ŞirkətlərGazprom PAOFollow
SİNQAPUR, 22 mart (Reuters) – Rusiya prezidenti Vladimir Putin və Çin lideri Si Tszinpin çərşənbə axşamı başa çatan iki günlük danışıqlarda Moskvada görüşüblər və onlar Sibirin Gücü 2-yə qaz çatdırmaq üçün böyük yeni infrastruktur layihəsini müzakirə ediblər. Monqolustan vasitəsilə Çin.
Putin Rusiya, Çin və Monqolustanın Rusiya qazının Çinə nəqli üçün boru kəmərinin tamamlanması ilə bağlı “bütün razılaşmaları” tamamladığını və Rusiyanın 2030-cu ilə qədər Çinə ən azı 98 milyard kubmetr (bcm) qaz tədarük edəcəyini bildirib. boru kəməri təfərrüatlarının hələ də həll edilməli olduğunu söylədi.
Rusiya marşrutu illər əvvəl təklif etmişdi, lakin Moskva Avropanın əsas qaz müştərisi kimi Pekini əvəz etmək niyyətində olduğundan plan aktuallaşdı.
Bununla belə, ekspertlərin fikrincə, Çinin 2030-cu ildən sonra əlavə qaz təchizatına ehtiyacı olmayacaq.
POWER-OF-OF-SIBRIA 2 Kəməri NƏDİR?
Təklif olunan boru kəməri Qərbi Sibirdəki nəhəng Yamal yarımadası ehtiyatlarından qazı dünyanın ən böyük enerji istehlakçısı və artan qaz istehlakçısı olan Çinə gətirəcək.
İlk “Sibir Gücü” boru kəməri Sibirdən keçərək Çinin şimal-şərqindəki Heilongjiang əyalətinə 3000 km (1865 mil) uzanır.
Rusiyanın “Qazprom” şirkətinin (GAZP.MM) xəritəsinə görə, yeni marşrut Monqolustanın şərqindən keçərək Çinin şimalına keçəcək.
Qazprom 2020-ci ildə layihənin texniki-iqtisadi əsaslandırmasına başlayıb və 2030-cu ilə qədər qaz tədarükünü həyata keçirməyi hədəfləyib.
2600 km uzunluğunda olan boru kəməri ildə 50 milyard kubmetr (bcm) qaz daşıya bilər ki, bu da Rusiyanı Baltik dənizinin dibi ilə Almaniya ilə birləşdirən hazırda fəaliyyətini dayandırmış “Şimal axını 1” boru kəmərindən bir qədər azdır.
XI VƏ PUTİN KƏMİR HAQQINDA NƏ DEDİ?
Xi-nin səfərindən əvvəl Putin “Sibirin Gücü” boru kəmərini “əsrin müqaviləsi” adlandırmışdı.
Lakin onların danışıqlarından sonra verilən birgə bəyanatda yalnız iştirak edən tərəflərin boru kəmərinin “öyrənilməsi və təsdiqlənməsi üzrə işi irəlilətmək üçün səy göstərəcəkləri” bildirilib. Bununla belə, Xi-nin görüşlərdən sonra verdiyi bəyanatların rəsmi hesablarında boru kəmərindən bəhs edilmir.
ICIS məlumat kəşfiyyatı firmasının Çin qaz analitiki Wang Yuanda, “Hələ bunun yekunlaşdığını düşünmürük, hələ həll edilməli çoxlu incə detallar var” dedi.
“Rusiya, yəqin ki, hazırda Çinin ehtiyac duyduğundan daha çox qaz satmaq istəyir”.
MONQOLİSTAN NƏ DEYİR?
Putin və Si sentyabrda Monqolustan prezidenti Uxnaaqiyn Xurelsux ilə görüşəndə Xurelsux Rusiyadan Monqolustan vasitəsilə Çinə neft və qaz kəmərlərinin çəkilməsini dəstəklədiyini bildirib və əlavə edib ki, onun texniki və iqtisadi əsaslandırılması öyrənilməlidir.
Monqolustan baş naziri Oyun-Erdene Luvsannamsrai iyul ayında Financial Times qəzetinə verdiyi açıqlamada Rusiyanın iki il ərzində boru kəmərinin tikintisinə başlayacağını gözlədiyini, lakin əlavə edib ki, Monqolustandan keçən son marşrut hələ qərarlaşdırılmayıb.
ÇİNİN DAHA ÇOX RUS QAZINA EHTİYACI VAR?
Qazprom artıq 2019-cu ilin sonunda istifadəyə verilmiş 30 illik 400 milyard dollarlıq müqavilə çərçivəsində ilk “Sibirin Gücü” boru kəməri vasitəsilə Çinə qaz tədarük edir.
2023-cü ildə 22 milyard kubmetr qaz tədarük edəcəyi gözlənilir, o, 2027-ci ilə qədər 38 milyard kubmetr tam gücə çatana qədər artan həcmləri çatdıracaq.
2022-ci ilin fevralında Pekin Rusiyanın Uzaq Şərq adasından Saxalin qazı almağa razılaşdı ki, bu qaz Yapon dənizi vasitəsilə Çinin Heilongjiang əyalətinə yeni boru kəməri vasitəsilə nəql olunacaq və 2026-cı ildə ildə 10 milyard kubmetrə çatacaq.
Bu arada Çin Türkmənistandan Tacikistan və Qırğızıstan vasitəsilə 30 il ərzində hər il 25 milyard kubmetr qaz əldə etmək üçün yeni boru kəməri – Orta Asiya-Çin Qaz Boru Kəməri D – üzrə danışıqlar aparır.
Bundan əlavə, Çinin LNG tədarükü üçün Qətər, ABŞ və qlobal neft şirkətləri ilə uzunmüddətli müqavilələri var. Ötən il 63,4 milyon ton soyudulmuş yanacaq idxal edib.
“İlkin hədəf Çinin 2025-ci ilə qədər 38 milyard kubmetr Rusiya qazı idxal etməsidir. İndi Rusiya deyir ki, bu, 2030-cu ilə qədər 98 milyard kubmetrə çatacaq. Bu, çox böyük sıçrayışdır, ona görə də bu məsələdə bir az ehtiyatlı olmaq faydalıdır”, – Vanq deyib. analitik.
O, əlavə edib ki, Çin də Rusiyadan daha çox asılı olarsa, özünü Avropa ilə eyni vəziyyətdə tapmaqdan ehtiyat edəcək.
Sinqapurda Emily Chow tərəfindən reportaj; Raju Gopalakrishnan tərəfindən redaktə
Standartlarımız: Thomson Reuters Trust Principles.
2023-03-22 12:05:00
Mənbə – reuters
Tərcümə“24 SAAT”
