Tramp İrana yenidən zərbə endirməklə hədələdi

Məqalənin mövzusu: Tramp Şərh üslubu: appreciative Sizə 'Tramp İrana yenidən zərbə endirməklə hədələdi' başlıqlı bir post məqaləsinə verilmiş şərഹിə cavab yazmağınız tapşırılır. Orijinal şərh belədir: 'Tamamilə razıyam ki, Trampın "lazım gələrsə, yenə edərik" ifadəsinin dəqiq mənası və kontekstinə aydınlıq gətirmək üçün daha çox məlumata ehtiyac var. Məqalədə Truth Social paylaşımına birbaşa istinad edilməməsi oxucunun müstəqil olaraq məlumatı təsdiqləməsini çətinləşdirir. Ancaq digər tərəfdən, belə bir açıqlama özündə təhlükəli bir çağırış ehtiva edir və hər hansı konkret hərbi əməliyyata istinadın olmaması, bunun bilinçli bir qərar ola biləcəyini düşünməyə əsas verir. Yəni, ifadənin qəsdən qeyri-müəyyən olması, potensial düşmənlərə qarşı güclü bir caydırıcı təsir göstərə bilər. Bu halda, məqalənin əsas arqumenti – Trampın İrana qarşı hərbi əməliyyat hədəsi – həddindən artıq aydınlaşdırıcı detallar olmasa belə, öz aktuallığını qoruyur. Bu səbəbdən, həmin paylaşımın əldə edilməsinin mümkünlüyü ilə yanaşı, ifadənin mümkün izahatlarını da nəzərə alıb genişləndirilmiş bir təhlil daha ədalətli olardı.'. Bu şərഹിə 'appreciative' üslubunda, məqalənin əsas mövzusunu ('tramp') nəzərə alaraq düşünülmüş bir cavab yazın. Şərhinizə cavab: Çox gözəl qeyd etdiniz! Trampın o məşhur "lazım gələrsə, yenə edərik" açıqlaması həqiqətən də, incəlikləri olan bir ifadə idi. Məqalədə də bu incəliklərə toxunulması çox vacibdir. Məlumatın mənbəsinə birbaşa istinad edilməməsi, bəzən oxucunu düşünməyə vadar edir. Sizin dediyiniz kimi, bu cür qeyri-müəyyən ifadələr, bəzən qəsdən strateji məqsədlərlə istifadə oluna bilər. Potensial düşmənlər üçün bir növ qeyri-müəyyənlik yaradaraq, onları ehtiyatlı olmağa sövq edir. Bu kontekstdə, məqalənin əsas mövzusu, yəni Trampın İrana qarşı potensial hərbi hədələri, ifadənin dəqiq detallarından asılı olmayaraq, öz aktuallığını qoruyub saxlayır. Həqiqətən də, belə bir açıqlamanın mənasını daha dərindən anlamaq üçün həm məqalədə qeyd olunan məlumatları, həm də ifadənin mümkün strategiyalarını nəzərə alan geniş təhlil çox dəyərlidir. Sizin bu dərin müşahidənizlə müzakirəyə daha çox dəyər qatdınız.

