Trampın 'Timsah Həbsxanası'nda ölüm kabusu: '32 nəfər eyni qəfəsdə yaşayırıq'

"Trampın 'Timsah Həbsxanası'nda ölüm kabusu: '32 nəfər eyni qəfəsdə yaşayırıq'" başlıqlı məqalə ilə bağlı dərin fikirlərinizi bölüşdüyünüz üçün təşəkkür edirəm. ABŞ-da saxlanılan iki İtaliya vətəndaşının ifadələri, ABŞ-ın keçmiş prezidenti Donald Trampın "övünc duyduğu" və dünyanın ən mübahisəli immiqrasiya mərkəzlərindən birinə çevrilmiş Florida ştatındakı "Timsahlı Alkadaş"ı gündəmə gətirib. 45 yaşlı Gaetano Mirabella Kosta və 63 yaşlı Fernando Artesenin yaxınları baş verənlərin insan hüquqları pozuntusu olduğunu müdafiə edərək, İtaliyanın Baş naziri Corcia Meloniyə çağırış ediblər. Sizin şərhinizdə qeyd etdiyiniz kimi, bu vəziyyətin təkcə Trampın fəaliyyəti ilə deyil, həm də onun immiqrasiya siyasətlərinin birbaşa nəticəsi olaraq ortaya çıxması diqqətəlayiqdir. "Qəfəsdə 32 nəfər yaşayırıq" ifadəsi, saxlanma şəraitinin nə qədər ağır olduğunu göz önünə gətirir. Taormina doğumlu Kosta, ABŞ-da 10 il yaşamışdı. Hücum, narkotik vasitə saxlama və ailə-məişət zorakılığı ittihamlarından qısa müddətli cəzasını başa vurduqdan sonra, iyulun 9-da Floridadakı yeni immiqrasiya mərkəzinə göndərilib. Bu immiqrasiya mərkəzindəki şərait beynəlxalq təşkilatların tənqidinə məruz qalıb. İtaliya dövlət televiziyasına telefonla əlaqə yaradan Kosta, "Toyuq kimi qəfəslərdəyik. 32 nəfər eyni sahədə, cəmi üç açıq tualet var. Hamı bir-birini görür. Nədə ittiham olunduğumu bilmirəm. Vəkillə də, hakimlə də görüşə bilməmişəm. Bu kabusdan qurtulmaq üçün İtaliya səlahiyyətlilərindən yardım istəyirəm" deyə yaşadıqlarını nəql edib. Kostanın anası Rozanna Vitale isə oğlunun əlləri və ayaqları zəncirlənmiş vəziyyətdə məhkəməyə aparıldığını bildirib. Kostanın "Ana, 10 gündür günəş üzü görməmişəm" sözləri isə yaşananların ciddiliyini bir daha nümayiş etdirib. Digər İtalyan immiqrant Fernando Artese isə təxminən 10 ildir ABŞ-da qanunsuz olaraq yaşayır. 90 günlük turist vizası ilə ölkəyə daxil olaraq Floridadakı Hialeah şəhərində təhlükəsizlik kamerası şirkəti quran Artese, iyunun 25-də yol polii tərəfindən saxlanılaraq həbs edilib və Alkadaşdakı immiqrasiya mərkəzinə göndərilib. Artese bu immiqrasiya mərkəzindəki şəraitin dözülməz olduğunu vurğulayıb. Siz haqlısınız, bu vəziyyətin əsl səbəblərini anlamaq üçün mövcud şəraitin təkcə Trampın fəaliyyəti ilə məhdudlaşmadığını, daha geniş miqyaslı siyasətlərin nəticəsi olduğunu da qəbul etməliyik. Avropa və ABŞ-dakı immiqrasiya modellərini müqayisə edərkən, hər iki sistemin fərqli kontekstlərdə fəaliyyət göstərdiyini unutmamalıyıq. Düşünülmüş şərhiniz üçün yenidən təşəkkür edirəm.

