Sarımsaq Allium ailəsinə aid bir bitkidir və dünyada geniş istifadə olunan ədviyyat və dərman bitkisi kimi tanınır. Mənşəyi Qədim Misir, Yunan və Roma sivilizasiyalarına gedib çıxan sarımsaq min illərdir müxtəlif məqsədlər üçün istifadə olunur. Sarımsağın tərkibindəki birləşmələr sayəsində sağlamlığa bir çox faydası var və antioksidant, iltihabəleyhinə, antibiotik və virus əleyhinə xüsusiyyətlərinə görə dərman məqsədləri üçün də istifadə edilir. Bundan əlavə, sarımsağın ləzzətli dadı və ətri yeməklərə əlavə edilir və bir çox reseptlərdə istifadə etməyə imkan verir.

Sarımsağın faydaları nələrdir?

Sarımsaq sağlamlıq üçün çoxlu faydaları olan bir bitkidir. Tərkibindəki birləşmələr sayəsində immunitet sisteminin gücləndirilməsindən tutmuş ürək sağlamlığının qorunmasına qədər bir çox sahədə faydalı ola bilər. Sarımsağın nə üçün faydalı olduğu sualına cavablar belə ola bilər:

• İmmun sistemi: Sarımsağın tərkibindəki antioksidant və antimikrobiyal birləşmələr sayəsində immunitet sistemini gücləndirir. Həm də soyuqdəymə, qrip və digər infeksiyalara qarşı qoruyucu təsir göstərir. Sarımsaq immun sistemi hüceyrələrini stimullaşdıraraq infeksiyaya qarşı mübarizə aparan ağ qan hüceyrələrinin sayını artırır və infeksiyaların yayılmasının qarşısını alır.
• Ürək sağlamlığı: Sarımsaq ürək sağlamlığına bir çox fayda verir. Tərkibindəki kükürd birləşmələri qan təzyiqini aşağı salaraq ürək sağlamlığını dəstəkləyir. Qanın laxtalanmasının qarşısını alaraq infarkt və insult riskini də azaldır. Sarımsaq xolesterin səviyyəsini aşağı salaraq koronar arteriya və digər ürək xəstəliklərinə qarşı qoruyucu təsir göstərir.
• Həzm sistemi: Sarımsaq həzm sisteminin sağlamlığı üçün də faydalıdır. Tərkibindəki prebiyotik birləşmələr həzm sistemində sağlam bakteriyaların böyüməsinə və inkişafına kömək edir. Sarımsaq həm də mədə xorası və həzm sisteminin iltihabına qarşı qoruyucu təsir göstərir.
• Dəri Sağlamlığı: Sarımsaq dəri sağlamlığı üçün də faydalıdır. Tərkibindəki antioksidant birləşmələr dəri hüceyrələrinin zədələnməsinin qarşısını alır və dərini gənc və sağlam saxlamağa kömək edir. Sarımsaq sızanaq, ekzema və göbələk infeksiyaları kimi dəri problemlərinə qarşı da təsirlidir.
• Digər üstünlüklər: Sarımsaq diabetə nəzarət etməyə kömək edə bilər, xərçəngə qarşı qoruyucu təsir göstərə bilər və həmçinin saç sağlamlığına fayda verə bilər. Sarımsaq da arıqlamağa kömək edə bilər və tez-tez arıqlamaq üçün pəhrizlərdə istifadə olunur.

Sarımsaq istehlakında da diqqətli olmaq lazımdır. Həddindən artıq istehlak mədə narahatlığına, dəri problemlərinə və pis qoxuya səbəb ola bilər. Bəzi dərmanlarla da qarşılıqlı təsir göstərə bilər. Bu səbəbdən miqdar və ya müxtəlif istifadə üçün mütləq mütəxəssisə müraciət etmək lazımdır.

Sarımsaq nəyə faydalıdır?

Sarımsaq bir çox sağlamlıq problemlərinə qarşı qoruyucu və müalicəvi təsiri ilə tanınır. Bununla belə, sarımsağın nə üçün daha yaxşı olduğuna dair bəzi araşdırmalar və araşdırmalar aparılmışdır. Sarımsağın nə üçün faydalı olduğu sualının cavabı belə ola bilər:

• Soyuqdəymə və Qrip: Sarımsaq soyuqdəymə və qrip kimi yuxarı tənəffüs yolu infeksiyalarına qarşı təsirlidir. Tərkibindəki antimikrob birləşmələr sayəsində virus və bakteriyaların yayılmasının qarşısını alır və infeksiyanın şiddətini azaldır. Sarımsaq həmçinin immun sistemini gücləndirir, infeksiyaya qarşı mübarizə aparan ağ qan hüceyrələrinin sayını artırır.
• Xərçəng: Sarımsaq bəzi xərçəng növlərinə qarşı qoruyucu təsir göstərə bilər. Tərkibindəki birləşmələr xərçəng hüceyrələrinin böyüməsini və yayılmasını maneə törədə bilər. Bundan əlavə, sarımsağın tərkibində xərçəngə qarşı qoruyucu təsir göstərən antioksidant birləşmələr var.
• Şəkərli diabet: Sarımsaq diabetə nəzarət etməyə kömək edə bilər. Tərkibindəki birləşmələr qan şəkərini idarə etməyə və insulin müqavimətini azaltmağa kömək edir. Sarımsaq həmçinin diabetin yaratdığı digər sağlamlıq problemlərinin qarşısını almağa kömək edə bilər.
• Mantar infeksiyaları: Sarımsaq göbələk infeksiyalarına qarşı da təsirlidir. Tərkibindəki antimikrob birləşmələr göbələklərin böyüməsinin və yayılmasının qarşısını alır. Sarımsaq, xüsusilə göbələk infeksiyalarına qarşı təbii vasitə kimi istifadə edilə bilər.