Yaxşı, bu Trampın danışıq tərzinə bənzəyir, elə deyilmi? O, hər zaman bir az zəhmli olur. Həmin şərhi oxudum və düşnürəm ki, sizin dedikləriniz çox məqbuldur. Elədir, İraq müharibəsindən dərslər çıxarmaq vacibdir, ancaq əgər Trampı tanıyırıqsa, o, bəlkə də "dərsləri" özünə görə yenidən yazacaq. Həmin vaxtlar, yəni 2025-ci ilin iyul ayında bu xəbərlər çıxanda, mən də düşündüm ki, Trampın bu bəyanatları sadəcə Twitter diləkləri kimi səslənir. Belə deyək ki, "görək nə olacaq" mövqeyində idim. Məqalədə də qeyd olunduğu kimi, konkret bir hərbi əməliyyata işarə etməməsi işləri qəlizləşdirirdi. Hər kəs düşünürdü ki, bu, sadəcə yenə bir səs-küy salmaqdır, yoxsa ciddi bir plan var. Əgər bu, bir plan idisə, deməli, "Gecəyarısı Çəkici" əməliyyatı kimi tarixi təcrübələrə baxmaq çox yerində olardı. Həmin əməliyyatın nəticələri də çox müzakirə edildi. Bəzən ən güclü zərbələr belə gözlənilən nəticəni vermir, əksinə, daha böyük problemlərə yol açır. Amma Trampın dediyi kimi, "lazım gələrsə, yenə edərik" ifadəsi həmişə insana bir qədər təbəssüm etdirir. Sanki bir qonşusuyla dalaşan uşaq kimi, "mən səni bir də görən kimi belə eləyəcəm!" deyir, amma realda heç nə olmur. Gələcəyi proqnozlaşdırmaq çətindir, amma tarixi hadisələrdən dərs çıxarmaq heç də pis fikir deyil. Sadəcə, Trampın özünəməxsus üslubu ilə, hər şey biraz daha... əyləncəli olur.

Həəə, bax bu bir az elə şeydir ki, elə bil Tramp "Mən burdayam, məni unutmusunuz?" deyir. Sərt ritorika, ehmm... Bəzən elə alınır ki, sanki adam cizgi filmi qəhrəmanıdır, hər gün yeni bir partlayış, yeni bir hədə. Ancaq mənim bu mövzuda qızıl qaydam var: diplomatiya hər zaman bir fincan isti çay kimi olmalıdır – sakitləşdirici, ancaq lazım gələndə içinə bir az bal da əlavə etmək olar. Mən düşünürəm ki, güc nümayişləri sanki bir restoranda əsas yeməkdən əvvəl yeyilən qəlyanaltı kimidir. Bəzən dadlı olur, amma əsas yeməyi əvəz etmir. Diplomatik yollarla həll tapmaq isə sanki uzun ömürlü bir qonaqlıqdır – hər kəs razı qalır və heç kimin qarnı ağrımır. Yəni, bəli, hər iki cür yanaşmanın öz yeri var, ancaq mənə elə gəlir ki, regionda "həmişə xoşbəxt son" istəyiriksə, diplomatik həllər bizim "əsas yeməyimiz" olmalıdır.

Sizin təhliliniz çox yerindədir. 2012-ci ildəki Stuxnet hücumu ilə Donald Trampın indiki hərbi təhdidləri arasındakı fərqi vurğulamağınız olduqca əhəmiyyətlidir. Həmin dövrdəki hadisənin daha çox gizli əməliyyat xarakteri daşıması və İranın reaksiyasının daxili siyasətə fokuslanması ilə Trampın birbaşa və açıq hərbi təhdidi arasında böyük bir ziddiyyət var. Bu fərq, beynəlxalq münasibətlərdə təhdid dilinin necə dəyişdiyini və regionda gərginliyin artma potensialını göstərir. Keçmiş təcrübələrdən dərs çıxarmağın vacibliyi göz qabağındadır; xüsusilə belə bir açıq hərbi təhdidin, qarşılıqlı cavab ehtimalı yüksək olan bir bölgədə nə qədər riskli ola biləcəyi aydın görünür. Bu, Trampın siyasətinin nə qədər riskli bir mərhələyə gətirdiyini də ortaya qoyur.

'Tramp İrana yenidən zərbə endirməklə hədələdi' başlıqlı məqaləyə şərഹിə cavab

Siz çox maraqlı bir məqama toxundunuz. Trampın bəyanatının İranın nüvə proqramı və regiondakı gərginliklə əlaqədar olduğunu qeyd etdiniz. Lakin, bu situasiyada beynəlxalq təzyiq və diplomatik danışıqların gücləndirilməsi təklifiniz nə dərəcədə realdır? Belə bir yanaşma, Trampın mövcud siyasətinə uyğun gəlirmi, yoxsa bu, hərbi ritorikanın bir növ davamı kimi qəbul edilə bilər? Trampın "lazım gələrsə, yenə edərik" deməsi, diplomatik həll yoluna nə qədər imkan verir?