Şərhdə qeyd olunan məqamlar olduqca əhəmiyyətlidir və məsələyə **analytical** bir yanaşma tələb edir. Gaetano Mirabella Kosta və Fernando Artesenin başına gələnlər, ABŞ-ın immiqrasiya siyasətlərindəki insan hüquqları ilə bağlı ciddi çatışmazlıqları vurğulayır. Məqalədə təqdim olunan "Trampın 'Timsah Həbsxanası'nda ölüm kabusu" başlığı və Kosta'nın "32 nəfər eyni qəfəsdə yaşayırıq" ifadəsi, mövcud şəraitin dözülməzliyini və insanlıqdan kənar olduğunu aydın şəkildə göstərir.

Şərഹിə əsasən, iki mühüm məsələ önə çıxır: insan hüquqları və iqtisadi təsirlər. ABŞ-da saxlanılan iki İtaliya vətəndaşının ifadələri, beynəlxalq standartlardan uzaq, insan hüquqlarının kobud şəkildə pozulduğunu ortaya qoyur. Belə bir vəziyyətin yalnız humanitar problem deyil, həm də beynəlxalq münasibətlərə mənfi təsir göstərə biləcək bir məsələ olduğunu anlamaq vacibdir.

Digər tərəfdən, şərഹിə qeyd olunduğu kimi, immiqrasiya siyasətlərinin iqtisadi səmərəliliyi də diqqətə alınmalıdır. İnsan hüquqlarını qorumaqla yanaşı, iqtisadi maraqları da nəzərə alan balanslı bir siyasət qurmaq lazımdır. Bu, həm ölkə daxilindəki ictimai sabitlik, həm də beynəlxalq səviyyədə etibarlıq baxımından əhəmiyyətlidir.

Şərhdə qaldırılan "şəffaflığın insan hüquqları pozuntularının qarşısını almaqda rolu" sualı isə, ümumilikdə immiqrasiya mərkəzlərindəki şəraitin yaxşılaşdırılması və bu sahədə daha çox hesabatlılığın təmin edilməsi istiqamətində atılmalı addımları vurğulayır. Bu cür məsələlərin işıqlandırılması və ictimaiyyətin məlumatlandırılması, gələcəkdə oxşar hadisələrin baş verməsinin qarşısını almaqda əsas rol oynaya bilər. Tramp administrasiyası dövründə yaşanan bu hadisələr, immiqrasiya siyasətlərinin daha insancıl və ədalətli şəkildə həyata keçirilməsinin vacibliyini bir daha ortaya qoyur.

Sizi başa düşürəm. Təqdim etdiyiniz məlumatlar əsasında təlimatı hazırladım:

Sizə 'Trampın 'Timsah Həbsxanası'nda ölüm kabusu: '32 nəfər eyni qəfəsdə yaşayırıq'' başlıqlı bir yazı məqaləsinə verilmiş şərഹിə cavab yazmağınız tapşırılır. Orijinal şərh belədir: 'Tamamilə razıyam. Məqalədəki iki İtaliya vətəndaşının təcrübələri, daha geniş bir problemin yalnız ucu bucağıdır. Amma bu problemi yalnız iki insanın təcrübəsinə əsasən ümumiləşdirmək doğru deyil. Mənə görə, müəllifin təklif etdiyi beynəlxalq monitorinq mexanizminin yaradılması vacibdir, lakin bundan əlavə, ABŞ-ın immiqrasiya siyasətinin yenidən nəzərdən keçirilməsinə də ehtiyac var. Misal üçün, "Remain in Mexico" siyasəti kimi sərhəd boyunca insanları qeyri-müəyyən müddətə saxlamaq kimi təcrübələr, hətta bu beynəlxalq monitorinq mexanizminin mövcudluğunda belə, insan hüquqlarının kobud şəkildə pozulmasına səbəb ola bilər. Yəni, yalnız saxlama şərtlərinə deyil, immiqrasiya siyasətinin özünün də insan hüquqlarına uyğun olmasına diqqət yetirilməlidir. Bu siyasətin köklü dəyişikliklərə ehtiyacı olduğunu düşünürəm.'. Bu şərഹിə 'analytical' üslubunda, məqalənin əsas mövzusunu ('trampn') nəzərə alaraq düşünülmüş bir cavab yazın.

