class=”mediyanet-inline-adv”>

Yaponiyanın Sakit okeanın qərbində yerləşən Oqasava adalar silsiləsində əlavə edilən diametri 100 metr olan yeni adanın formalaşması əslində keçən ay vulkan püskürmələri ilə başlayıb.

Adanın üzərində kəşfiyyat uçuşu həyata keçirən Yaponiya Meteorologiya İnstitutuna aid helikopterin çəkdiyi görüntülərdə sıx tüstü və bir-iki dəqiqədən bir baş verən partlayışlarla müşayiət olunan 50 metr yuxarı qalxan lavalar müşahidə edilir.

Saytların yığılması

Tokio Universitetinin Zəlzələ Araşdırma İnstitutundan Fukaşi Maeno adada apardığı müşahidələrdə partlayışın havaya atdığı qayaları və dənizdə üzən qəhvəyi pemza daşlarını gördüyünü deyir.

Maeno bölgədə keçən ilin iyul ayından bəri vulkanik aktivliyin olduğunu bildirir. Yeni adanın altındakı vulkan püskürməyə davam edərsə, adanın ölçüsünün genişlənə biləcəyi düşünülür.

class=”mediyanet-inline-adv”>

VULKAN PULMASINDA ADA NECƏ TƏLƏB OLUR?

Əslində, dünyada hər il yeraltından gələn lavanın 75 faizi okeanın altındakı çatlardan əmələ gəlir.

Bu vulkan püskürmələri tektonik hərəkətlərin intensiv olduğu okeanlarda kontinental plitələrin olduğu bölgələrdə inkişaf edir.

Əksər püskürmələr okeanın dərinliklərindəki çatlardan maqmanın daşması səbəbindən baş versə də, dayaz sularda əmələ gəldikdə kiçik adalar əmələ gətirə bilər.

Lavanın su ilə təmasda olduğu belə partlayışlara “freatomaqmatik partlayışlar” deyilir. Yaxın vaxtlara qədər Yaponiyanı təşkil edən arxipelaqın dörd əsas adadan və əksəriyyətində yaşayış olmayan 6 minə yaxın adadan ibarət olduğu düşünülürdü. Lakin geoloqlar bu il bu rəqəmin iki dəfə ola biləcəyini açıqladılar.

Yaponiya Yer Məkan İnformasiya İdarəsinin rəqəmsal xəritələmə texnologiyasından istifadə edərək apardığı araşdırma nəticəsində 14 min 125 ada ola biləcəyi üzə çıxıb. 2013-cü ildə başqa bir sualtı vulkanın eyni püskürməsi ilə ada yaranıb və formasına görə ada cizgi filmi personajı Snoopy ilə bənzədilib.

Yaponiyadakı mütəxəssislər də zaman-zaman adaların yoxa çıxmasının şahidi olurlar. Şimaldakı Hokkaydo adasından 500 metr aralıda yerləşən Esanbe Hanakita Kojima adasının 2018-ci ildə sakitcə yoxa çıxdığı məlum olub.

class=”mediyanet-inline-adv”>

Yeni yaranan ada əvvəllər İvo Jima kimi tanınan və hazırda Yaponiyanın 111 aktiv vulkanından biri olan İvoto kimi tanınan adanın yaxınlığında yaranıb.

İvoto Yaponiya üçün İkinci Dünya Müharibəsinin gedişatını dəyişdirən olduqca qanlı bir tarixə malikdir. 1945-ci ilin fevral-mart aylarında adaya çıxan ABŞ əsgərlərinə qarşı adada xəndəklər qazıb vulkanik qayalarda gizlənən yapon əsgərləri 36 gün ölüm-dirim savaşı aparmış, 7 min amerikalı və 18 minə yaxın yapon əsgəri həyatını itirmişdir. .

İvotoda Amerika bayrağını qaldıran amerikalı əsgərin şəkli əbədiləşdirildi və adada baş verən hadisələr 2006-cı ildə Klint İstvudun “İvo Jimadan məktublar” adlı filminə çevrildi.

Adanı ələ keçirərək Sakit okeanda üstünlük əldə edən Amerika ordusu daha sonra Okinavanı ələ keçirərək Yaponiyanın məğlubiyyətinə zəmin hazırladı.