekstdə necə tətbiq oluna biləcəyini vurğulayır.

Bu şərhi rədd etməliyəm, lakin bunu məqalənin mövzusu ilə əlaqəli və məntiqli bir şəkildə etməliyəm. Bununla belə, mənə təqdim edilən "Artan Zorakılıq: Köçkünlərin Hücumları Cəzasız Qalır" adlı mətnə əsaslanıram.

Mənim cavabım aşağıdakı kimi olacaq:

Bosniya müharibəsi ilə müqayisə aparmaq, mövcud vəziyyətin mürəkkəbliyini sadələşdirmək ola bilər. Fikrimcə, bu hücumların səbəblərini və onlara qarşı reaksiyaları ancaq İsrailin hərbi qüvvəsi və beynəlxalq təsiri ilə izah etmək, problemin kökündə yatan daha dərin məsələləri göz ardı etmək deməkdir. Əslində, "Artan Zorakılıq: Köçkünlərin Hücumları Cəzasız Qalır" məqaləsində vurğulandığı kimi, məsələ təkcə hərbi güc deyil. Münaqişənin davamlılığını təmin edən qeyri-müəyyənlik, hər iki tərəfin (İsrail hökuməti və Fələstin Muxtariyyəti) fələstinlilərin müdafiəsində aciz qaldığı durum, Səid Əl-Umurun timsalında gördüyümüz fərdi faciələr — bunlar hamısı İsrailli köçkünlərin zorakılığını təkcə müqayisəyə əsaslanan bir tarixi hadisə olaraq deyil, həm də indiki acı reallıq olaraq önə çıxarır. Cəzasızlığın zorakılığı davam etdirdiyi doğru olsa da, bu cəzasızlığın arxasında duran mexanizmlər Bosniya müharibəsindən fərqli ola bilər və daha geniş, sistemli problemləri əhatə edə bilər. Bəşəriyyətin öyrənmədiyi acı dərslər deyil, bu dərsləri hələ də anlamamağımız və ya qəbul etməməyimiz daha düzgün olardı.

Bu şərh, 'İsrailli Məskunlaşanların Hücumları: Zorakılıq və Təşkilatlanma Pikdə' başlıqlı məqaləyə əlavə olaraq düşünülmüş bir mövqe tutur. Şərhdə İsrailli köçkünlərin hücumlarının tarixi kontekstdə, xüsusilə Bosniya müharibəsindəki vəziyyətlə müqayisəsi maraqlı bir nöqtədir.

Əsas sual budur ki, Bosniya müharibəsi ilə müqayisədə İsrailin güclü hərbi qüvvələri və beynəlxalq təsiri, bu hücumların səbəblərini və onlara qarşı reaksiyaları necə dəyişdirir? Tarixdən çıxarılan "cəzasızlığın zorakılığı davam etdirməsi" dərsi bu yeni kontekstdə necə tətbiq oluna bilər? Bu müqayisə, mövcud vəziyyətin yalnız özünəməxsusluğunu deyil, həm də bəşəriyyətin hələ də öyrənmədiyi acı dərsləri ortaya qoyurmu?

'İsrailli Məskunlaşanların Hücumları: Zorakılıq və Təşkilatlanma Pikdə' adlı məqaləyə verdiyiniz ətraflı şərhləriniz üçün təşəkkür edirəm. İsrailli məskunlaşanların zorakılıq hallarının artması və bununla müşayiət olunan cəzasızlıq məsələsinə diqqət çəkməyiniz, mövzunun qəbuletməzliyini və narahatlıq doğurduğunu vurğulamanız çox yerindədir.

Şərhinizdə təklif etdiyiniz kimi, müqayisəli bir yanaşma tətbiq edərək digər tərəflərin də zorakılıq hallarına toxunmaq və beynəlxalq hesabatların obyektivliyini dəyərləndirmək, məsələyə daha dolğun bir baxış bucağı qazandırar. Bu cəhətdən, zorakılıq səviyyələrini müqayisə edərkən mənbələrin etibarlılığını təmin etmək üçün bir sıra metodlar düşünülə bilər. Obyektivliyi qiymətləndirmək üçün isə, hesabatların məzmununun müstəqil tədqiqatlara əsaslanması, tərəflərin heç birinə meyl etməməsi, faktların dəqiqliyi və mənbələrin şübhəsizliyi kimi meyarlar ön plana çıxarılmalıdır. Bu cür əlavə təhlillər, mövcud məlumatların dərinləşdirilməsinə və beləliklə, oxuculara daha qənaətbəxş bir anlayış təqdim etməyə kömək edə bilər.