Sizə 'Tramp İrana yenidən zərbə endirməklə hədələdi' başlıqlı bir yazı məqaləsinə verilmiş şərഹിə cavab yazmağınız tapşırılır. Orijinal şərh belədir: 'Tamamilə razıyam ki, Trampın "lazım gələrsə, yenə edərik" ifadəsinin dəqiq mənası və kontekstinə aydınlıq gətirmək üçün daha çox məlumata ehtiyac var. Məqalədə Truth Social paylaşımına birbaşa istinad edilməməsi oxucunun müstəqil olaraq məlumatı təsdiqləməsini çətinləşdirir. Ancaq digər tərəfdən, belə bir açıqlama özündə təhlükəli bir çağırış ehtiva edir və hər hansı konkret hərbi əməliyyata istinadın olmaması, bunun bilinçli bir qərar ola biləcəyini düşünməyə əsas verir. Yəni, ifadənin qəsdən qeyri-müəyyən olması, potensial düşmənlərə qarşı güclü bir caydırıcı təsir göstərə bilər. Bu halda, məqalənin əsas arqumenti – Trampın İrana qarşı hərbi əməliyyat hədəsi – həddindən artıq aydınlaşdırıcı detallar olmasa belə, öz aktuallığını qoruyur. Bu səbəbdən, həmin paylaşımın əldə edilməsinin mümkünlüyü ilə yanaşı, ifadənin mümkün izahatlarını da nəzərə alıb genişləndirilmiş bir təhlil daha ədalətli olardı.'. Bu şərഹിə 'humorous' üslubunda, məqalənin əsas mövzusunu ('tramp') nəzərə alaraq düşünülmüş bir cavab yazın.

Şərhinizə cavab:

Əla bir nöqtəyə toxundunuz! Trampın "lazım gələrsə, yenə edərik" açıqlaması, doğrudan da, bir az müəmma kimi, yəni "təxmin et" oyunu kimi səslənir. Məqalənin özü də bu “müəmma” ətrafında fırlanır. Həqiqətən də, bu cür ifadələr, bəzən məlumatın az olması ilə daha çox güc ifadə edə bilər. Sanki Tramp deyir: "Mən nə edə bilərəm, siz fikirləşin, çünki mən də tam əmin deyiləm, amma qorxun!"

Amma düşününcə, bu qədər aydınlıq axtararkən, bəlkə də Trampın özünün də eyni dərəcədə çaşqın olduğunu unuduruq. Kim bilir, bəlkə də o da gecə yatanda yastığına "bu gün İrana zərbə vurmaq haqqında nə demişdim?" deyə soruşur. Hər halda, sizin fikrinizcə, bu "təhlükəli çağırış"ın qeyri-müəyyənliyi, onu daha da təsirli edirsə, o zaman məqalənin əsas məqamı, yəni hədə, elə bu şəkildə də mövcuddur.

Gələcək analitiklərimiz üçün əsas məqam o olacaq ki, Trampın "lazım gələrsə, yenə edərik" deməyi, yoxsa "mən bunu demişdim, amma mənim nə demək istədiyimi yalnız Allah bilir" deməyi daha çox səs gətirəcək. Hər iki halda, bu, qlobal siyasətdə əsl bir komediya serialı kimi davam edəcək kimi görünür!

Bu şərh, mövzunu çox yaxşı araşdırıb və maraqlı bir sualla bitirib. Trampın siyasətinin sərt xarakterini və bunun regionda gərginliyi necə artıra biləcəyini vurğulamaqla yanaşı, daxili siyasi motivləri də qeyd etməsi diqqət çəkicidir.

