Daimi hovuzlar və kiçik möcüzələr, müqəddəs torpaqlarda gəzinti – İsrail xəbərləri
Bir səhra uçurumunun başında dayanmışam, əlimdə qalın kəndir. İpi metal halqadan keçirdikdən sonra hər iki ucundan tutub tünd rəngli qaya divarına diqqətlə enirəm. Altda məni nələrin gözlədiyini bilirəm və səhərin bu məqamında onu səbirsizliklə gözlədiyimi deyə bilmərəm. Bu isti yaz günündə nəm və soyuq halda özümü başqa bir gev və ya daimi hovuza düşürəm, Ölü dəniz yaxınlığındakı Yəhudi səhrasında çətin Nahal Darja cığır boyunca uzanan çoxsaylı hovuzlardan biri.
İpin ucuna çatıram, tullanmaqdan başqa heç bir işim qalmayıb. Ən azı, mən dalış etməzdən əvvəl görürəm ki, daha durğun səhra hovuzlarının zəngin yosunlu yaşıl tonundan fərqli olaraq, aşağıdakı hovuz firuzəyi mavidir. İpi buraxıb donmuş soyuq suya düşdüyümü hiss edirəm.
Bilər. Bu, çiçək açan çiçəklərin, quşların və arıların vızıldadığı aydır. Həm də anım günündə şəhid olan əsgərlərimizin yasını tutduğumuz, sonra isə Müstəqillik Günündə xalqımızı qeyd etdiyimiz ilin vaxtıdır. Ancaq İsraildə gəzintiyə çıxanlar üçün ayın gəlişi başqa bir şey deməkdir: yağışla birlikdə yoxa çıxmadan səhra hovuzlarına getməyin vaxtıdır.
Əvvəl İsrailə köçür bataqlıq şəhəri olan Yeni Orleandan mən səhra hovuzlarının mövcud olduğunu belə bilmirdim. Əsasən kino və cizgi filmlərindən yaranan təsəvvürümdə səhralar heç bir formasından, bitki həyatından və ya geoloji xüsusiyyətlərindən məhrum olan isti və qumlu çöl idi. Təsəvvür edirdim ki, səhrada gəzinti təsvirolunmaz dərəcədə darıxdırıcı olacaq – qum təpəsindən sonra dune üzərində qeyri-adi mənzərə ilə dolaşmaq nə əyləncəli ola bilər?
20 il əvvəl buraya köçəndən bəri çoxlu gəzintilərdə İsrail səhralarını kəşf etdikdən sonra, indi mən akasiya ağacları və dağ keçisi, miniatür qış çiçəkləri, sevimli qum siçanları və narıncı qarınlı qara quşların olduğu bir səhra ölkəsi ilə tanış oldum. Bu səhrada qayalar və yarıqlar, dağlar və kanyonlar var. Səhra daşqınları hər qış burada baş verir, kanyonları yuyur və yağış sularının yol boyu qayalıq çuxurlarda qalmasına səbəb olur. Bu səhra çuxurlarına (Nahal Dərcadakılar kimi) gevim deyilir.
Tanaxı öyrənən hər kəs, yəqin ki, İsrailin səhra hovuzlarına istinadla rastlaşıb. II padşahların üçüncü fəslində Yəhuda və İsrail padşahları düşmənə qalib gəlmək üçün birləşirlər; onlar Midbar Edomdan (tərcümədə Edom səhrası kimi) cənubdan getdilər Ölü dəniz. Dünyanın “səhralığı” vəhşi meşələrin və böyümüş kolluqların şəkillərini xatırladır, lakin bu səhra çoxalmaqdan başqa bir şey deyil. Ölkənin bu hissəsi həm də Negev kimi tanınır: qayalı, seyrək və əksər yerlərdə sümük qurudur. Kings hekayəsində “midbar” sözü “səhra” kimi də tərcümə edilə bilər.
Səhra möcüzəsi: Gevim vəhyi
İstənilən yaxşı səhra səyahətinə yaraşdığı kimi, bu hekayədəki İsrail qoşunlarının suyu tükənir. Sonra Allahdan kömək üçün Elişa peyğəmbərə müraciət edirlər. Qısa musiqili intermediyadan sonra Elişa peyğəmbərlik alır: nahal və ya səhra kanyonu “gevim, gevim”lə dolu olacaq. Allah deyir: “Sən nə külək, nə də yağış görməyəcəksən, ancaq dərə su ilə dolacaq, sən də, mal-qaranın da, yük heyvanların da içəcək”.
İsrailin səhra ərazisi ilə tanış olmayanlar üçün bu, təbiət qanunlarının möcüzəvi təhrifi kimi görünə bilər. Lakin Qüds yaxınlığındakı leysan yağışları suyun Ölü dənizin yaxınlığındakı quru səhra kanyonlarından aşağı axmasına səbəb olduğundan, suyun daşqınlar şəklində qəfil görünməsi əslində qışda olduqca yaygındır. Həmin qədim israillilər üçün quru səhra hovuzlarında suyun görünməsi təbii bir hadisə olardı.
İsraillilər, əslində, səhərlər hovuzları dolduran şirin suya oyanırdılar. Ancaq gevim hekayəsi bununla bitmədi. Uzaqdan baxan Moavlı düşmən yeni yaranan gölməçələrdə doğan günəşin əksini gördü. Onlar üçün parıldayan qırmızı maye qan gölməçələrinə bənzəyirdi. Onlar elə bilirdilər ki, Yəhudeya və İsrail padşahları gecə öz aralarında vuruşub bir-birlərini öldürürlər. Ayıq-sayıq və hədsiz həvəslə moavlılar qənimətləri götürmək üçün içəri girdilər və İsrail ordusu tərəfindən qırıldılar.
Səhra hovuzlarında üzəndə hovuzun rənginin səmaya uyğun gəldiyini görürəm. Boz günlərdə gevim rəngsiz və palçıqlı görünür. Parlaq günlərdə mavi və sakit görünürlər. Bəs gün batanda? Onlar səmanın qırmızı-narıncı rəngini əks etdirir. Müasir həyatımıza örnək olan müqəddəs kitablarımızda təsvir olunan təbiət möcüzələrinin möhtəşəmliyini o zaman anlayıram.
İsrail Dövləti üçün bu bayram dövrünə qədəm qoyduqda, insan öz varlığının saysız-hesabsız möcüzələrinə görə minnətdarlıq hissi keçirməyə bilməz. Holokostdan sonra, kiçik və məzlum xalqımız birtəhər öz dövlətimizi qurmağı və çoxsaylı düşmən qonşularımızı məğlub etməyi bacardı. Tövratı İsrail ərazisinin obyektivindən dərk etməklə biz təbii hadisələrin çox vaxt maskalanmış möcüzə olduğunu görürük.
