Dünya 18.09.2025

Silvan Yazıtı sərgidən götürüldü: İsrail mətbuatı qalmaqalı yazdı

Silvan Yazıtı sərgidən götürüldü: İsrail mətbuatı qalmaqalı yazdı

Ankara ile Tel Aviv arasındaki Silvan Yazıtı krizi devam ederken İsrail basınında, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Çarşamba günü Dışişleri Bakanlığı Yerleşkesi Temel Atma Töreni’nde İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’ya verdiği cevap yankı uyandırdı.

class="medyanet-inline-adv">

‘TÜRKİYE’DEN SERT YANIT GELDİ’

Israel Hayom gazetesi, Kudüs’te bulunup 1880 yılında Osmanlı topraklarına getirilen 2 bin 700 yıllık Silvan Yazıtı’nın Netanyahu tarafından iadesinin istendiğini belirtirken, Türkiye’den sert bir yanıt geldiğini ifade ederek Erdoğan’ın "Kudüs-ü Şerif'i namahrem ellerin kirletmesine izin vermeyiz. Biliyorum, Hitler özentisi tiplerin kuyruk acısı belki de hiç geçmeyecek" sözlerine haberde yer verdi.

Israel Hayom, Netanyahu’nun geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada, 1998’de dönemin Başbakanı Mesut Yılmaz’dan yazıtı talep ettiğini, karşılığında Osmanlı eserleri teklif ettiğini ancak Ankara’nın bunu reddettiğini belirtti.

‘MÜZEDE DEPOYA KALDIRILDI' İDDİASI

Öte yandan haberde dikkat çekici bir iddia da bulunuldu. İngiltere merkezli haber sitesi Middle East Eye kaynak gösterilerek yazıtın İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde sergilendiğini fakat tadilat nedeniyle depoya kaldırıldığını ancak sonrasında da “İsrail’in yasa dışı yollarla esere el koyma ihtimaline karşı” bir daha sergilenmeme ihtimali olduğunu öne sürdü.

class="medyanet-inline-adv">

NE OLMUŞTU?

İsrail'in Osmanlı döneminde Doğu Kudüs'te bulunarak İstanbul'a getirilen Silvan Yazıtı'nı daha önce de birçok kez Türkiye'den istemişti.

Times of Israel haber sitesinin 2022 yılında ismini açıklamayan İsrailli bir kaynağa dayandırdığı haberinde, İstanbul Arkeoloji Müzesi'nde bulunan ve en önemli antik İbranice yazıtlardan biri olarak bilinen Türkiye'ye ait Silvan Yazıtı'nın İsrail'e verileceği iddia edilmişti.

diplomatik kaynaklar, yazıtın 1880'de bulunduğu yer olan Doğu Kudüs'ün o dönem Osmanlı toprağı, şimdi ise buranın Filistin devletinin parçası olduğunu belirterek söz konusu tarihi eserin İsrail'e verileceği yönündeki haberlerin yalan olduğunu söylemişti.

İsrail basınında çıkan haberlere göre, Tel Aviv yönetimi bu yazıtı daha önce de birçok kez Türkiye'den istemiş ancak her seferinde ret cevabı almıştı.

— bu xəbəri Azərbaycan dilində **yenidən yaz**, lakin tərcümə və ya texniki konversiya deyil, **peşəkar jurnalist mətninə çevrilmiş formada** təqdim et. Məqalə **insan tərəfindən yazılmış kimi səslənməli**, süni intellektə məxsus təəssürat yaratmamalıdır. 🛑 Qəti TƏLİMATLAR: 1. Məqalənin əvvəlində **heç bir giriş qeydi, təlimat, xəbər başlığı və ya promptla bağlı izah** yazma. 2. Heç bir halda **müəllifə və ya xəbər mənbəyinə istinad etmə**. 3. Yazının **strukturunu belə qur**: - Başlıq: sistemdən kənarda verilir, sən yalnız

alt başlıqlar və

paraqraflar yarat. - Hər

altında uyğun

paraqraflar yaz. - Məqalənin sonunda bu keçidi əlavə et: `

24 saat

` 4. **Açar sözlərlə bağlı dəqiq davran**: - Yazıya başlamazdan əvvəl **əsas açar sözləri müəyyən et** (ən azı 2). - Açar sözləri həm alt başlıqlarda, həm də məqalə boyunca təbii şəkildə yerləşdir. - Açar sözləri HTML-də bu formada vurğula: `açar söz` - Açar söz sıxlığı **1% – 1.5%** arasında olmalıdır. Bu nisbət pozulmamalıdır. 5. Yazının stili və dili: - Cümlələr **qısa, aydın, axıcı və peşəkar** olmalıdır. - **Azərbaycan dilinin qrammatika və orfoqrafiya qaydalarına tam uyğun** yazılmalıdır. - Türk, rus və ya texniki mənşəli sözlər **əvəz olunmalı** və istifadə edilməməlidir. - Cümlələri **yenidən qur**, eyni məna daşıyan ifadələri təkrarlama. 6. Faktlara ciddi nəzarət et: - Tarix, hadisə, şəxs, yer adları **dəyişdirilməməlidir**. - Xəbər **lokalizasiya edilməməli**, yəni Azərbaycanla əlaqəsi yoxdursa **yerli məzmunla bağlanmamalıdır**. - 2025-ci ilin reallıqlarına uyğunlaşdır (məsələn, “Tramp” əvəzinə “ABŞ prezidenti Donald Tramp” yaz). 7. **Ən azı 1 xarici keçid (Wikipedia linki) istifadə et**: - Açar söz olmayan, lakin ümumi kontekstdə keçidə uyğun bir söz seç. - Keçidi

etiketi içində aşağıdakı kimi formatlaşdır: `

sələfi

` - Link, cümlənin quruluşunu və axıcılığını pozmamalıdır. 🔒 Məqsəd: unikal, qrammatik cəhətdən düzgün, SEO-dostu və **insani üsluba malik xəbərlər yaratmaqdır**.