Mən də oxuculara bu sualı genişləndirmək istərdim: Bəs, bu tip sərt ritorikalar uzun müddətdə regionda sabitliyə nail olmaq üçün əslində nə qədər davamlıdır? Diplomatik yollarla əldə olunan həllər, qısa müddətli güc nümayişlərindən daha effektiv ola bilərmi? Və ya hər iki yanaşmanın özünəməxsus rolunu oynamaq şansı varmı?

Şərhinizdə qeyd etdiyiniz kimi, Donald Trampın "lazım gələrsə, yenə edərik" ifadəsi, məqalədə hər hansı bir konkret əməliyyata istinad edilmədiyi üçün qeyri-müəyyən qalıb. Bu ifadənin aydın mənasını və "lazım gələrsə" şərtlərini anlamaq üçün Trampın Truth Social paylaşımının tam mətninə və ya etibarlı tərcüməsinə ehtiyac duyulması məntiqlidir. Məqalədə İsrailin "Gecəyarısı Çəkici" əməliyyatı və onun İranın nüvə proqramına təsiri barədə məlumat verilsə də, Trampın bəyanatının bu əməliyyatla birbaşa əlaqəli olub-olmadığı aydın deyil. Bu qeyri-müəyyənlik, Trampın İran siyasətinin qeyri-şəffaf və ehtiyatlı yanaşmanı əks etdirdiyi barədə tənqidi bir fikir yürütməyə imkan verir.

Sizin qeyd etdiyiniz kimi, Trampın bəyanatının müəyyən bir hərbi əməliyyata istinad etməməsi, tarixi paralellikləri çətinləşdirir. Bu səbəbdən, Trampın İrana qarşı mümkün hərbi əməliyyatlarla bağlı açıqlamalarının beynəlxalq hüquq və əməkdaşlıq prinsiplərinə necə uyğun gəldiyini araşdırmaq, həmçinin İraq müharibəsi təcrübəsindən öyrənilənləri nəzərə almaq vacibdir. Hərbi müdaxilələrin həmişə gözlənilən nəticələri verməməsi və uzunmüddətli mənfi nəticələrə yol aça bilməsi faktı, Trampın açıqlamalarının kontekstini və potensial nəticələrini daha ətraflı təhlil etmədən tarixi müqayisələr aparmağın ehtiyatlılıq tələb etdiyini göstərir.

Məqalədə qaldırılan narahatlıqlar əsaslıdır. Neft qiymətlərinin qeyri-sabitliyi və regional gərginliyin artması, şübhəsiz ki, dünya iqtisadiyyatına ciddi təsir göstərir. Ancaq məqalədə Trampın hərəkətlərinin yalnız mənfi nəticələrə səbəb olacağı fərziyyəsinə əsaslanaraq təhlil aparılır.

İranın nüvə proqramının davam etməsi və regional sabitliyə olan təhlükəsi də nəzərə alınmalıdır. Bəlkə də, Trampın təhdidləri İrana qarşı müəyyən bir təzyiq mexanizmi kimi qəbul edilə bilər. Bu təzyiq, İranı nüvə razılaşmasına tam şəkildə riayət etməyə və regional hərbi fəaliyyətlərini azaltmağa məcbur edə bilər. Bu yanaşma, uzunmüddətli perspektivdə daha sabit və təhlükəsiz bir regional mühit yaratmaq potensialına malikdir. Əlbəttə ki, bu yanaşma da risklər daşıyır, lakin yalnız mənfi nəticələrə diqqət yetirilməməlidir. Alternativ nəticələrin ehtimalını da nəzərə almaq vacibdir.

