class=”mediyanet-inline-adv”>

Aİ Komissiyası, Avropa Parlamenti və üzv dövlətlər son iki gün ərzində davam edən danışıqlardan sonra yeni qaydalar barədə razılığa gəliblər.

Avropa İttifaqı 2015-ci ildəki qaçqın böhranından bəri daimi hüquqi tənzimləmə axtarışındadır.

Saytların yığılması

Komissiyanın 2020-ci ildə hazırladığı hüquqi tənzimləmə uzun müzakirələrdən sonra Avropa Parlamenti seçkilərindən əvvəl qəbul edilib.

2026-cı ildən başlayaraq bütün Aİ-də tətbiq olunacaq yeni sığınacaq və miqrasiya qanunu aşağıdakı əsas mövzuları əhatə edir:

• Qaçqınları qəbul etmək və ya maddi töhfə vermək imkanı

Yeni qanun sığınacaq və miqrasiya təzyiqi altında olan üzv dövlətlərlə həmrəylik yaratmaq məqsədi daşıyır. İtaliya və Yunanıstan kimi sıx qaçqın axını olan ölkələrin yükünü yüngülləşdirmək üçün Avropa İttifaqına üzv dövlətlərə iki variant təklif olunur.

Üzv ölkələr ya Yunanıstan və İtaliya kimi ölkələrdən olan qaçqınları öz ərazilərinə qəbul edəcəklər.

class=”mediyanet-inline-adv”>

Yaxud bunu etmək istəməsələr, İtaliya, Yunanıstan kimi təyinat ölkələrinə qaçqın başına 20 min avro ödəyəcəklər.

Sığınacaq müraciətləri daha tez araşdırılacaq və yekunlaşacaq
Avropanın xarici sərhədlərində sığınacaq üçün müraciət edənlər arasında sürətli yoxlama aparılacaq.

Pakistan, Banqladeş, Mərakeş və Əlcəzair kimi nisbətən təhlükəsiz ölkələrdən olan sığınacaq axtaran şəxslər hərəkət azadlığının məhdudlaşdırıldığı qapalı mərkəzlərdə saxlanılacaq.

Bu şəxslərin sığınacaq müraciətləri ən geci 9 ay ərzində yekunlaşacaq. Sığınacaq müraciətləri qəbul edilməyənlər dərhal geri göndəriləcək.

• Böhran vəziyyətlərini idarə etmək və immiqrantlardan istifadə etmək

Yeni sığınacaq və miqrasiya qanunu milli sığınacaq sisteminin dağılmasına səbəb olacaq fövqəladə qaçqın axını ilə üzləşən üzv dövlətlərə dəstək tədbirlərini də əhatə edir.

Qanun həm də immiqrantların üçüncü ölkələr və ya düşmən qeyri-dövlət aktorları tərəfindən Aİ-də sabitliyi pozmaq üçün istifadə edilməsinin qarşısını almağa yönəlib.

Aİ mənbələri bunu Belarus prezidenti Aleksandr Lukaşenkonun Avropa sanksiyalarına cavab olaraq 2021-ci ildə Litva və Polşa sərhədlərinə qaçqınlar göndərməsi nümunəsi kimi göstərir.

Sığınacaq və miqrasiya qanununa əsasən, üzv dövlətlərə böhran vəziyyəti elan etməyə və bu cür inkişaflar qarşısında sığınacaq prosedurlarını müvəqqəti dayandırmağa icazə verilir.

class=”mediyanet-inline-adv”>

• Daha effektiv üz tanıma və barmaq izinin tanınması, o cümlədən uşaqlar üçün

Yeni qanunla AB ərazisinə gələnlərin daha effektiv identifikasiyası üçün 6 yaşdan yuxarı uşaqlar da daxil olmaqla, barmaq izlərinə üz təsvirləri əlavə olunacaq.

Səlahiyyətlilər şəxsin təhlükəsizliyə təhdid yaratdığını, zorakılığa əl atıb-yaxmadığını və ya qeyri-qanuni silahlanmış olub-olmadığını qeyd edə biləcək.

Toplanan barmaq izləri və üz təsvirləri Aİ məlumat bazasına emal ediləcək. Bütün üzv ölkələrin bu məlumat bazasına girişi olacaq. Beləliklə, bir şəxsin AB-nin birdən çox ölkəsində sığınacaq üçün müraciət edib-etmədiyini yoxlamaq mümkün olacaq.

• Qeyri-qanuni immiqrantlar üçün məcburi təhlükəsizlik və sağlamlıq yoxlamaları

Aİ-yə qeyri-qanuni yollarla daxil olanlar 7 günə qədər şəxsiyyətin müəyyən edilməsi, biometrik məlumatların toplanması və sağlamlıq və təhlükəsizlik yoxlamaları daxil olmaqla, giriş öncəsi məcburi müayinə prosedurundan keçəcəklər.

class=”mediyanet-inline-adv”>

Uşaqların xüsusi ehtiyacları nəzərə alınacaq və hər bir üzv dövlət fundamental hüquqlara riayət olunmasını təmin etmək üçün müstəqil monitorinq mexanizminə malik olacaq.

Keçən il Aİ ölkələrinə təxminən 1 milyon sığınacaq müraciəti edilib. 2016-cı ildə qaçqın böhranı zamanı müraciətlərin sayı 1,2 milyon civarında olub.

Müqavilə Aİ-yə üzv olan bütün ölkələrin parlamentləri tərəfindən təsdiqlənməlidir. Bunun üçün kifayət qədər vaxt vermək üçün müqavilənin qüvvəyə minməsi 2026-cı il olaraq təyin edilib.

Aİ Komissiyasının sədri Ursula fon der Leyen bildirib ki, saziş Avropaya miqrasiya və sığınacaq probleminə effektiv cavab verməyə imkan verəcək.

“Bu o deməkdir ki, qaçaqmalçılar deyil, avropalılar kimin gəlib Aİ-də qala biləcəyinə qərar verəcəklər” dedi von der Leyen. “Bu, ehtiyacı olanları qorumaq deməkdir” dedi.

class=”mediyanet-inline-adv”>

Müqavilə ilə bağlı Brüsseldən müsbət mesajlar gələrkən, Yunanıstan, İtaliya, Malta və İspaniya kimi keçid ölkələrində ictimai narahatlığın olduğu bildirilir.

Avropa mətbuatının yazdığına görə, bu ölkələr öz sərhədlərinə daxil olan qaçqınlarla daha çox məşğul olmaq məcburiyyətində qalacaqlarından və üzərinə daha çox məsuliyyət götürəcəklərindən narahatdırlar.

İnsan haqları təşkilatları həmçinin xəbərdarlıq edir ki, yeni sığınacaq və immiqrasiya qanunu “qeyri-insani sistemə gətirib çıxaracaq”.