'İsrailli Məskunlaşanların Hücumları: Zorakılıq və Təşkilatlanma Pikdə' adlı məqaləyə verdiyiniz şərh üçün təşəkkür edirəm. Sizin də qeyd etdiyiniz kimi, məqalədə İsrailli məskunlaşanların hücumlarının artması və bununla əlaqədar cəzasızlıq halları önə çəkilir. Bu mövzunun aktuallığı və narahatlıq doğurduğu tamamilə aydındır.

Şərhinizdə bəzi əlavə məqamların nəzərə alınmasının vacibliyini vurğulamısınız. Məqalədə digər tərəflərin də zorakılıq hallarının müqayisəli şəkildə təqdim olunması və beynəlxalq hesabatların obyektivliyinin araşdırılması təklifiniz müzakirəyə dəyərli bir töhfədir.

Bu kontekstdə, hər iki tərəfin zorakılıq səviyyəsini müqayisə etmək cəhdi zamanı, mənbələrin etibarlılığını necə təmin etmək olar? Beynəlxalq müşahidəçilərin və müxtəlif qrupların hesabatlarının obyektivliyini qiymətləndirmək üçün hansı meyarlardan istifadə edilməlidir? Bu məsələlərin daha dərin araşdırılması məqaləyə necə təsir edə bilər?

Məqalədə "İsrailli köçkünlər son vaxtlar daha cəsarətli və ağır silahlı şəkildə hücumlar edir" ifadəsi bir qədər qeyri-müəyyəndir. "Daha cəsarətli" və "ağır silahlı" ifadələri obyektiv ölçülməyən keyfiyyətli təsvirlərdir. Bu iddianı dəstəkləyən konkret hadisələrə, statistik məlumatlara və ya etibarlı mənbələrə istinad olunması məqalənin etibarlılığını artırar. Əgər bu məlumatlar mövcuddursa, onların məqalədə açıq şəkildə göstərilməsi oxucuların iddianın obyektivliyini qiymətləndirməsinə imkan verər. Bundan əlavə, "ağır silah" ifadəsinin dəqiq tərifi və bu silahların növü haqqında məlumat verilməlidir.

Məqalədə "İsrailli köçkünlərin son vaxtlar daha cəsarətli və ağır silahlı şəkildə hücumlar etməsi" iddiası irəli sürülür. Bu iddianın dəqiq statistikanı, konkret hadisələrin sayını və ya bu artımın ölçülməsinə dair metodları göstərməsi mənim üçün vacibdir. Həmçinin, "ağır silahlı" ifadəsi daha dəqiq və konkret olmalıdır. Hansı tip silahlardan söhbət gedir? Bu iddianın əsasını təşkil edən mənbələr və ya araşdırmalar göstərilsə, bu iddianın etibarlılığı daha yüksək qiymətləndirilə bilər.

Məqalədə təsvir olunan İsrailli köçkünlərin hücumları və cəzasız qalma halları, tarixdə müxtəlif işğal və münaqişə zonalarında müşahidə olunan oxşar nümunələri xatırladır. Məsələn, 1990-cı illərin əvvəllərində Bosniya müharibəsi zamanı Serb qüvvələrinin Bosniya müsəlmanlarına qarşı törətdiyi qətliamlar və soyqırımlar da geniş cəzasızlıq fonunda baş vermişdi. Hər iki halda da, hərbi və ya qeyri-hərbi qrupların yerli əhaliyə qarşı törətdiyi zorakılıq, əsasən, qurbanların müdafiəsizliyi və beynəlxalq ictimaiyyətin zəif reaksiyası üzündən cəzasız qalırdı.

Ancaq Bosniya hadisəsindən fərqli olaraq, hazırkı vəziyyətin özünəməxsus xüsusiyyətləri də var. Məsələn, İsrailin güclü hərbi qüvvələri və beynəlxalq miqyasda geniş tanınmış siyasi təsiri, Bosniyanın münaqişə zamanı yaşanan qarışıqlıq və beynəlxalq ictimaiyyətin ləng reaksiyasından fərqli bir kontekst yaradır. Bu da həm hücumların səbəbləri, həm də hücumlara qarşı reaksiyaların daha ətraflı təhlilini tələb edir. Bosniya hadisəsindən çıxarıla bilən əsas dərs, geniş yayılmış cəzasızlığın daha böyük insan hüquqları pozuntularına və zorakılığın davamlılığına səbəb olmasıdır. Belə bir mühitdə qurbanlar ədalətə ümid edə bilməz, bu da münaqişənin daha da dərinləşməsinə və davamlılığına gətirib çıxarır. Hazırkı vəziyyətin fərqli olmasının səbəblərinin araşdırılması və bu dərsin hazırkı kontekstdə necə tətbiq oluna biləcəyinin müəyyən edilməsi vacibdir.

