Orta Şərqdəki Vəziyyətin Müzakirəsi
Görüş zamanı Orta Şərq regionundakı cari vəziyyət ətraflı şəkildə istişarə edilib. Rusiya tərəfi regionda yaranmış bütün problemlərin yalnız sülh yolu ilə həll edilməsinin tərəfdarı olduğunu bir daha bəyan edib.
Suriya Məsələsi Vurğulandı
Prezident Putin Suriyanın birliyinə, suverenliyinə və ərazi bütövlüyünü dəstəkləməyin vacibliyini xüsusi vurğulayıb. O, ölkədəki bütün etnik və dini qrupların qanuni hüquq və maraqlarına hörmət göstərilməklə daxili siyasi sabitliyin gücləndirilməsinin əhəmiyyətini diqqətə çatdırıb.
İran Nüvə Proqramı Gündəmdə
Tərəflər İran ətrafındakı vəziyyətə də toxunublar. Rusiya, İranın nüvə proqramı ilə bağlı yaranmış məsələyə danışıqlar yolu ilə həll tapılması üçün əlindən gələni etməyə hazır olduğunu bildirib. Putin və Netanyahu beynəlxalq və ikitərəfli gündəmdəki məsələlər üzrə dialoqun davam etdirilməsi barədə razılığa gəliblər.
Oxucu Şərhləri
Suriya məsələsində Rusiyanın mövqeyi konseventdir. "Sülh yolu ilə həll" təklifi yalnız regionda sabitliyi deyil, həm də humanitar böhranın həllini hədəfləyir. Rusiyanın Suriyadakı hərbi mövcudluğu da, məqalədə qeyd edildiyi kimi, terrorla mübarizə və ölkənin birliyi məqsədi daşıyır. Gürcüstan və Ukrayna münaqişələri ilə müqayisədə Suriya fərqlidir. Burada Rusiya daha çox diplomatik həllərin tərəfdarıdır.
İsrailin milli təhlükəsizlik maraqlarının qorunması da bu danışıqların əsas hədəflərindən biridir. Netanyahu hökumətinin Rusiya ilə dialoqu davam etdirmək istəyi də bu maraqların təmin edilməsinə yönəlikdir. Bu tip danışıqlar regionda qüvvələrin mövqelərini gücləndirməkdən çox, gərginliyi azaltmağa və davamlı sülhü təmin etməyə xidmət edir.
Bu telefon danışığının, məsələn, 2008-ci il Gürcüstan müharibəsi və ya 2014-cü ildən bəri Ukraynadakı hadisələrlə müqayisədə nə dərəcədə əhəmiyyətli olduğunu qiymətləndirmək vacibdir. Bu hadisələr də Rusiyanın regiondakı siyasi və hərbi təsirinin nümunəsidir. Suriya nümunəsində, Rusiyanın "sülh yoluyla həll"ə olan yanaşmasının nə dərəcədə səmimi olduğunu və ya daha çox strateji maraqlarını əks etdirib-etmədiyini araşdırmaq lazımdır.
İsrailin maraqları da bu mənzərənin ayrılmaz hissəsidir. Netanyahu hökumətinin Rusiya ilə əlaqələrinin davam etdirilməsinə olan üstünlük verərkən, İsrailin Suriyada öz milli təhlükəsizlik maraqlarını qoruması arasındakı tarazlığı necə müəyyənləşdirdiyi diqqət çəkir.
Maraqlı bir sual da budur: Rusiya və İsrail arasında bu tipli danışıqlar, regionda əslində sülhü təmin etməkdə nə qədər effektivdir, yoxsa daha çox qüvvələrin mövqelərini möhkəmləndirmək və yeni status-kvo yaratmaq vasitəsi kimi çıxış edir?
Şərh Yaz