Milli Məclisin (Azərbaycan parlamenti) deputatı Rasim Musabəyov Xankəndidə Rusiyanın konsulluğunun açılması ilə bağlı  təklifi “sınaq tədbiri” adlandırıb. Bu yaxınlarda Federasiya Şurasının Beynəlxalq məsələlər komitəsinin rəhbəri Qriqori Karasinin irəli sürdüyü  təklif Musabəyovu heyrətləndirib ki, bu da həmin niyyətin Rusiyanın diplomatik dairələrində geniş müzakirə olunmadığını göstərir.

Musabəyov Facebook-dakı yazısında Xankəndidə Baş Konsulluğun  açılması  ilə bağlı Rusiya tərəfinin gözlənilməz addımından təəccübləndiyini bildirib. “Mən Rusiya Federasiyasının belə bir niyyətinin olduğunu bilmirdim”, – o yazıb. Bakıda Milli Məclisin nümayəndə heyətilə görüşdə Karasin Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin 2024-cü ildə Xankəndidə konsulluq açmaq planlarından danışıb və bunu onunla əsaslandırıb ki, “qarşılıqlı konsulluqla bağlı bərabərsizlik aradan qaldırılacaq”.

Musabəyov konsulluğun mövcudluğuna dair balansı təmin etmək üçün belə konsulluğun yaradılmasının zəruriliyini şübhə altına alıb. “Sadəcə, disproporsiyanı aradan qaldırmaq üçün Baş Konsulluğun açılması əsaslı görünmür”, – o deyib.

Saytların yığılması

“Qriqori Karasin çox təcrübəli diplomatdır və Rusiya Xarici İşlər Nazirliyində rəhbər vəzifələrdə çalışıb. Lakin onun Xankəndidəki Baş Konsulluq ilə bağlı bəyanatı rəsmi qəbul edilməməlidir. Bu, daha çox zondlayıcı xarakter daşıyır”, – Musabəyov izah edib. O vurğulayıb ki, Azərbaycanın mövqeyi Rusiya XİN-in müvafiq təklifi rəsmən təqdim etməsindən sonra müəyyənləşəcək.

Musabəyov belə təklifin ardından gələcək diplomatik praktikanı açıqlayıb: Xankəndidə konsulluq açmağın mümkünlüyünü və məqsədəuyğunluğunu qiymətləndirmək üçün diplomatlar arasında görüşlər, danışıqlar və yazışmalar. Zaman, məkan və baş konsulun təyinatı barədə qərar qəbul etməzdən əvvəl prinsipial razılıq lazımdır.

Rusiyadakı çoxsaylı azərbaycanlı əhaliyə xidmət göstərmək üçün hazırda Azərbaycanın Rusiyada iki konsulluğu var – Sankt-Peterburq və Yekaterinburqda. Əksinə, Azərbaycan kiçik ölkədir və onun konsulluq xidmətləri Bakıdan effektiv şəkildə idarə olunur.

Musabəyov Rusiya sülhməramlı qüvvələrinin çıxmasından sonra Xankəndidə yaranmış unikal şəraiti qeyd edib. “Xankəndidə və onun ətrafında Rusiya hərbçiləri və ya onların ailə üzvləri yoxdur. Giriş məhdudlaşdırılıb və tənzimlənir. Azərbaycan vətəndaşları geri qayıdırlar. Orada Rusiya şirkətləri yoxdur, aviasiya və dəmir yolu əlaqələri isə hələ bərpa edilməyib. Məlum deyil, Rusiyanın xarici siyasət idarəsi burada hansı konsulluq fəaliyyətini həyata keçirmək niyyətindədir “, – o  deyib.

Musabəyov vəziyyətlə bağlı öz fikrini söylərək qeyd edib ki, əslən Qarabağdan olan ermənilərin çoxu hazırda Rusiyada yaşayır. “Əgər Rusiyanın Xankəndidəki konsulluğu onların Rusiya vətəndaşı kimi Qarabağa səfərini asanlaşdırmaq niyyətindədirsə, bu, tezdir. Erməni millətindən olan şəxslərin Azərbaycana girişi məlum səbəblərdən qadağan edilib. Azərbaycan və Ermənistan arasında sülh müqaviləsi bağlanmadan bu siyasət çətin ki dəyişsin və konsulluq işsiz qalacaq”, –  o şərh edib.

Hələlik Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyi Karasinin təklifilə bağlı öz rəsmi mövqeyini açıqlamayıb. Diplomatik diskussiyalar davam edərkən, Xankəndidə Rusiya konsulluğunun açılmasının nəticələri qeyri-müəyyən olaraq qalır ki, bu da regional siyasətin mürəkkəbliyini və Cənubi Qafqazda beynəlxalq münasibətlərin kövrək tarazlığını əks etdirir.