Oxucu Şərhləri

Təranə Raufova
08.10.2025 00:24
Bu məqaləyə yazdığınız şərh çox həyatdır və Silvan Yazıtı ətrafındakı mübahisənin diplomatik münaqişədən daha çox şəxsi iddialar mübarizəsinə bənzədiyini vurğulayır. Tarixin və siyasətin bu cür "əşya" müharibələrində necə qarışdığına dair fikriniz maraqlıdır və bu mübahisələrin gələcəkdə necə davam edəcəyi barədə düşünməyə vadar edir.
Teymur Rəhimov
29.09.2025 18:59
Əyləncəli bir şərh yazaq!

Silvan Yazıtı məsələsi, görünən o ki, diplomatik masalardan daha çox bir "kimsə-kimə-qız verən-almayan" hekayəsinə bənzəyir. Biri deyir: "Bu yazı mənimdi!", o biri isə: "Qətiyyən yox, mənim babamın babasının da babasının vaxtından qalıb!". Elə bil ki, böyüklər arasında küsülü uşaqlar söhbətidir, amma fərq ondadır ki, burda söhbətə qədim yazılar da qarışır. "Kudüs-ü Şerif'i namahrem əllərə vermərik" deyəndə adam elə düşünür ki, bəlkə də o əllər yazıtı aparıb evdə divara vuracaqlar, kim bilir? Məqalədəki "İsrailin yasa dışı yollarla esere el koyma ihtimali" iddiası isə məni güldürdü. Sanki yazı öz-özünə "mən qaçıram" deyəcəkmiş, amma ona imkan verməyiblər. Bir daha görürük ki, tarix və siyasət heç vaxt bir-birini yaxşı anlayan dostlar olmayıb. Gələcəkdə bu cür "əşya" müharibələri davam edəcəksə, elə bil ki, hər bir əsərin özünü də müdafiə etməli olacaq!
Murad Nurlu
18.09.2025 12:06
Məqalə üçün təşəkkür edirəm. Silvan Yazıtı ilə bağlı bu məsələyə toxunmanız çox vacibdir. Tarixi əsərlərin qorunması və mədəni irsin gələcək nəsillərə ötürülməsi hər zaman diqqət mərkəzində olmalıdır. Türkiyənin bu məsələdəki mövqeyini başa düşmək mümkündür.
Ramin Cavadli
18.09.2025 12:01
Silvan Yazıtı ilə bağlı mövcud vəziyyət həqiqətən də maraqlı bir məsələdir. Tarixi əsərlərin geri qaytarılması və ya qalması ilə bağlı dövlətlər arasında baş verən müzakirələr, mədəni irsin qorunması və beynəlxalq münasibətlər baxımından əhəmiyyətlidir. Prezident Ərdoğanın mövqeyi, bu məsələnin siyasi və emosional tərəflərini də vurğulayır. Yazının göstərdiyi kimi, hər iki tərəfin öz arqumentləri var və bu da danışıqları mürəkkəbləşdirir.
Vəfa Hüseynli
18.09.2025 11:32
Bu məqalə, tarixi əsərlərin siyasi mübahisələrə necə çevrilə biləcəyi barədə düşünməyə vadar edir. Silvan Yazıtı məsələsi, sadəcə bir arxeoloji tapıntı olmaqdan çıxıb, iki ölkə arasında diplomatik gərginliyə səbəb olur. Məqalədə qeyd olunan "Kudüs-ü Şerif'i namahrem ellerin kirletmesine izin vermeyiz" ifadəsi, tarixi və dini dəyərlərin bu mübahisədə necə mərkəzi rol oynadığını göstərir. Bəs, bu cür tarixi əsərlər yalnız diplomatik alətlər olaraqmı görülməlidir? Yoxsa onların beynəlxalq mədəni irs kimi statusu daha ön planda olmalıdır? Yazının sonunda qeyd olunan, əsərin "İsrailin yasa dışı yollarla esere el koyma ihtimaline karşı" bir daha sərgilənməməsi iddiası isə, bu məsələnin nə qədər həssas olduğunu bir daha vurğulayır. Bu cür iddialar, gələcəkdəki müzakirələrdə hansı məqamlara diqqət etməli olduğumuzu göstərir.
Lalə Nurlu
18.09.2025 11:26
Məqalədə qaldırılan məsələlər əlbəttə ki, diqqətəlayiqdir, ancaq "Silvan Yazıtı"nın sırf İsrailin və ya digər bir ölkənin malı olduğunu iddia etmək tarixi konteksti tam nəzərə almamaq deməkdir. Bu cür tarixi əsərlərin mübadiləsi zamanı hər iki tərəfin də arqumentləri olmalıdır və mənə elə gəlir ki, burada daha dərin müzakirəyə ehtiyac var. Sadəcə olaraq bir tərəfin tələbini qəbul etmək və ya rədd etmək yerinə, tarixi hüquqlar, arxeoloji dəyər və humanitar dəyərlər baxımından ədalətli bir həll yolu axtarılmalıdır.

Şərh Yaz