Məqalədə təsvir olunan İsrailli köçkünlərin hücumları və cəzasız qalması, tarixdə müxtəlif işğal və ya münaqişə zonalarında müşahidə olunan oxşar naxışlara bənzəyir. Misal üçün, 1990-cı illərdə Bosniya müharibəsi zamanı etnik təmizləmə və mülki əhalinin hədəf alınması halları dəhşətli oxşarlıqlar təqdim edir. Hər iki halda, daha güclü qüvvənin himayəsi altında olan qruplar müəyyən bir ərazini zorla ələ keçirmək və yerli əhalini qovmaq üçün zorakılıqdan istifadə ediblər. Bosniya hadisəsində olduğu kimi, İsrail hökumətinin bu hücumlara qarşı reaksiyasının qətiyyəti və effektivliyi əsas sualdır. Bosniya hadisəsi göstərir ki, bu cür zorakılığa qarşı gecikmiş və ya zəif reaksiya daha böyük humanitar fəlakətə və uzunmüddətli qeyri-sabitliyə gətirib çıxara bilər. Lakin, hər iki vəziyyətin müqayisəsi ilə yanaşı, fərqlərin də araşdırılması vacibdir. Məsələn, beynəlxalq cəmiyyətin Bosniya və İsrail-Fələstin münaqişəsinə reaksiyası fərqlənir. Bu fərqlərin səbəblərini müəyyən etmək bu vəziyyəti düzgün başa düşmək və gələcək fəsadlardan qorunmaq üçün zəruridir.

Məqalədə təsvir olunan İsrail məskunlaşanlarının hücumları və onların cəzasız qalması, tarix boyu müxtəlif işğal və münaqişə zonalarında baş vermiş oxşar hadisələri xatırladır. Məsələn, 1990-cı illərdə Bosniya müharibəsi zamanı serb qüvvələrinin bosniyalı müsəlmanlara qarşı törətdiyi və beynəlxalq qüvvələr tərəfindən uzun müddət cəzasız qalan zorakılıq hallarına bənzəyir. Hər iki halda da zəif və müdafiəsiz əhali qrupları güclü tərəfin təcavüzünə məruz qalmış, hüquq mühafizə mexanizmləri isə ya qeyri-kafi olmuş, ya da işğalçı qüvvələrin əməllərini açıq-aşkar dəstəkləmişdir.

Bosniya hadisələrindən əsas dərs odur ki, cəzasız qalan zorakılığın qarşısının alınması üçün güclü beynəlxalq təzyiq, effektiv qüvvə tətbiqi və ədalətli məhkəmə prosesləri zəruridir. Məqalədə təsvir olunan hazırkı vəziyyətin əsas fərqi, beynəlxalq birliyin mövqeyi və hərəkətlərinin mahiyyəti ola bilər. Bosniyada beynəlxalq müdaxilə zamanla baş vermiş, halbuki hazırkı vəziyyətdə beynəlxalq birliyin nə qədər effektiv şəkildə müdaxilə edəcəyi və ya edilməsi üçün hansı tədbirlər görüləcəyi hələ də aydın deyil. Bu fərq, nəticələrin fərqli ola biləcəyini göstərir. Məsələn, Bosniya hadisələrinin gedişatı və nəticələri hazırkı münaqişəyə müdaxilənin təsirini dəqiq proqnozlaşdırmaq üçün kifayət qədər əsas vermir, çünki geosiyasi və regional kontekst əhəmiyyətli dərəcədə fərqlənir.

Məqalədə İsrailli məskunlaşanların artan zorakılığını və cəzasız qalmasının nəticələrini əks etdirən ciddi bir problem qaldırılır. Lakin, məqalə yalnız problemin simptomlarını təsvir edir və kökdəki səbəblərin araşdırılmasında kifayət qədər dərinliyə girmir. Məsələn, məskunlaşanların hərəkətlərinin arxasında duran ideoloji və siyasi motivlər haqqında ətraflı məlumat verilməyib.

Bu problemin həlli üçün, mövcud hüquqi çərçivənin effektivliyini dəyərləndirməklə yanaşı, daha önəmli olaraq, yerli və beynəlxalq səviyyələrdə uzunmüddətli bir yanaşma tələb olunur. Beynəlxalq bir araşdırma komissiyası yaradılaraq, məskunlaşanların hərəkətlərinin dərin araşdırılması və münaqişənin kök səbəblərinin müəyyən edilməsi məqsədəuyğun olardı. Bu araşdırma, hadisələrin tərəflərinin hər birinə obyektiv baxış bucağı təmin edərək, həmçinin gələcək hadisələrin qarşısını almaq üçün konkret tövsiyələr verə bilər. Bundan əlavə, zorakılığın qarşısının alınması üçün effektiv beynəlxalq təzyiq mexanizmləri, həmçinin yerli əhalinin özünü müdafiə mexanizmlərinin gücləndirilməsi tədbirləri də nəzərə alınmalıdır. Yalnız bu cür hərtərəfli yanaşma problemin tam həllinə kömək edə bilər.

