Azərbaycanda prezident seçkisini kim müşahidə edəcək? Niyə bəzi təşkilatlar sual yaradır? – 5 suala cavabda
Azərbaycan başqa bir Avropa təşkilatını – ATƏT-i seçkiləri müşahidə etməyə dəvət edib və bu qurumun Demokratik Təsisatlar və İnsan Haqları Ofisinin seçki missiyası hazırda Azərbaycandadır.
Ancaq ATƏT istisna olmaqla, dəvət edilən təşkilatlardan bəzilərinin səmərəliliyini, seçki ekspertləri, seçkiləri peşəkar müşahidə etmə metodologiyası olmadığından sual altına alıb.
Azərbaycanda növbədənkənar prezident seçkisini 7 beynəlxalq və regional təşkilat müşahidə edəcək. Onlar aşağıdakılardır:
Bu təşkilatlardan hələlik DTİHB və MDB-nin müşahidə missiyası Azərbaycanda prezident seçkisinin müşahidəsinə başladığını bəyan edib.
GUAM-dan isə BBC Azərbaycancaya bildirilib ki, təşkilatın müşahidəçi qrupu fevralın 6-da Azərbaycana gələcək və seçki günü müşahidə prosesinə başlayacaq. Digər təşkilatlardan cavab almaq, davamlı səylərimizə baxmayaraq, mümkün olmayıb.
Dəvət olunan təşkilatlar arasında seçkini müşahidə təcrübələrinə görə kəskin fərqlər mövcuddur.
Seçkiləri müşahidə etməyə dəvət olunan beynəlxalq qurumlar arasında ilk dəfə bu missiyanı yerinə yetirəcək bir təşkilat – Qoşulmama Hərəkatının Gənclər Təşkilatı da yer alıb.
Avropa İttifaqında təmsil olunmayan Böyük Britaniya da Azərbaycana müşahidə missiyası göndərəcəklərini bildirib, ancaq Böyük Britaniyanın müşahidəçi qrupu ayrıca gəlməyəcək, DTİHB-nin tərkibində prosesə qoşulacaq, bu ölkənin Azərbaycandakı səfirliyindən BBC Azərbaycancaya deyiblər.
ABŞ-ın da müşahidəçi göndərə biləcəyi ehtimal edilir, ancaq bu barədə hələ ki, rəsmi məlumat yoxdr.
Təşkilatlar seçkilərin müşahidəsini beynəlxalq seçki müşahidə prinsipləri və ya təmsil etdikləri təşkilatın seçki müşahidəsinin nizamnaməsi çərçivəsində həyata keçirirlər.
Beynəlxalq və regional təşkilatlar bir qayda olaraq, şəxsi müraciətləri ilə deyil, seçkinin keçirildiyi ölkənin dəvəti əsasında müşahidə prosesində iştirak edirlər.
Seçkilərin Monitorinqi və Demokratiyanın Tədrisi Mərkəzinin sədri Anar Məmmədli hesab edir ki, Azərbaycana dəvət edilən bir çox təşkilatların seçkiləri peşəkar müşahidə etmə metodologiyası yoxdur və seçki müşahidəçiliyinə dair beynəlxalq standartlara əməl etmirlər.
“Ona görə də, bu cür müşahidə qrupları dünyada ciddi qəbul olunmur”, – Anar Məmmədli BBC Azərbaycancaya deyib.
