Ədviyyatlar yeməklərin əvəzolunmaz maddələrindəndir. Türk mətbəxində tez-tez istifadə edilən ədviyyatlar sağlamlıq üçün çox təsirli nəticələr verə bilir. Çində aparılan hərtərəfli və perspektivli araşdırma, ədviyyatlı qidaların tez-tez istehlakının ölüm riskini 14 faiz azaltdığını ortaya qoydu. Tədqiqat 2004-2008-ci illər arasında Çinin 10 müxtəlif coğrafi bölgəsindən iştirakçıların daxil olduğu China Kadoorie Biobank (CKB) məlumatları ilə həyata keçirilib.

TƏDQİQAT 7 İL ALDI

İlkin olaraq, xərçəng, ürək xəstəliyi və insult kimi xəstəliklərdən azad olan 30-79 yaşlı 199 293 kişi və 288 082 qadın orta hesabla 7,2 il izlənilib. Bu müddət ərzində 11820 kişi və 8404 qadın öldüyü müəyyən edilib.

HƏR GÜN HİÇ YEYƏNLƏRİN ÖLÜM SƏRƏFƏSİ AŞAĞIDIR

Bunlar ədviyyat istehlakına görə qiymətləndirildikdə həftədə bir dəfədən az ədviyyat yeyənlər üçün ölüm nisbəti mində 6,1; Həftədə 1-2 dəfə yemək yeyənlərdə mində 4,4; Məlum olub ki, həftədə 3-5 dəfə yemək yeyənlərdə 4,3, həftənin 6-7 günü yemək yeyənlərdə isə mində 5,8 olub. Başqa sözlə, hər gün acı yeyənlərdə ölüm nisbəti həftədə bir dəfə yeyənlərə nisbətən 14 faiz aşağı olub.

XƏRÇƏNG VƏ MÜXTƏLİF XƏSTƏLİKLƏRDƏN ÖLƏNLƏRİ AZALIN

Məlum risk faktorları nəzərə alındıqdan sonra məlum olub ki, ədviyyatlı qidaların qəbulu həm kişilərdə, həm də qadınlarda ümumi ölüm hallarını, xərçəng, ürək işemik və tənəffüs xəstəliklərindən ölümləri azaldır.

ÇOX XƏSTƏLİKLƏRƏ FAYDALI TƏSİRİ VAR

Ekoloji araşdırmada ədviyyatlarla zəngin qidalar qəbul edənlərdə xərçəng riskinin aşağı olduğu ortaya çıxıb. Ədviyyatların tərkibindəki bioaktiv maddələr piylənmə, ürək-damar və mədə-bağırsaq xəstəlikləri, müxtəlif xərçənglər, nevrogen sidik kisəsi və dəri xəstəliklərinə faydalı təsir göstərir.

DİGƏR Qidalanma vərdişləri və HƏYAT TƏRZİ DA ƏHƏMİYYƏTLİDİR

500 min nəfər üzərində və perspektivdə hazırlanmışdır; Ölüm üçün mümkün risk faktorlarının müəyyən edilməsi və mümkün risk faktorlarının diqqətlə idarə olunması tədqiqatın dəyərini artırır. Bundan əlavə, ədviyyatlı qidalara üstünlük verənlərin sosial-iqtisadi vəziyyəti də əhəmiyyətlidir, çünki tədqiqatın digər qidalanma vərdişləri və həyat tərzi xüsusiyyətləri nəticələrə təsir edə bilər.

KAPSAİSİN SAĞLAMLIQ ÜÇÜN ÇOX ƏHƏMİYYƏTLİDİR

Cayenne bibərindəki ən aktiv birləşmə iltihab əleyhinə, antikanserogen, antihipertenziv, antimikrob və piylənmə əleyhinə xüsusiyyətləri ilə tanınan kapsaisindir. Xüsusilə, onun antimikrob təsirinin bağırsaq bakteriyalarına (mikrobiota) təsiri çox əhəmiyyətli ola bilər.

XƏRÇƏNG RİSKİNİ AZALDIR

Piylənmədən şəkərli diabetə, sirozdan ürək-damar xəstəliklərinə və xərçəngə qədər bir çox xəstəliklərin əmələ gəlməsində mikrobiotanın rolu yaxşı məlumdur. Bir çox epidemioloji tədqiqatlarda daha əvvəl kapsaisinin mədə və öd kisəsi xərçəngi riskini azaltdığı sübut edilmişdir.

DİABET RİSKİNİ AZALDIR

Təzə acı bibər kapsaisin, C, A, K, B6 vitaminləri və kalium kimi maddələrlə daha zəngindir və araşdırmalara görə, təzə bibər istifadə edənlərdə diabet riski daha azdır.