Sizinlə razılaşmıram. Şərhinizdə qaldırdığınız suallar maraqlıdır, lakin "timsah həbsxanası" ilə bağlı yaşananların təsadüfi olub-olmadığını və ya sistemli bir yanaşmanın nəticəsi olduğunu müəyyənləşdirmək üçün Trampın siyasətlərinin təsirini də nəzərdən keçirmək lazımdır. Məqalə də qeyd etdiyi kimi, bu vəziyyət yalnız Trampın adı ilə deyil, həm də onun immiqrasiya siyasətlərinin birbaşa nəticəsi olaraq ortaya çıxıb. Avropa modellərindəki qüsurlarla ABŞ-dakı vəziyyəti müqayisə edərkən, hər iki sistemin fərqli kontekstlərdə fəaliyyət göstərdiyini unutmamalıyıq. Bu vəziyyətin əsl səbəblərini anlamaq üçün mövcud şəraitin təkcə Trampın fəaliyyəti ilə məhdudlaşmadığını, daha geniş miqyaslı siyasətlərin nəticəsi olduğunu da qəbul etməliyik.

Maraqlı bir şərhdir, bu məsələyə müxtəlif bucaqlardan baxmağımıza kömək edir. Lakin bir anlıq dayanıb düşünək: bu "timsah həbsxanası" ilə bağlı yaşananlar nə qədər təsadüfidir, yoxsa sistemli bir yanaşmanın nəticəsidir? Trampın iştirakı təkcə bir ad deyilmi, yoxsa onun siyasətlərinin birbaşa təsiri varmı? Avropa modellərində də qüsurlar olsa da, niyə ABŞ-dakı vəziyyət bu qədər diqqət çəkir? Bu suallar hər iki sistemin dərinliklərinə enməyimizə və mövcud vəziyyətin əsl səbəblərini anlamağımıza kömək edə bilərmi?

"Timsah Həbsxanası" adı altında yaşanan bu qəribə və qorxulu vəziyyət, həqiqətən də film səhnələrini xatırladır, lakin təəssüf ki, bu real bir acı reallıqdır. Əlbəttə ki, hər kəsin fikrini dinləmək vacibdir, amma burada "ədalətli qəfəs" yaratmaq cəhdi adı altında insanlıqdan kənar şəraitin yaradıldığı aşkar görünür. 32 nəfərin bir qəfəsə sıxışdırılması heç bir "ölçü xətası" ilə izah oluna bilməz; bu, açıq-aşkar bir qəddarlıqdır. Ümid edək ki, bu "gülüb-ağlamalı" olmayan məlumatlar daha tez ortaya çıxar və bu vəziyyətin ən qısa zamanda sona çatması üçün tədbirlər görülər.

Vay vay, bu "Timsah Həbsxanası" hekayəsi həqiqətən də bir film kimi səslənir, amma səhnələşdirilməyənindən! Şərhinizdə qeyd etdiyiniz kimi, tərəflərin hamısını dinləmək önəmlidir. Axı, kim bilir, bəlkə də Tramp sadəcə "ədalətli bir qəfəs" yaratmaq istəyib, amma ölçü xətalı olub. Yəni, demək istəyirəm ki, 32 nəfəri bir qəfəsə yığmaq üçün "super-sized" bir qəfəs lazım idi, elə deyilmi? Hər halda, ümid edək ki, bu mövzuda daha çox "gülüb-ağlamalı" olmayan məlumatlar ortaya çıxar.

Maraqlı bir müqayisəli təhlil təqdim etmisiniz. Avropa ölkələri ilə ABŞ-ın immiqrasiya siyasətinin fərqlərini vurğulamaq, ABŞ sistemindəki çatışmazlıqları göstərmək üçün faydalı bir yanaşmadır. Gaetano Mirabella Kosta və Fernando Artesenin vəziyyətinin də sistemin qüsurlarını nümayiş etdirən aydın bir nümunə olduğunu qəbul edirəm.

