“Zəlzələdən yuvamız dağılıb, bu havada çadırda qalırıq, nə kömək edirlər, nə də yardım istəməyimizə icazə verirlər. Zəlzələdən ölməyən ya soyuq havadan öləcək, ya da etirazlara görə öldürüləcək”, – bu sözləri AzadlıqRadiosuna İranın Xoy şəhəri sakini, əslən azərbaycanlı qadın deyib.

Saytların yığılması

Yanvarın 28-də İranın Qərbi Azərbaycan əyalətinin Xoy şəhərində 5.9 bal gücündə zəlzələ baş verib. Daha öncə isə yanvarın 18-də zəlzələ olmuşdu.

Əyalətin Mənzil Fondunun başçısı Cəfər Bərzgərin məlumatına görə, təbiət hadisəsi zamanı 13 min 200 ev zədələnib. Həmin evlərin birində yaşamış 40-yaşlı qadın danışır ki, çıxılmaz vəziyyətləri gün keçdikcə pisləşməkdədir. Onun sözlərinə görə, hökumət 18 yanvar zəlzələsindən sonra əhalini köçürməliydi, amma bunu etməyib.

“Bəzi qonşular, qohumlar könüllü getdi başqa ərazilərə, mənim gedəcək yerim yox idi, qaldım. Həmin vaxt evim bir az zərər görmüşdü. 28-də isə saniyələr içində həm evim dağıldı, həm həyatım. Ana-bacı, tanımadığım qız-gəlin, qardaş ilə qalmışıq çöldə. O gün bir nəfər 3-4 çadır gətirdi, 7 ailə girdik bir çadıra, istilik yox, xəstəlik bir yandan yayılır. Şəkər xəstəsiyəm, dərmanım yoxdur. Yemək yardımı edənlər var idi, o gün eşitdik ki, onlara da icazə vermirlər. Hər 10 nəfərdən 9-nun evi tanınmaz durumda, adamlar özü də xəstə-ac. Bizi zəlzələ öldürmədi, amma bu rejim öldürəcək”, – deyən qadın həyat yoldaşı və qızının həbsdə olduğunu sözlərinə əlavə edir. “Biri öz günahı ilə getdi, qızım isə etiraz aksiyalarında saxlanıldı…”.

İranda ötən ilin sentyabrında başlamış kütləvi etirazlarda 500-dən çox nümayişçinin öldürüldüyü, minlərlə adamın həbsə atıldığı bildirilir.

Digər Xoy sakini, zəlzələdən sonra 8-yaşlı qızı və həyat yoldaşı ilə tək qalan ata da zəlzələdən sonra həyatlarının daha da çətinləşdiyini, dövlətin isə onlara biganə yanaşdığını bildirir: “Onsuz soyuqdur, “plitka”, “peç” tapa bilmirik. Tapdığımız isidicilər də öldürür. Eşitdiyimə görə, yüzdən çox adama qaz iyi pis təsir edib. Elə biri də arvadım idi, az qala boğulurdu. Ətrafda bir təcili yardım tapa bilmədik ki, kömək etsin. Qonşuluqda baytar var idi, ilk yardımı o etdi, indi yaxşıdır”.

Agentliklər Xoyda yanvarın 29-dan bəri zəlzələdə zərər çəkənlərin çadırlarında təqribən 140 nəfərin qazdan zəhərləndiyini, azı iki nəfərin öldüyünü bildirib.

Ata 8-yaşlı qızına verməyə yemək tapmadığını, dövlətin də köməyə gəlmədiyini vurğulayır: “Bakıdan yardım gələcəkdi, qoymadılar. Bizə bir məmur da kömək etmir. Keçmiş məhbuslar pul göndərir, idmançılar yardım etməyə çalışır, dövlət isə susub. Sadəcə susub. Acından, soyuqdan ölək, sevinsinlər. Soyqırımını sevirlər…”.

AzadlıqRadiosunun müsahibi danışır ki, əvvəlcə yardım vəd olunsa da, sonra səslərinə hay verən tapılmayıb. O, İran hakimiyyətinin zəlzələ qurbanlarını aldatdığını bildirir: “Bir ara siyahıyaalma aparıldı, sevindik ki, yardım ediləcək. Hakimiyyət isə bizi aldatdı, kömək etmədi. Hər yerə zəng edirik. Zənglərimizə cavab verən də yoxdur. Çox ağır vəziyyətdə yaşayırıq. Yaralılarımız var, baxan yoxdur. Ehtiyac olan şeyləri paylamağa qoymurlar”.

Müsahibimiz soyuq hava şəraitinin digər tərəfdən onların durumunu daha ağırlaşdırdığını söyləyir: “Soyuqdur, qrip baş alıb gedir. Dərman gətirən yoxdur. Heç olmaya, ölənlər üçün kəfən gətirərlər… Hakimiyyət vaqon sığınacağı versə idi, kaş. Həftəsonu havanın daha çox soyuyacağı gözlənilir”.

O, video çəkib yaymaqla dünyaya səslərini çatdıra bilmədiklərindən gileylənir. “Çünki yaxın dostumuz “yalan yaydı” adı ilə cəzalandırıldı. Şallaq yeyəcək..”, – deyən Xoy sakini hazırda da titrəyişlərin hiss olunduğunu, daha bir zəlzələ qorxusunun onların canına vəlvələ saldığını söyləyir.

İranın şimal-qərbində yerləşən Qərbi Azərbaycan vilayətinin Xoy şəhərində yanvarın 28-də baş verən zəlzələ nəticəsində 3 nəfər ölüb, mindən çox insan xəsarət alıb. Təbii fəlakətin baş verməsindən xeyli vaxt keçməsinə baxmayaraq, İran hökumətinin zəlzələ qurbanlarına heç bir yardım göstərmədiyi bildirilir. Bunu sosial şəbəkələrdə yayılan görüntülərdən görmək olur.

Bölgədə elektrikin kəsilməsi və qar yağması axtarış-xilasetmə işinə mənfi təsir göstərib. Evsiz qalan ailələrə müvəqqəti sığınacaq, istilik cihazları verilmədiyi deyilir.

Xeberler

Saytların yığılması