Ölkəmizdə ən çox əkilən dənli bitkilərdən biri arpadır. Türkiyədən başqa Amerika, Fransa və Almaniyada tez-tez yetişdirilir və istehlak edilir. Tərkibində yüksək lif olduğu üçün digər taxıl məhsullarından fərqli üstünlüklərə malikdir. Arpa bir çox cəhətdən istehlak edilə bilən bir taxıldır. Un halına salınaraq müxtəlif xəmirlərdə istifadə oluna bilər. Arpa bulyonundan, arpa pastasından və arpa sıyığından da hazırlana bilər. Həm yemək, həm də içki kimi istehlak edilə bilən taxıl məhsuludur. İqtisadi baxımdan da son dərəcə dəyərlidir.

Arpa necə istehlak olunur?

Ən sağlam taxıl məhsullarından biri olan arpa tək bişirilib istehlak edilə bilər. Həmçinin düyü, şorba, içki və ya salat kimi yeməklərə qaynadıb və ya qovuraraq əlavə etmək olar. Sirkə ilə birləşdirildikdə dəri xəstəliklərində faydalı olduğu bilinir. Arpadan hazırlanan un bir çox xəmir məmulatlarında da istifadə olunur. Arpa dənli məhsuldur, ondan çay da hazırlanır. Xüsusilə soyuq qış günlərində immunitet sistemini gücləndirərək orqanizmi xəstəliklərə qarşı daha davamlı edir. Bəzi insanlar arpanı qəhvəyə əlavə edərək istehlak etməyi üstün tuturlar. Gündəlik yeməklərdə istifadə oluna bildiyi üçün arpa pastası da hazırlana bilər. Arpanın necə istehlak ediləcəyi zövqə görə dəyişir.

Arpa necə qaynadılır?

Arpa qaynadaraq da istehlak edilə bilər. Bunun üçün müəyyən edilmiş xüsusi bir texnika yoxdur. Nə qədər porsiyon hazırlanacağına görə ölçülən arpa qazana əlavə edilir. Üzərinə 1,5 stəkan su tökülür və bu şəkildə qaynadıb istifadə etmək olar. Salatalara qaynadılmış arpa taxılları əlavə etmək olar. Arpa suyu da bir çox faydaları olan sudur. Arpa suyu mütəmadi olaraq istehlak edilərsə, böyrəklərin işləməsinə, həmçinin böyrək daşlarının əriyib düşməsinə xeyirlidir. Sidik yollarının xəstəlikləri üçün faydalıdır və sidik yolları infeksiyalarının qarşısını ala bilər.

Arpa pastasını necə yemək olar?

Arıqlamaq istəyən insanların pəhriz proqramlarına əlavə edilən arpa daha çox püresi şəklində istehlak edilir. Hazır formada almaq olar arpa pastasına quru meyvələr və süd əlavə edilərək yeyilir. Arpa unu yulaf kimi istehlak edilə bilər.

Arpa necə qaynadılır?

Zövqə və ya seçimə görə arpa qaynadıb istehlak edilə bilər. Qaynadılmış arpa hazırlamaq üçün yaxşıca yuyulmuş və təmizlənmiş arpa bir neçə saat suda saxlanmalıdır. Bu proses arpanın daha qısa müddətdə qaynadılmasını təmin edir. Bir neçə saat suda saxlanılan arpa qazana götürülür və təxminən bir saat qaynadılır. Əldə edilən qaynadılmış arpa bəzi seçilmiş ədviyyatlarla və ya qatıqla istehlak edilə bilər. Salatlarda və ya şorbalarda da istifadə edilə bilər. Haşlanmış arpanın suyu da içilir.

Arpa suyu necə hazırlanır?

Müxtəlif formalarda hazırlanaraq istehlak edilə bilən arpa şirəsi də içilə bilər. Nə qədər hazırlanacağından asılı olaraq ölçülər dəyişə bilər. Arpa təxminən bir stəkan suya qədər yaxşıca yuyun. Yuyulmuş arpanı bir qaba qoyun, üzərinə örtəcək qədər su əlavə edin və arpanı 2 saat suda saxlayın. Bu, arpanı yumşaldacaq və qaynatmağı asanlaşdıracaq. 2 saat dincəldiyiniz arpanı süzüb yenidən yuyun. Arpanı qazana qoyun, ona bir, bir yarım stəkan su əlavə edin, atəşi yandırın və arpa qaynamağa qoyun.

Arpa qaynadıqdan sonra arpa dənələrini salatlara əlavə etmək və ya qatığa qarışdırıb yemək olar. Dənləri süzgəc vasitəsi ilə ayırdıqdan sonra arpa suyunu soyuduqdan sonra birbaşa istehlak edə bilərsiniz.

Arpanın faydaları nələrdir?

Tərkibində ən zəngin olan taxıl məhsulları arasında yer alan arpa hansı formada istehlak edilməsindən asılı olmayaraq müxtəlif faydalar təmin edir. Xalq arasında ömrü uzatdığına inanılan arpanın məlum faydalarından bəzilərini aşağıdakı kimi sıralamaq olar:

• Böyrək daşları və ya böyrək qumu tökənlərə dəstək olan qidadır.
• Sidikqovucu xüsusiyyətlərə malik olduğu bilinir.
• Baş ağrıları və miqren tutmaları üçün yaxşıdır.
• Bədəni pis xolesteroldan qoruyur.
• Bağırsaq problemi olan insanlara kömək edir.
• Qan şəkərini balanslaşdırdığı bilinir.
• Tərkibində yüksək miqdarda lif olduğu üçün uzun müddət tox saxlama xüsusiyyətinə malikdir.

Hər hansı bir qida kimi, arpa tövsiyə olunan miqdardan çox istehlak edildikdə bəzi yan təsirlərə səbəb ola bilər. Gələcək analar, xroniki xəstəlikləri olanlar, ağır xəstəlikdən müalicə prosesində olanlar və ya allergik bədəni olan insanlar daha diqqətli olmalıdırlar. Həkim məsləhəti və ya tövsiyəsi əsasında istifadə etmək daha məqsədəuyğun olardı. Əks halda, müxtəlif bədənlər üçün fərqli yan təsirlər yarana bilər:

• Bağırsaqları poza bilər.
• Qaz ağrılarına səbəb ola bilər.
• Rektal qanaxmaya səbəb ola bilər.
• Həddindən artıq istehlak çölyak xəstəliyinə səbəb ola bilər.
• Bəzi allergik vəziyyətlərə səbəb ola bilər. (Dərinin qızartı, qaşınma və s.)