Alman mətbuatı müharibənin ən qaynar nöqtəsini diqqət mərkəzində saxladı… Türkiyəyə diqqət çəkən vurğu: Əhəmiyyətli geostrateji mövqeyə malikdir.
2023-08-13 16:16:19
class=”mediyanet-inline-adv”>
Dünyanın gözü və qulağı aylardır Ukraynadan gələn xəbərlərdədir.
Ötən ilin fevralında Rusiya prezidenti Putinin sərəncamı ilə başlayan müharibə Ukraynanın şərq vilayətlərində tam sürətlə davam edir.
Artıq bir müddətdir ki, Rusiya Ukrayna ordusunun hücumuna qarşı müdafiə mövqeyindədir.
Bu yaxınlarda toqquşmalar Rusiyanın Qara dəniz sahilindəki əsas limanı və dəniz bazasının yerləşdiyi Novorossiyskə də keçib.
Qara dənizin əhəmiyyətini vurğulayan DW, “Rusiya Ukraynanı işğal etdikdən sonra Qara dəniz Avropa və Asiyanın maraqlarının toqquşduğu yerə çevrilib” şərhini verib.
Qara dəniz müharibənin ən qaynar nöqtəsinə çevrildikdən sonra Alman DW-dən diqqətəlayiq bir analiz gəldi.
class=”mediyanet-inline-adv”>
DW oxucularının qarşısına “Rusiyanın Ukraynaya qarşı müharibəsində Qara dənizin rolu” başlığı ilə çıxıb.
“Rusiya İmperiyası dövründə və daha sonra Sovet dövründə Qara dəniz böyük dövlətin cənub cinahını təşkil etdi” deyən DW, Qara dənizin Rusiyaya Liviya və Liviya kimi hərbi cəhətdən aktiv olduğu daha uzaq ölkələrə çıxış imkanı verdiyini əlavə etdi. Suriyanın Tartusdakı Rusiya dəniz bazasına ev sahibliyi etdiyi vurğulandı.
Məqalədə Türkiyənin mövqeyi və oynadığı əsas rol da vurğulanıb. 1936-cı ildə imzalanmış Montrö razılaşmasına diqqət çəkən DW, “Qara dənizlə həmsərhəd olan digər ölkələrin, xüsusilə NATO üzvü olan Türkiyə, Bolqarıstan və Rumıniyanın da burada maraqları var” dedi.
‘Türkiyə GÜC BALANSINI SAXLADI’
Yalnız üç NATO donanmasının (Bolqarıstan, Rumıniya və Türkiyə) Qara dənizdə daimi ola biləcəyini bildirən DW, məqaləyə aşağıdakı açıqlamaları da əlavə edib:
“Bu, Türkiyənin Qara dənizdən Aralıq dənizinə yeganə çıxışını təmin edən Boğaziçi və Çanaqqala boğazları üzərində Türkiyənin tam suverenliyini təmin edən 1936-cı il Montrö Konvensiyasına aiddir. Ukraynanın işğalından dərhal sonra Türkiyə bu keçidləri təkcə Rusiyaya deyil, bütün döyüş gəmilərinə bağlayaraq dənizdə güc balansını qorudu.’
class=”mediyanet-inline-adv”>
DW bu vəziyyətin Türkiyəyə mühüm geostrateji mövqe verdiyini vurğuladı.
“Türkiyə beynəlxalq müqavilələrlə tənzimlənən Qara dənizə çıxışa nəzarəti ilə mühüm geostrateji mövqeyə malikdir” deyən alman nəşri məqaləni belə davam etdirir;
“Türkiyə regionda NATO-nun ən mühüm tərəfdaşıdır və özünü Mərkəzi Asiya, Qafqaz və Yaxın Şərq üçün ticarət mərkəzi kimi görür”.
Münaqişənin bölgədən uzaqlaşdırılması üçün atılan ən mühüm addımlardan biri olan Taxıl Dəhlizi sazişi Türkiyə və BMT-nin vasitəçiliyi ilə 27 iyul 2022-ci ildə imzalanıb. Müqaviləyə əsasən, Ukraynanın Odessa, Çernomorsk və Yujne limanlarından gələn məhsullar Bosfor boğazına ötürülür; Gəmiyə şəxsən minən BMT, Türkiyə, Rusiya və Ukrayna nümayəndə heyətləri tərəfindən yoxlamalar aparılıb.
Türkiyənin regionda liderlik rolunu təmin etmək istədiyini bildirən DW, aşağıdakı qiymətləndirməni etdi;
“Həm Türkiyə, həm də Rusiya Qara dənizi əsas prioritet olaraq görür. Montrö sazişi Türkiyəyə Kremlin əlinə keçən NATO da daxil olmaqla, digər aktorları kənarda qoymağa imkan verir”.
class=”mediyanet-inline-adv”>
Yunanıstanın “Ta Nea” qəzeti “ABŞ Yunan adalarına üz tutur” başlığı ilə oxucularının qarşısına çıxıb. “Demokratlar tərəfindən edilən və Nümayəndələr Palatasının da təsdiq etdiyi düzəlişdə Amerikanın Yunanıstandakı hərbi varlığının genişləndirilməsi imkanlarının araşdırılmasının zəruriliyindən bəhs edilir” və Türkiyənin Egeydəki adaların silahsızlaşdırılmasında israrının davam etdiyi vurğulanıb.
Yunan qəzeti öz xəbərində “Türkiyənin Yunan adalarının silahsızlaşdırılması tələbi hələ də masadadır, Kipr məsələsi çıxılmaz vəziyyətdədir, Türkiyənin F-16-ları tələbi yerinə yetirilir, İsveçin NATO-ya qəbulu… xəttdə.”
Tərcümə“24 SAAT”
