class=”mediyanet-inline-adv”>

Qərb oktyabr ayından Qırmızı dənizdə yük gəmilərinə hücum edən husilərə qarşı tədbir görüb. Britaniya kabineti gecə yarısı toplaşdı, nazirlərə “Husilərin vurulacağı” deyildi və Britaniya Tayfun təyyarələri Cənubi Kiprdən havaya qalxdı. Britaniya və ABŞ orduları Yəmənin husilərin nəzarətində olan ərazilərinə zərbələr endirməyə başlayıb. Daha sonra ABŞ prezidenti Co Bayden “Husilərin Qırmızı dənizdə beynəlxalq dəniz gəmilərinə misli görünməmiş hücumlarına birbaşa cavab olaraq” hücum əmrini verdiyini açıqlayıb.

100-DƏN ÇOX RƏMƏT

Saytların yığılması

ABŞ Mərkəzi Komandanlığı (CENTCOM) “Qırmızı dənizdə 55-dən çox ölkəni təsir edən Husilərin hücumlarına qarşı Böyük Britaniya ilə koordinasiyada (dünən) yerli vaxtla 02.30-da Husilərin hədəflərini vurduğunu” açıqladı. Avstraliya, Bəhreyn, Kanada və Hollandiyanın da dəstəklədiyi əməliyyatda Yəməndə husilərin nəzarətində olan ərazilərdə radar qurğuları, anbar sahələri və raket buraxılış qurğuları hədəfə alınıb. Hər biri 1 milyon dollara başa gələn Amerika Tomahawk raketləri də daxil olmaqla 100-dən çox dəqiq idarə olunan raket döyüş gəmilərindən, təyyarələrdən və sualtı qayıqlardan atılıb.

class=”mediyanet-inline-adv”>

Husilər: DAYANMAYACAĞIZ

Ağ Ev rəsmiləri əməliyyatın “qrup liderlərini öldürmək deyil, Qırmızı dənizdə onun hücum imkanlarının qarşısını almaq məqsədi daşıdığını” bildiriblər. Husilərin hərbi sözçüsü Yəhya Sarea Yəmənin paytaxtı Səna və digər dörd bölgəni hədəf alan ümumilikdə 73 hücumun ən azı 5 döyüşçünün həlak olduğunu, 6-nın isə yaralandığını açıqlayıb. Şahidlərin bildirdiyinə görə, Səna və Taiz hava limanları yaxınlığındakı hərbi bazalar, həmçinin Hudeydə və Həccə əyalətlərindəki bazalar hədəfə alınıb. Husilər cavab verəcəklərini və “Qırmızı dənizdə İsrail gəmilərini hədəf almağa davam edəcəklərini” bildiriblər.

‘KOLLEKTİV MÜDAFİƏ’

ABŞ və Böyük Britaniya, həmçinin Almaniya, Hollandiya və Cənubi Koreya da daxil olmaqla 10 ölkənin birgə bəyanatında hücumların “fərdi və kollektiv özünümüdafiə hüququna uyğun olaraq” həyata keçirildiyi bildirilib. BMT Təhlükəsizlik Şurası çərşənbə günü husilərin hücumlarını pisləyən qətnaməni təsdiqləyib. ABŞ lideri Bayden xəbərdarlıq edib ki, “Qırmızı dəniz hücumları davam edərsə, yenidən hərəkətə keçməkdən çəkinməyəcək”. İsrailin Qəzzaya hücumlarına cavab olaraq 17 oktyabrdan bu yana davam edən husi hücumlarına qarşı 20-dən çox ölkənin iştirakı ilə Qırmızı dənizdə “Refah Keşikçisi əməliyyatı” davam edir. ABŞ bölgəyə “USS Dwight D.Eisenhower” təyyarədaşıyan donanmasını və “Tomahawk” raketləri daşıyan “USS Florida” sualtı qayığını göndərib.

class=”mediyanet-inline-adv”>

CƏNİ KIPRDƏN İNGİLİZ HƏYƏTLƏRİ QOYUŞdu

İngiltərə Kiprdəki Akrotur hava bazasından havaya qalxan 4 Tayfun tipli döyüş təyyarəsi ilə Husi əməliyyatına qatılıb. Britaniyanın müdafiə naziri Qrant Şapps “Kral Hərbi Hava Qüvvələrinin döyüş təyyarələri ABŞ ilə birgə əməliyyatda Husi yaraqlılarının iki hədəfini uğurla vurub” deyə açıqlama verib.