Lakin, Avropa modellərinin sadəcə olaraq "daha yaxşı" olduğunu qəbul etməzdən əvvəl, müqayisənin mürəkkəbliyini nəzərə almaq vacibdir. Avropa ölkələrinin daha geniş inteqrasiya proqramları və daha az həbs hallarına baxmayaraq, onların da öz immiqrasiya problemləri və sistematik qüsurları olduğunu unutmamalıyıq. Məsələn, Avropada da sığınacaq axtaranların uzun müddət gözləmə müddətləri, bürokratik maneələr və inteqrasiya proqramlarına məhdud çıxış kimi problemlər mövcuddur. Bundan əlavə, ABŞ-ın coğrafi mövqeyi və qeyri-qanuni sərhəd keçmələrinin miqyası, Avropa ilə müqayisədə fərqli yanaşmaları zəruri edə bilər. Beləliklə, sadə bir "Avropa daha yaxşıdır" müqayisəsindən əlavə, hər iki sistemin güclü və zəif tərəflərini daha çox fərqləndirən bir təhlilə ehtiyac var. "Trampın 'Timsah Həbsxanası'nda ölüm kabusu" məqaləsinin konteksti də bu sistemik problemlərin nə qədər ciddi olduğunu və siyasi qərarların bu problemlərə necə təsir etdiyini göstərir. Bu səbəblə hər iki sistemin insan hüquqları və iqtisadi təsirlər baxımından ətraflı təhlil edilməsi daha obyektiv nəticələrə gətirə bilər.

Maraqlı bir nöqtə qaldırdınız "Remain in Mexico" siyasətinin insan hüquqlarına təsiri barədə. Lakin, beynəlxalq monitorinq mexanizminin təsirliliyi bu siyasətin ləğv olunmasına bağlıdırmı, yoxsa mexanizm öz-özlüyündə insan hüquqlarının pozulmasının qarşısını almaq üçün kifayət qədər güclüdürmü? Başqa sözlə, mexanizmin effektivliyi siyasi iradənin mövcudluğundan nə dərəcədə asılıdır? Bu mexanizmin konkret olaraq hansı səlahiyyətlərə malik olması və effektivliyini təmin etmək üçün hansı tədbirlərin görülməsi lazım olduğunu daha ətraflı araşdırmaq vacibdir.

Maraqlı bir şərhdır. ABŞ-ın immiqrasiya siyasətinin insan hüquqları və iqtisadi təsirlərini müqayisəli təhlillərlə araşdırmaq çox vacibdir. Siz haqlısınız ki, Gaetano Mirabella Kosta və Fernando Artesenin vəziyyəti, sistemdəki çatışmazlıqları göstərən çox aydın bir nümunədir. Lakin, bu cür halların təkcə fərdi hadisələr deyil, daha geniş bir sistematik problemin əlaməti olduğunu unutmamaq lazımdır. Məsələn, ABŞ-ın sürətli deportasiya prosedurları, həbsxana şəraitinin pis olması və hüquqi müdafiəyə məhdud çıxış kimi amillər insan hüquqlarının pozulmasına səbəb olur. Bunlar, beynəlxalq müqayisələrdə ortaya çıxan problemlərdir. Avropa ölkələrinin immiqrantlara inteqrasiya üçün daha geniş dəstək proqramları tətbiq etdiyini və daha az həbs və deportasiya halının müşahidə edildiyini nəzərə alsaq, ABŞ siyasətinin nə dərəcədə qeyri-səmərəli olduğunu daha aydın görə bilərik. Bu, həm insan hüquqları, həm də iqtisadi baxımdan səmərəliliyin təmin edilməsi baxımından əsaslı dəyişikliklərin zəruriliyini vurğulayır. Şəffaflığın rolunu araşdırmaq isə bu sistematik problemlərin həllinə yönəlmiş əsas bir addım olardı.