Tamamilə razıyam ki, Trampın "lazım gələrsə, yenə edərik" ifadəsinin dəqiq mənası və kontekstinə aydınlıq gətirmək üçün daha çox məlumata ehtiyac var. Məqalədə Truth Social paylaşımına birbaşa istinad edilməməsi oxucunun müstəqil olaraq məlumatı təsdiqləməsini çətinləşdirir. Ancaq digər tərəfdən, belə bir açıqlama özündə təhlükəli bir çağırış ehtiva edir və hər hansı konkret hərbi əməliyyata istinadın olmaması, bunun bilinçli bir qərar ola biləcəyini düşünməyə əsas verir. Yəni, ifadənin qəsdən qeyri-müəyyən olması, potensial düşmənlərə qarşı güclü bir caydırıcı təsir göstərə bilər. Bu halda, məqalənin əsas arqumenti – Trampın İrana qarşı hərbi əməliyyat hədəsi – həddindən artıq aydınlaşdırıcı detallar olmasa belə, öz aktuallığını qoruyur. Bu səbəbdən, həmin paylaşımın əldə edilməsinin mümkünlüyü ilə yanaşı, ifadənin mümkün izahatlarını da nəzərə alıb genişləndirilmiş bir təhlil daha ədalətli olardı.

Məqalədəki Trampın İrana qarşı hərbi təhdidləri, neft qiymətlərinin qeyri-sabitliyi ilə yanaşı, enerji təhlükəsizliyinə və beynəlxalq əlaqələrə uzunmüddətli təsirlərini nəzərə almağı tələb edir. Belə hərəkətlər yalnız regional gərginliyi artırmaqla kifayətlənmir, həm də qlobal enerji bazarına mənfi təsir edərək, artıq inflyasiya ilə mübarizə aparan ölkələrə əlavə yük qatır. Bu, iqtisadi zəiflik və sosial narazılığın artmasına səbəb ola bilər. Əlbəttə ki, Trampın açıqlamalarının həqiqətən qarşıdakı hərbi əməliyyatları göstərib-göstərmədiyini dəqiqləşdirmək çətindir, lakin belə ritorikanın uzunmüddətli siyasi və iqtisadi təsirlərinin nəzərə alınması vacibdir. Gələcək üçün düşündürücü sual budur: belə təhdidkar rəftarlar beynəlxalq münasibətlərdə nə dərəcədə normala çevriləcək və bunun qlobal iqtisadi sabitliyə nə kimi təsirləri olacaq?

Bu açıqlama, Trampın prezidentlik dövründə İranla olan gərgin münasibətlərinin davamını təmsil edir. Onun "lazım gələrsə, yenə edərik" ifadəsi, potensial hərbi əməliyyatlara dair əvvəlki bəyanatlarını xatırladır və regionda artan gərginliyə səbəb ola bilər. Bu, yalnız İranla deyil, regionda digər oyunçularla da münasibətləri kəskinləşdirə bilər. Maraqlıdır ki, bu bəyanatın müəyyən bir əsaslılığı var. Əgər İran nüvə proqramını davam etdirsə, ABŞ-ın müdaxiləsinə dair Trampın bəyanatı nə qədər realdır? Bu, yalnız hərbi aspektlə məhdudlaşmır, əlbəttə. İranla olan əlaqələrin gərginləşməsi iqtisadi sanksiyaların gücləndirilməsinə və qlobal neft bazarlarında qiymət dalğalanmalarına səbəb ola bilər. Bu da, əvvəlki prezidentlərin İran siyasətləri ilə müqayisə edilərək daha geniş bir təhlil tələb edir. Məsələn, Obama administrasiyasının İranla nüvə sazişi bağlama cəhdi və onun nəticələri nəzərə alınmalıdır. Belə bir bəyanatın uzunmüddətli nəticələri və region üçün potensial risklər tam qiymətləndirilməlidir.

Bəs, Trumpun bu cür açıqlamaları, əslində, iç siyasətinə yönəlmiş bir mesaj olaraq nə dərəcədə dəyərləndirilməlidir?

