Trump ABŞ tarixində ən aşağı qaçqın limitini müəyyən etdi

ABŞ-da qaçqın qəbulu üzrə yeni məhdudiyyətlər: Əsas diqqət Afrikanerlərə yönəldilir

ABŞ administrasiyası ölkə tarixində qaçqın qəbulu üzrə ən aşağı həddi müəyyən edib. Bu maliyyə ili üçün cəmi 7500 yer ayrılıb. Bu yerlərin əksəriyyəti ağdərililərə qarşı ayrı-seçkiliklə üzləşdiyini iddia edən Afrikanerlərə aiddir.

Bundan əvvəlki ən aşağı hədd 2020-ci ildə, Donald Trampın birinci administrasiyası tərəfindən müəyyən edilmişdi. Həmin vaxt 2021-ci maliyyə ili üçün 15,000 yer ayrılmışdı.

ABŞ-ın qaçqın proqramına azaldılan dəstək

Cümə axşamı günü verilən bu qərar, Donald Tramp və onun yüksək vəzifəli köməkçilərinin onilliklər boyu davam edən ABŞ Qaçqın Qəbulu Proqramını kəskin şəkildə azaltmaq səylərinin son nümunəsidir. Müharibə və zorakılıqdan qaçan həssas insanlar üçün nəzərdə tutulan bu humanitar siyasət bir zamanlar güclü ikitərəfli dəstəyə malik idi.

Donald Tramp bu ilin əvvəlində ikinci dəfə vəzifəyə gəldikdən sonra ABŞ qaçqın proqramını dayandırmış, buna səbəb kimi qaçqın qəbul edən Amerika icmalarına düşən gərginliyi və yoxlama prosesi ilə bağlı narahatlıqları göstərmişdi. Bir neçə həftə sonra administrasiya Afrikanerlər üçün güzəşt etdi və onları irqi zülmün qurbanları adlandırdı. Sələfi inanclarının müəyyən qrupları cəmiyyətdə narahatlıq yaradır.

Federal hökumətin qaydalar jurnalında dərc olunan sərəncamda Donald Tramp bildirib ki, 2026-cı maliyyə ili üçün ayrılan 7500 qaçqın yerləri "əsasən Afrikanerlər" və "öz vətənlərində qeyri-qanuni və ya ədalətsiz ayrı-seçkiliyin digər qurbanları" arasında bölüşdürüləcək. 2026-cı maliyyə ili oktyabrın 1-də başlayıb və 2026-cı ilin sentyabr ayının sonunda başa çatacaq.

Cənubi Afrika hökumətinin mövqeyi

Cənubi Afrika hökuməti Afrikanerlərə və digər ağdərilərə qarşı təqiblərin olduğunu qəti şəkildə rədd edir. 1990-cı illərə qədər ağdərililər ölkənin qara dərili əhalisinə qarşı amansız aparteid sistemi tətbiq edirdilər.

Afrikanerlər Cənubi Afrikada yaşayan, əsasən Hollandiyadan olan Avropa mühacirlərinin və müstəmləkəçilərinin nəslindən ibarət etnik qrupdur. Onlar ilk dəfə 1600-cü illərdə bu əraziyə gəliblər. Tramp administrasiyası may ayında qaçqın statusu verilən ilk Afrikanerlər qrupunu qarşıladı.

Seçim tənqidlərə səbəb olur

Əfqanıstan, Myanma və Sudan kimi etnik zorakılıq və silahlı münaqişələrin hökm sürdüyü ölkələrdən olan qaçqınların ABŞ-a gəlməsinə maneələr yaradıldığı bir vaxtda, Afrikanerlərə üstünlük verilməsi qaçqın müdafiəçiləri arasında qərəzli münasibət kimi qiymətləndirilir.

Ənənəvi olaraq ABŞ hökuməti ilə qaçqınların yerləşdirilməsində əməkdaşlıq edən bir neçə milli qrupdan biri olan "Global Refuge" təşkilatının prezidenti Kriş O'Mara Vinyarajah, Trampın qərarının "mənəvi mövqeyimizi aşağı saldığını" bildirib.

O, əlavə edib ki, "Əfqanıstandan tutmuş Venesuela, Sudan və digər ölkələrdəki böhran zamanında qəbulun böyük əksəriyyətini bir qrupa yönəltmək proqramın məqsədinə, eləcə də etibarına xələl gətirir".

ABŞ qaçqın proqramının məqsədi

Rəsmi olaraq 1980-ci ildə yaradılan ABŞ qaçqın proqramı, irqi, dini, siyasi baxışları və ya sosial qrupa mənsubiyyəti səbəbindən təqiblərə məruz qalan insanlara sığınacaq vermək üçün nəzərdə tutulmuşdu.

İkinci Tramp administrasiyası vəzifəyə başlamazdan əvvəl qaçqınlar adətən Birləşmiş Millətlər Təşkilatının rəsmiləri tərəfindən ABŞ-a yönləndirilirdi və ABŞ-a daxil olmaq üçün icazə almazdan əvvəl müsahibələrdən, təhlükəsizlik və tibbi yoxlamalardan keçərək üçüncü ölkələrdə aylar və ya illər keçirirdilər. Bu proses, ABŞ ərazisində olan, o cümlədən ABŞ-a qeyri-qanuni yollarla daxil olan əcnəbilərin istifadə edə biləcəyi sığınacaq sistemindən fərqlidir.

Son onilliklər ərzində ABŞ-a qaçqın kimi qəbul edilənlərin əksəriyyəti müharibə, etnik münaqişə və ya azlıq qruplarının təzyiqi ilə üzləşən Afrika və Asiya ölkələrindən gəlib. Dövlət Departamentinin rəqəmlərinə görə, 2021-ci maliyyə ilində qaçqın qəbulu rekord aşağı səviyyəyə - 11,000-ə düşdükdən sonra, əsasən Tramp dövründəki ixtisarlar və COVID-19 pandemiyasının təsiri səbəbindən, Bayden administrasiyası proqramı xeyli genişləndirdi.

Hökumət məlumatlarına görə, 2024-cü maliyyə ilində Bayden administrasiyası 1990-cı illərdən bəri ən yüksək səviyyədə olmaqla 100,000-dən çox qaçqını qəbul etdi. Tramp Ağ Evə qayıtdıqdan sonra rəsmilər qaçqınların qəbulu ilə bağlı məlumatları dərc etməyi dayandırdılar.

24 saat