Şərhdə ABŞ-ın immiqrasiya siyasətinin insan hüquqları və iqtisadi aspektlərinə dair əsaslı tənqid irəli sürülür. Müəllif, Gaetano Mirabella Kosta və Fernando Artesenin vəziyyətinin ABŞ sistemindəki çatışmazlıqları, beynəlxalq müqayisələrin vacibliyini və iqtisadi təsirləri vurğuladığını iddia edir. Əsas məğz, insan hüquqlarını qorumaq və iqtisadi səmərəliliyi təmin etmək üçün həm insan hüquqları, həm də iqtisadi baxımdan səmərəli immiqrasiya siyasətinə ehtiyac olduğunu bildirməkdir. Şəffaflığın insan hüquqları pozuntularının qarşısını almaqda rolunu araşdıran əlavə sual isə, mövzunun daha ətraflı təhlilini tələb edir.

Tamamilə razıyam. Məqalədəki iki İtaliya vətəndaşının təcrübələri, daha geniş bir problemin yalnız ucu bucağıdır. Amma bu problemi yalnız iki insanın təcrübəsinə əsasən ümumiləşdirmək doğru deyil. Mənə görə, müəllifin təklif etdiyi beynəlxalq monitorinq mexanizminin yaradılması vacibdir, lakin bundan əlavə, ABŞ-ın immiqrasiya siyasətinin yenidən nəzərdən keçirilməsinə də ehtiyac var. Misal üçün, "Remain in Mexico" siyasəti kimi sərhəd boyunca insanları qeyri-müəyyən müddətə saxlamaq kimi təcrübələr, hətta bu beynəlxalq monitorinq mexanizminin mövcudluğunda belə, insan hüquqlarının kobud şəkildə pozulmasına səbəb ola bilər. Yəni, yalnız saxlama şərtlərinə deyil, immiqrasiya siyasətinin özünün də insan hüquqlarına uyğun olmasına diqqət yetirilməlidir. Bu siyasətin köklü dəyişikliklərə ehtiyacı olduğunu düşünürəm.

Məqalədə Donald Trampın "Timsah Həbsxanası"nı "övünc duyduğu" iddiası irəli sürülür. Bu iddianın dəlilləri nələrdir? Trampın bu barədə açıqlama verdiyinə dair bir mənbə göstərilməyib. Belə bir iddianın doğruluğunu təsdiqləyən əlavə məlumatlar və ya Trampın özünün bu barədəki rəsmi açıqlamaları təqdim olunsa, daha ədalətli qiymətləndirmə aparmaq mümkün olardı. Əks halda, bu iddianın tamamilə obyektiv və əsaslandırılmış olduğunu qəbul etmək çətindir.

Məqalədə ABŞ-da saxlanılan İtaliya vətəndaşlarının vəziyyəti haqqında narahatedici məlumatlar ətraflı şəkildə təsvir olunub. Həqiqətən də, "Timsah Həbsxanası"nda yaşanan şərait insan hüquqları baxımından ciddi suallar doğurur və İtaliya hökumətinin müdaxiləsi məntiqli görünür.

Bununla belə, gəlin məsələnin bir az fərqli tərəfini də nəzərə alaq. İmmiqrasiya məsələləri həmişə mürəkkəbdir və yalnız bir tərəfin hekayəsini dinləməklə tam mənzərəni görmək mümkün deyil. Məsələn, bu şəxslərin ABŞ-da niyə saxlanıldığını, onlara qarşı irəli sürülən ittihamların nə olduğunu və hüquqi prosesin necə getdiyini bilmədən qərara gəlmək çətindir. Həmçinin, ABŞ hökumətinin bu məsələyə dair özünün rəsmi açıqlamasını və müdafiəsini dinləmək vacibdir. Yalnız bütün faktları nəzərə alaraq ədalətli və balanslı bir qiymətləndirmə etmək olar. Təkcə ifadələrə əsasən qərara gəlmək tərəfgir və qərəzli ola bilər.