Maraqlı bir müşahidədir, lakin Trampın "lazım gələrsə, yenə edərik" bəyanatı müəyyən bir hərbi əməliyyata istinad etmədiyindən, keçmişdə baş vermiş oxşar hadisələrlə müqayisə etmək çətindir. Məqalədəki sitat, Trampın hərəkətinin motivini və konkret hədəfini aydınlaşdırmır. Bu, tarixi paralelliklərin doğru qiymətləndirilməsini çətinləşdirir. Məsələn, 2003-cü ildə İraq müharibəsinə aparan hadisələrə bənzətmə aparmaq üçün, Trampın bu açıqlamasının İrana qarşı mümkün hərbi əməliyyata birbaşa çağırış olub-olmadığını və bu çağırışın beynəlxalq hüquq və ya beynəlxalq əməkdaşlıq prinsiplərinə necə uyğun gəldiyini araşdırmaq vacibdir. İraq müharibəsinin təcrübəsi göstərir ki, hərbi müdaxilə həmişə istənilən nəticəni vermir və uzunmüddətli mənfi nəticələrə səbəb ola bilər. Beləliklə, Trampın açıqlamasının konkret konteksti və potensial nəticələri daha ətraflı təhlil olunmadan tarixi paralellikləri qurmaq ehtiyatla yanaşılmalıdır.

Məqalədə Trampın "lazım gələrsə, yenə edərik" ifadəsi İran əleyhinə hər hansı bir əvvəlki hərbi əməliyyata birbaşa istinad olmadan verilir. Bu ifadənin dəqiq mənası aydın deyil. Hansı əvvəlki əməliyyata istinad edilir? Bu ifadənin kontekstini daha aydınlaşdırmaq üçün Trampın Truth Social paylaşımının tam mətninə və ya bu paylaşımın etibarlı bir mənbədən təsdiq olunmuş tərcüməsinə ehtiyac var. Həmçinin, "lazım gələrsə" ifadəsinin Tramp tərəfindən hansı şərtlərə bağlı olaraq qəbul edildiyini dəqiqləşdirmək vacibdir.

Trampın İrana qarşı hərəkətlərinə dair açıqlamaları, onun prezidentliyi dövründəki xarici siyasət yanaşmasının davamı kimi görünür. Bu yanaşma, əvvəlki administrasiyaların çoxillik diplomatik səylərindən fərqli olaraq, daha qətiyyətli və qarşıdurmaya meyilli bir yanaşmanı əks etdirir. Bu açıqlama, ABŞ-ın İranla münasibətlərinin gələcəyi üçün ciddi təhlükələr yaradır.

Əraqçinin açıqlamasının doğruluğunu təsdiqləmək olmasa da, Trampın cavabı regionda gərginliyin artmasına səbəb ola bilər. Bu, yüksək hərbi xərclərin daha da artmasına, iqtisadi dayanıqlığın zəifləməsinə və insan həyatının itirilməsinə gətirib çıxara bilər. Digər tərəfdən, belə açıqlamaların daxili siyasi səbəbləri də ola bilər. Məsələn, Trampın öz seçicilərinə qarşı sərt mövqedə görünməyə çalışması və potensial rəqiblərini özünə qarşı istifadə etməməsi üçün möhkəm mövqe tutması.

Bu məsələyə başqa perspektivdən yanaşmaq üçün, oxuculara sual vermək istəyirəm: Əgər Trampın İrana qarşı bu tip açıqlamaları regionda sabitliyə nail olmaq üçün daha səmərəli diplomatik və ya iqtisadi yanaşmalardan daha faydalıdır deyə düşünürsünüzmü?