Sarımsaq bir çox sağlamlıq problemlərinə qarşı təsirlidir. Ancaq hər hansı sağlamlıq problemi üçün sarımsaqdan istifadə etməzdən əvvəl həkimə müraciət etmək lazımdır. Sarımsağın təsirli olması üçün onu düzgün istehlak etmək də vacibdir.

Çiy sarımsağı udmaq üçün nə yaxşıdır?

Çiy sarımsağın qəbulu bəzi insanlarda həzm problemləri, mədə ağrısı və ya ürək yanmasına səbəb ola bilər. Bu səbəblə sarımsağı istehlak etməzdən əvvəl həkiminizlə danışmaq və düzgün miqdarda istehlak etmək vacibdir. Bundan əlavə sarımsağın təzəliyinə və keyfiyyətinə fikir verərək istehlak etmək faydalı olacaq. Çiy sarımsağın şüurlu şəkildə istehlak edilməsinin bir çox faydası var:

• O, yaxşı antioksidant mənbəyidir: Sarımsağın tərkibindəki antioksidant birləşmələr sayəsində sərbəst radikallarla mübarizə aparır və hüceyrələrin zədələnməsinin qarşısını alır. Bu yolla qocalma, xərçəng və digər xəstəliklər riskini azalda bilər.
• İmmunitet sistemini gücləndirir: Sarımsaq immunitet sisteminin funksiyalarını artıraraq infeksiyalara qarşı qoruyucu təsir göstərir. Tərkibindəki birləşmələr ağ qan hüceyrələrinin sayını artıraraq orqanizmə infeksiyalarla mübarizə aparmağa kömək edir.
• Qan təzyiqini aşağı salır: Sarımsağın tərkibindəki kükürd birləşmələri sayəsində damarları genişləndirərək təzyiqi azaldır. Bu şəkildə hipertoniya kimi ürək-damar xəstəlikləri riskini azalda bilər.
• Xolesterol səviyyəsini aşağı salır: Sarımsağın tərkibindəki birləşmələr sayəsində pis xolesterin olaraq bilinən LDL xolesterin səviyyəsini aşağı salaraq ürək sağlamlığına müsbət təsir edir.
• İltihabları azaldır: Sarımsağın tərkibindəki antiinflamatuar birləşmələr sayəsində iltihabı azaldır və romatoid artrit kimi iltihablı xəstəliklərin simptomlarını yüngülləşdirir.

Hər gün sarımsaq yesək nə olar?

Hər gün sarımsaq yemək çoxlu sağlamlıq faydaları ola bilər, lakin həddindən artıq istehlak bəzi risklərlə nəticələnə bilər. Hər gün sarımsaq yeməyin mümkün təsirləri bunlardır:

• İmmunitet sisteminin funksiyalarını artıra bilər: Sarımsağın tərkibindəki birləşmələr sayəsində immunitet sisteminin funksiyalarını artıraraq infeksiyalara qarşı qoruyucu təsir göstərir. Ancaq sarımsağın həddindən artıq istehlakı immunitet sisteminə mənfi təsir göstərə bilər.
• Qan təzyiqini aşağı sala bilər: Sarımsağın tərkibindəki birləşmələr sayəsində damarları genişləndirərək təzyiqi azaldır. Bu şəkildə hipertoniya kimi ürək-damar xəstəlikləri riskini azalda bilər. Bununla belə, həddindən artıq istehlak qan durulaşdırıcılarla birlikdə istifadə edildikdə qanaxma riskini artıra bilər.
• Xolesterol səviyyəsini aşağı sala bilər: Sarımsağın tərkibindəki birləşmələr sayəsində pis xolesterin olaraq bilinən LDL xolesterin səviyyəsini aşağı salaraq ürək sağlamlığına müsbət təsir edir. Ancaq həddindən artıq istehlak bəzi insanlarda həzm problemləri, mədə ağrısı və ya ürək yanmasına səbəb ola bilər.
• İltihabları azalda bilər: Sarımsağın tərkibindəki antiinflamatuar birləşmələr sayəsində iltihabı azaldır və romatoid artrit kimi iltihablı xəstəliklərin simptomlarını yüngülləşdirir. Lakin sarımsağın həddindən artıq istehlakı qanın laxtalanmasının qarşısını alan dərmanların təsirini azalda bilər.

Bundan əlavə, sarımsaq istehlakı bəzi insanlarda həzm problemləri, mədə ağrısı və ya mədə yanmasına səbəb ola bilər. Bu səbəbdən hər gün sarımsaq yeməkdən əvvəl həkiminizlə danışmaq və onu lazımi miqdarda istehlak etmək vacibdir.

Gündə neçə sarımsaq yemək lazımdır?

Gündə nə qədər sarımsaq yeyilməli, insanın yaşına, cinsinə, sağlamlıq vəziyyətinə və sarımsağın necə istehlak edildiyinə görə dəyişə bilər. Bununla belə, ümumiyyətlə sağlam bir yetkinin gündə 1-2 diş sarımsaq istehlak etməsi tövsiyə olunur. Daha çox miqdarda sarımsaq istehlakı bəzi insanlarda həzm problemləri, ürək yanması və ya dəri problemlərinə səbəb ola bilər. Bundan əlavə, sarımsağın qan durulaşdırıcı təsirinə görə əməliyyatdan əvvəlki dövrdə istehlak edilməməsinə diqqət yetirilməlidir. Sarımsaq əlavələri də mövcuddur. Bununla belə, bu əlavələrin dozası məhsula görə dəyişə bilər və əlavələr qəbul etməzdən əvvəl həkiminizlə danışmaq vacibdir.