TANKER TƏYYARƏSİ İLƏ TƏMİN

Müdafiə Nazirliyinin açıqlamasında Kiprdəki Akrotur hava bazasından havaya qalxan təyyarələrin videosu da əlavə edilib. Bəyanatda həmçinin Britaniya döyüş təyyarələrinin Yəmənin Husilərin nəzarətində olan paytaxtı Səna ətrafındakı hədəfləri vurduğu bildirilib. Tanker təyyarələri ilə havada yanacaq dolduran İngilis döyüş təyyarələrinin Sənanın şimal-şərqindəki Bəni bölgəsində pilotsuz təyyarə hücumlarında istifadə edilən mərkəzi və qanadlı raket və pilotsuz təyyarə hücumlarında istifadə edilən Abs hava bazasını hədəf aldığı qeyd edilib. Qırmızı dəniz. (Ömer BİLGE / NİKOSİYA)

class=”mediyanet-inline-adv”>

DÜNYA TİCARƏTİNƏ QƏZZƏ QİSASI

– İsrailin Qəzzaya hücumlarından sonra Husilər mühüm ticarət yolu olan Qırmızı dənizdə İsrailə gedən və İsraildən gələn İsrail bayraqlı gəmiləri hədəf alacaqlarını açıqladılar.

– Noyabr ayından bəri husilər Qırmızı dəniz və Ədən körfəzində təxminən 30 pilotsuz təyyarə və raket hücumu həyata keçirib. Nəhayət, bir gün əvvəl raketin ticarət gəmisinin yaxınlığında düşməsindən sonra ABŞ hərəkətə keçdi.

– Hücumlar artdıqca, ABŞ, Böyük Britaniya və onların müttəfiqləri “nəqliyyat azadlığını” qorumaq üçün “Refah Mühafizəsi” adlı hərbi əməliyyat qrupu yaratdılar.

– Qırmızı dəniz və Süveyş kanalı şərq-qərb oxundakı mühüm ticarət yollarıdır. Husilərin hücumları səbəbiylə ticarət gəmiləri Qırmızı dəniz əvəzinə Afrika ətrafında üzməyə başladı, həm xərcləri, həm də vaxtı artırdı. Dünya ticarətinin 12 faizi Qırmızı dənizdən keçir.

class=”mediyanet-inline-adv”>

BU HOUTILAR KİMDİR?

– Son illərdə Yəmənin əhəmiyyətli bir hissəsini ələ keçirən husilər Yəmənin şiə azlığı olan Zeydilərdən ibarət silahlı qrupdur.

– Qrup 1990-cı illərdə korrupsiyada əli olduğu deyilən o vaxtkı prezident Əli Abdullah Salehə qarşı yaradılıb. Adlarını dini və siyasi liderləri Hüseyn Bedreddin əl Husidən götürürlər.

İRAN MÜQAVİLƏT OXU

– Səudiyyə Ərəbistanının Yəməndə artan nüfuzuna qarşı üsyan edən husilər getdikcə ABŞ və İsrailə qarşı İranın dəstəklədiyi hərəkata çevrildi. Onlar özlərini Həmas və Hizbullahla birlikdə İranın “müqavimət oxunun” bir hissəsi kimi görürlər.

– Husi əl-Husi 2004-cü ildə üsyanda Yəmən qüvvələri tərəfindən öldürüldükdən sonra təşkilata onun qardaşı, “Əbu Cibril” kimi tanınan Əbdülməlik əl-Husi rəhbərlik edir.

class=”mediyanet-inline-adv”>

ONLAR PAYTATI ALDILAR

– Husilər 2014-cü ildə o vaxtkı prezident Abdrabbuh Mansur Hadiyə qarşı üsyana başlayanda Yəməndə tədricən güc qazanmağa başladılar.

– Köhnə düşmənləri Əli Abdullah Salehi yenidən hakimiyyətə gətirməyi hədəfləyən husilər 2015-ci ildə ölkənin şimalındakı Səada bölgəsini və paytaxt Sənanı ələ keçirərək Hadini qaçmağa məcbur etdilər.

– Yəməndəki qarışıqlıqdan sonra Səudiyyə Ərəbistanı husilərə qarşı hərbi müdaxilə etdi və Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri və Bəhreyn də onu dəstəkləməklə Hadini vəzifəyə gətirməyə çalışdı.

– Bununla belə, husilər İranın dəstəyi ilə ölkənin böyük bir hissəsini öz nəzarətləri altında saxlaya biliblər. Onlar 2017-ci ildə tərəflərini dəyişməyə çalışan Əli Abdullah Salehi də öldürüblər.

– Səudiyyə Ərəbistanının Yəmən husiləri ilə kompromisə getməyə hazırlaşdığı bir vaxtda HƏMAS-ın 7 oktyabr 2023-cü ildə İsrailə hücumları gəldi.