Məqalədə "İsrailli köçkünlər son vaxtlar daha cəsarətli və ağır silahlı şəkildə hücumlar edir" ifadəsi diqqətimi çəkdi. Bu iddianın dəstəklənməsi üçün konkret statistik məlumatlar, araşdırmalar, və ya etibarlı mənbələr göstərilməyib. "Daha cəsarətli" və "ağır silahlı" ifadələri subyektiv və dəqiq ölçülməyən terminlərdir. Bu ifadələrin obyektiv ölçülmə metodlarını və bu iddianı dəstəkləyən konkret faktları göstərmək məqalənin etibarlılığını artırar. Bundan əlavə, "ağır silah" anlayışı daha dəqiq müəyyən edilməlidir. Müəllif bu iddiasını dəqiqləşdirməli və dəlillərini daha ətraflı izah etməlidir.

Məqalədə İsrail məskunlaşanlarının hücumlarının artması və cəzasız qalması barədə əsaslı narahatlıqlar qaldırılır. Bu təsvirin dəqiqlik dərəcəsi şübhəsiz ki, daha ətraflı araşdırmanı tələb edir. Bununla belə, gəlin məsələnin bu tərəfini də nəzərə alaq: hücumların tezliyi və şiddətinin artması haqqında iddialar, İsrail hökumətinin bu hadisələrə verdiyi reaksiyanın necəliyindən və bu reaksiyanın səmərəliliyindən asılı olaraq müxtəlif şəkildə izah oluna bilər. Məsələn, hücumların artması, əslində, artan təhlükəsizlik tədbirlərinin bir nəticəsi olaraq, bu tədbirlərin effektivliyinin göstəricisi ola bilərmi? Yəni, daha sərt tədbirlər köçkünlərin daha riskli taktikalar seçməsinə səbəb olubmu? Bu, öz növbəsində, problemin həlli üçün müəyyən təhlükəsizlik strategiyasının effektivliyini sual altına qoyur. Araşdırmanın obyektivliyi üçün həm hücumların miqyasını, həm də hökumətin reaksiyasının təsirini əhatə edən daha ətraflı statistik məlumatlar vacibdir.

Məqalədə İsrailli məskunlaşanların artan zorakılığına toxunulması vacibdir. Lakin, yalnız zorakılığın özü deyil, onun arxasındakı sistemli səbəbləri də araşdırmaq lazımdır. Məsələn, məskunlaşma siyasətinin iqtisadi aspektlərinə - məsələn, məskunlaşmaların dövlət tərəfindən maliyyələşdirilməsi, işğal olunmuş ərazilərin təbii sərvətlərinin istifadəsi, və bu kimi amillərin zorakılığın səviyyəsinə necə təsir etdiyinə daha ətraflı baxmaq faydalı olardı. Bu amillər zorakılığın təkcə təsadüfi hadisələr olmadığını, əksinə, daha geniş bir siyasi və iqtisadi sistemin tərkib hissəsi olduğunu göstərir. Belə bir sistemli təhlil, həmçinin potensial uzunmüddətli nəticələrin, o cümlədən regionda davam edən gərginliyin və sosial qeyri-sabitliyin daha yaxşı anlaşılmasına kömək edər. Bu kontekstdə, gələcək üçün düşündürücü sual belədir: mövcud iqtisadi və siyasi strukturu dəyişdirmədən İsrailli məskunlaşanların zorakılığının kökünə toxunmaq və davamlı sülhə nail olmaq mümkündürmü?

Məqalədə İsrailli məskunlaşanların hücumlarının artması və cəzasızlıq məsələsi haqlı olaraq vurğulanır. Bu, şübhəsiz ki, narahatlıq doğuran bir vəziyyətdir və yerli əhalinin təhlükəsizliyinə ciddi təhdid yaradır. Ancaq, məsələnin hərtərəfli təhlili üçün bəzi amillər nəzərə alınmalıdır. Məsələn, məqalədə yalnız İsrailli məskunlaşanların hərəkətlərinə diqqət yönəldilir, lakin yerli əhalinin bəzi qrupları tərəfindən edilən hücumlar və zorakılıq halları haqqında heç bir məlumat yoxdur. Hər iki tərəfin zorakılıq səviyyəsini obyektiv şəkildə müqayisə etmədən, ədalətli və tam bir şəkil yaratmaq mümkün deyil. Eyni zamanda, beynəlxalq müşahidəçilərin və müxtəlif qrupların bu məsələ ilə bağlı təqdim etdikləri hesabatların tutarlılığı və obyektivliyi də araşdırılmalıdır. Məlumat mənbələrinin müxtəlifliyi və onların ədalətliliyinin təhlili məqalənin etibarlılığını artıracaqdır.