Öz növbəsində ilk dəfə edilən bir araşdırma, hər beş vaxtından əvvəl ölümdən birinin birbaşa ultra emal olunmuş qidalarla əlaqəli olduğunu göstərdi. Pizza, tortlar və sosiskalar kimi kalorili qidalar tez-tez şəkər, duz və yağla yüklənir, bu da piylənmə, ürək xəstəliyi və digər xroniki xəstəliklərin riskini artırır.

Braziliyalı tədqiqatçılar 2019-cu ildə 30-69 yaş arası braziliyalıların təxminən 57.000 ölümünün yüksək dərəcədə emal olunmuş qidalar səbəbindən baş verdiyini təxmin edirlər.

ÖLƏNLƏRİN 22 FAİZİ DÜŞÜR

Bu nisbətlər qarşısı alına bilən xəstəliklərdən ölümlərin təxminən 22 faizini və həmin yaş qrupunda bütün vaxtından əvvəl ölümlərin 10 faizini təşkil etmişdir.

Mütəxəssislər, zərərli qidaların istehlakının daha çox olduğu ABŞ, Kanada və Böyük Britaniya kimi yüksək gəlirli ölkələrdə təxmin edilən təsirin daha da böyük olacağını söylədi.

Tədqiqatın rəhbəri, San Paulo Universitetinin dietoloqu Dr. Eduardo Nilson açıqlamasında deyib: “Ultra emal olunmuş qidaların istehlakı piylənmə, ürək-damar xəstəlikləri, diabet, bəzi xərçənglər və digər xəstəliklər də daxil olmaqla bir çox xəstəlik nəticələri ilə əlaqələndirilir və Braziliyada böyüklər arasında qarşısı alına bilən ölümlərin və vaxtından əvvəl ölümlərin səbəbidir. Bildiyimizə görə, bu günə qədər heç bir araşdırma ultra emal olunmuş qidaların vaxtından əvvəl ölümə potensial təsirini təxmin etməyib. “Bu qidaların istehlakı ilə əlaqəli ölümləri bilmək və pəhrizlərdə dəyişikliklərin daha təsirli qida siyasətini necə dəstəklədiyini modelləşdirmək xəstəliyin və vaxtından əvvəl ölümün qarşısını ala bilər.”

2019-cu ildə 30-69 yaşlı braziliyalılar arasında ölümlərin yüzdə 10-dan çoxuna dondurulmuş yeməklər, ətlər, şəkərli içkilər və tortlar kimi ultra emal olunmuş qidalardan ibarət pəhriz səbəb olub.

ULTRA EMAL EDİLMİŞ QİDA NƏ DEMƏKDİR?

Ultra emal edilmiş qidalar adətən təbii olanlardan daha çox süni maddələr ehtiva edir. Bu qidalar yağlar, nişastalar, əlavə edilmiş şəkərlər və hidrogenləşdirilmiş yağlar kimi qidalardan çıxarılan maddələrdən hazırlanır.

Yüksək dərəcədə işlənmiş qidalar pendirdən ətə, taxıllardan pizzaya qədər müxtəlifdir və uzun müddət təbii tam qidalara daha az sağlam alternativ hesab edilmişdir.