Ağcaqanadlar kimə daha çox hücum edir: Yüksək karbon qazı

Sivrisineklər malyariya, Qərbi Nil Virusu, denge qızdırması kimi bir çox ağır xəstəliklərə səbəb olduğu kimi, dəridə əmələ gətirdiyi ləkələr və dözülməz qaşınmalarla da xüsusilə yay aylarında insanları narahat edir. Bu həşəratların bəzi insanları niyə daha çox dişləməsi sualının cavablarını elm verir. Qan qrupu 0 olanlara bu böcəklərin daha çox qonduğu bilinən bir araşdırmadır. Əsas yenilik isə Huffington Post-a danışan Florida Universitetinin entomologiya professoru Conatan F. Deyin açıqlamalarıdır. Dey bildirib ki, bu həşəratların bəzi insanları daha çox hədəf seçməsinin ilk səbəbi orqanizmin istehsal etdiyi karbon qazıdır (CO2). Professor Dey əlavə edib: “İstehsal etdiyiniz CO2 miqdarı yüksəkdirsə, bu, sivrisineklər üçün güclü bir cəlbedicilik mənbəyidir. Yüksək metabolizm sürətinə malik insanların ifraz etdiyi karbon qazının miqdarı daha çoxdur, bu da onları daha tez aşkarlamağa kömək edir.”

Seçici Hədəf Alma

Professor Dey qeyd edib ki, bu böcəklərin bəzi insanları seçməsinin ikinci səbəbi laktik turşudur. O əlavə edib: “Laktik turşu dəri vasitəsilə ifraz olunur. İdman edərkən əzələlərimizdə qıcolmaların yaranmasına səbəb olan laktik turşu, bizi onların hədəfinə çevirir.” Deyə görə, geyimlərin rəngi də sivrisineklərin seçimində rol oynayır: “Tünd rəngli geyimlər geyindiyinizdə, qanınızı sormaq üçün yaxınlaşırlar; açıq rəngləri isə o qədər də seçə bilmirlər.” Professorun fikrincə, bədən istiliyi də önəmlidir. Bu, bu canlılar üçün toxunma ipucudur. Qanın dəriyə yaxın olduğu yerləri axtaran sivrisineklər, bədən istiliyi daha yüksək olanları daha çox dişləməyə meyillidir.

Həyat Tərzi və Alkoqolun Rolu

ABŞ-ın Klivlend Klinikasından dermatoloq Melissa Piliang bildirib ki, həyat tərzi də bu həşəratların dişləməsində təsirli olur: “Bədən istiliyiniz yüksəkdirsə, idman edir və çox hərəkət edirsinizsə; həmçinin alkoqol qəbul edirsinizsə, sivrisineklər üçün daha cəlbedici olursunuz. Bir araşdırma göstərdi ki, cəmi bir qutu pivə içənlərin, içməyənlərə nisbətən bu həşəratları cəlb etmə riski daha yüksəkdir. Bütün günü bağda işləmisinizsə və gün batımında açıq havada pivə içirsinizsə, dişləmə riski altındasınız. Artıq çəki də metabolizm sürətinin artması səbəbindən dezavantajdır.”

Dişləmələrdən Necə Qorunmalı?

Professor Conatan F. Dey və dermatoloq Melissa Piliangın tövsiyələri:

• Səhər qaçışlarınızı axşama keçirin.
• Açıq havada olsanız, bədəninizi örtün.
• Balıqçı köynəkləri və uzunboğaz açıq hava şalvarları ideal seçimdir.
• Bu həşəratlar küləyi sevmir; ventilyator istifadə edin və ya havadar bir yerdə vaxt keçirin.
• Dişləmədən sonra nə qədər narahat olacağınız onların tüpürcəyindəki kimyəvi maddələrə qarşı allergiyanızdan asılıdır.
• Qovucu vasitələrdən istifadə edin. 5% deet tərkibli spreylər 90 dəqiqə qoruma təmin edir. Duş qəbul edin və qovucu spreyi tətbiq edin.
• Dişlənən yeri qaşımayın, buz kubu qoyun.
• Qaşınma əleyhinə krem istifadə edə bilərsiniz.
• Vəziyyət pisləşərsə, antihistaminik dərman istifadə oluna bilər.

24 saat