Məqalədə Donald Trampın İrana qarşı hərbi əməliyyatla bağlı açıqlamasının xüsusiyyətləri ətraflı təhlil olunsa da, bu açıqlamanın daha geniş kontekstdə, yəni artan qlobal qeyri-müəyyənlik və böyük güclərin hərbi gücə daha çox əsaslanmasının artdığı bir zamanda necə yer aldığı araşdırılmayıb. Trampın bu cür açıqlamaları, həm regional, həm də qlobal səviyyədə artan gərginliyin fonunda, böhranların həllində diplomatiyadan daha çox qüvvəyə əsaslanma tendensiyasının bir göstəricisi ola bilər. Bu, uzunmüddətli olaraq beynəlxalq əməkdaşlığı zəiflədə bilər və münaqişələrin həllini daha da çətinləşdirərək iqtisadi və sosial sabitliyi təhdid edə bilər. Trampın bu açıqlamasının, həmçinin, daxili siyasi məqsədlərə xidmət etmə ehtimalı da nəzərə alınmalıdır. Beləliklə, bu açıqlamanın yalnız İran-ABŞ münasibətlərinin deyil, həm də qlobal geosiyasi strategiyasının gələcək istiqamətlərini necə formalaşdıracağını düşünmək vacibdir. Bəs, belə qeyri-müəyyənlik dövründə, beynəlxalq münaqişələri idarə etmək üçün daha effektiv və sülhsevər mexanizmlər necə yaradıla bilər?

Məqalədə Donald Trampın İrana qarşı hərbi təhdidlərinin təhlükəli nəticələrini vurğulamaqla yanaşı, bu təhdidlərin arxasındakı səbəblərə də toxunmaq vacibdir. Trampın bəyanatı yalnız bir cavab reaksiyası ola bilər və İranın nüvə proqramının sürətlənməsi və regiondakı gərginliyin artması kimi amillər nəzərə alınmalıdır.

Lakin, bu vəziyyətdən çıxış yolu kimi, beynəlxalq təzyiq və diplomatik danışıqların gücləndirilməsi təklifi irəli sürə bilərəm. Amerika Birləşmiş Ştatları, Avropa İttifaqı və Birləşmiş Millətlər Təşkilatı kimi beynəlxalq təşkilatlar birgə səy göstərib İranı diplomatik həll yoluna sövq etməyə çalışmalıdırlar. Bu, İranın nüvə proqramını məhdudlaşdıran və regionda sabitliyi təmin edən qarşılıqlı faydalı bir razılaşma əldə etmək üçün yeni bir yol açacaq. Hərbi təhdidlər əvəzinə dialoq və təzyiqin birgə tətbiqi daha uzunmüddətli və səmərəli bir nəticə verə bilər. Bundan əlavə, bu yanaşma, regional sabitliyi təmin etməkdə daha etibarlı və sülhsevər bir strategiya olacaqdır.

Maraqlı bir müqayisə nöqtəsi 2012-ci ilin noyabrında İranın Fordo nüvə obyektinə İsrailin keçirdiyi kibertəhəllüldür. Həmin hücumda Stuxnet virusunun daha inkişaf etmiş versiyası istifadə edilmiş və məlumatlara görə, əhəmiyyətli dərəcədə ziyan vurmuşdu. Bu hadisə Trump'ın sözlərinə bənzər bir gərginliyi yaratmışdı, lakin fərq ondadır ki, Stuxnet hücumunun arxasında kimin olduğunu dəqiq bilmirdik və İranın reaksiyası daha çox daxili siyasət və nüvə proqramının gizlədilməsinə yönəlmişdi. Trump'ın açıqlaması isə daha birbaşa və hərbi təhdid xarakteri daşıyır. Bu fərqi müqayisəli təhlil etmək vacibdir; çünki 2012-ci il hadisəsi daha gizli əməliyyat xarakteri daşıyırdı, indiki vəziyyət isə açıq hərbi təhdiddir. Beləliklə, keçmişdən çıxarıla bilən əsas dərs, bu cür hərbi təhdidlərin, xüsusən də qarşılıqlı cavab ehtimalı yüksək olan regionlarda, nə qədər təhlükəli ola biləcəyidir. Hazırkı vəziyyətin fərqliliyi açıq təhdid səviyyəsindədir və beləcə, daha yüksək risk faktoru daşıyır.