Məqalədə qeyd olunan hadisə, ABŞ-ın immiqrasiya siyasətinin, xüsusən də sərt tədbirlərin və qəfəs kimi saxlama şəraitlərinin insan hüquqlarına olan təsirini bir daha ortaya qoyur. Gaetano Mirabella Kosta və Fernando Artesenin vəziyyəti, ABŞ-ın immiqrasiya sistemindəki çatışmazlıqları üzə çıxarmaqla yanaşı, beynəlxalq səviyyədə bu cür məsələlərlə mübarizə aparmağın zəruriliyini də vurğulayır. Digər ölkələrin immiqrasiya mərkəzlərindəki şəraitlə müqayisə aparmaq, ABŞ-dakı vəziyyətin nə qədər ciddi olduğunu daha yaxşı anlamağa kömək edə bilər. Məsələn, Avropa ölkələrindəki immiqrasiya mərkəzlərindəki şəraitin və ya insan haqlarına yanaşmanın ABŞ-dakından fərqlənmə səviyyəsini araşdırmaq faydalı olardı. Eyni zamanda, bu hadisəni iqtisadi kontekstdə də təhlil etmək vacibdir. Saxlama şəraitlərinin saxlanma xərclərinə, insan kapitalına olan potensial ziyana və uzunmüddətli sosial nəticələrə təsiri nə dərəcədədir? Belə hadisələrin qarşısının alınması üçün yalnız insan hüquqları deyil, həm də iqtisadi baxımdan səmərəli immiqrasiya siyasəti modelləri üzərində düşünməliyik.

Maraqlı bir sual olaraq, əgər ABŞ hökuməti bu cür mərkəzlərin fəaliyyətinə dair daha şəffaf və hesabatlı bir yanaşma göstərsəydi, insan hüquqları pozuntularının qarşısının alınması daha asan olardı, yoxsa yox?

Məqalədə qaldırılan ABŞ-dakı immiqrasiya mərkəzlərindəki insan hüquqları pozuntuları ciddi narahatlıq doğurur. İki İtaliya vətəndaşının təcrübələri bu problemin miqyasını göstərir. Lakin, məqalədə yalnız problemin təsviri verilib, həllinə toxunulmayıb.

Mənim təklifim, həm ABŞ hökuməti, həm də beynəlxalq təşkilatların birgə səyləri ilə, immiqrasiya mərkəzlərindəki saxlama şərtlərinin beynəlxalq standartlara uyğunlaşdırılması üçün müstəqil, beynəlxalq monitorinq mexanizminin yaradılmasıdır. Bu mexanizm, qərar vermək üçün həm ABŞ hökumətinin, həm də müxtəlif beynəlxalq təşkilatların nümayəndələrindən ibarət komissiyanı əhatə edə bilər. Bu komissiyanın hesabatları açıq şəkildə yayımlanmalıdır və qeyri-qanuni saxlama hallarına qarşı konkret tədbirlər görülməlidir. Bu yanaşma, problemin həllinə daha çox obyektiv və şəffaf bir yanaşma təmin edəcəkdir. Əks halda, yalnız tənqid və şikayətlər problemə köklü həll tapmaq üçün yetərli olmayacaqdır.

Məqalədə təsvir olunan hadisə təkcə ABŞ-ın immiqrasiya siyasətinin çatışmazlığını deyil, həm də qlobal miqyasda artan populist və milliyyətçi hərəkatların insan hüquqlarına olan təsirini göstərir. Tramp administrasiyasının immiqrasiya siyasəti, insanlıqdan uzaq olması ilə yanaşı, uzunmüddətli iqtisadi və sosial nəticələrə də səbəb ola bilər. Məsələn, belə bir siyasət, ölkənin iqtisadiyyatına mənfi təsir göstərə biləcək bacarıqlı əmək qüvvəsinin azalmasına və hətta beynəlxalq münasibətlərin gərginləşməsinə gətirib çıxara bilər. İtaliya vətəndaşlarının saxlanma şərtlərinin insan hüquqlarına zidd olmasının aşkar edilməsi yalnız konkret bir hadisə deyil, qlobal səviyyədə artan insan hüquqları pozuntularının nümunəsidir. Bu kimi hadisələr, dünya dövlətlərinin insan hüquqlarının qorunması sahəsində daha aktiv rol oynamaq zərurətini vurğulayır. Bəs belə populist hərəkatların qarşısını almaq və insan hüquqlarını qorumaq üçün beynəlxalq səviyyədə hansı effektiv mexanizmlər yaradılmalıdır?