27 oktyabr 2005-ci ildə Zyed (17) və Bouna (15) adlı iki gənc Parisdə polis tərəfindən təqib edilərkən sığındıqları yüksək gərginlikli transformatorda elektrik cərəyanı vurması nəticəsində həyatını itirib. Bu hadisə şəhərin yoxsul məhəllələrində üsyana səbəb oldu. 20 gündən çox davam edən zorakılıqlar zamanı 10 min avtomobil və 233 ictimai bina yandırılıb, 4 mindən çox insan həbs edilib.

Saytların yığılması

Fransada 17 yaşlı yeniyetmənin dayanma xəbərdarlığına tabe olmadığı üçün polis tərəfindən öldürülməsi ilə başlayan şiddətli etirazlar davam edir. Etirazçılar ardıcıl üçüncü gecədir ki, küçələrə çıxıb, yüzlərlə avtomobili yandırıb, mağazaları qarət ediblər. Paris hökuməti fövqəladə vəziyyət elan etmək də daxil olmaqla, “bütün variantları” nəzərdən keçirdiklərini açıqladı. Daxili İşlər Nazirliyi sahə polislərinin sayını 5 min nəfər artırıb və 45 min nəfər təyin edib.

‘BÜTÜN VASİTƏLƏR MASA ÜZERİNDƏDİR’

Nahelin ölümü paytaxtın ətraflarında aztəminatlı, çoxmillətli izdihamı irqçilikdə ittiham olunan polisə qarşı qəzəbləndirib. Nə ölkə daxilində təyin edilmiş 45 min polis əməkdaşı, nə də qaynar nöqtələrdə tətbiq edilən komendant saatı və nümayiş qadağaları fəalları sakitləşdirməyə kifayət etmədi. Fransanın baş naziri Elisabeth Borne hökumətin asayişi bərpa etmək, o cümlədən fövqəladə vəziyyət elan etmək üçün “bütün variantları” nəzərdən keçirdiyini söylədi. Ölkədəki sağ müxalifət partiyaları bu istiqamətdə hökumətə çağırış etmişdilər.

QEYD DAHA AĞIR OLUR

– Daxili İşlər Nazirliyi 875 nəfərin həbs edildiyini, 249 polis və jandarmanın yaralandığını açıqladı. Nümayişlər zamanı 492 binanın zədələndiyi, 2000 avtomobilin yandırıldığı bildirilib.

– Paytaxtda məşhur brendlərin filialları talan edilib. Parisətrafı Dransidə fəallar yük maşını ilə ticarət mərkəzinin qapısını zorla açıblar. Şimaldakı Roubaix şəhərində yanğınsöndürənlərin növbəsi bütün gecə bitməyib. Yandırılan avtomobillərdən başqa, vağzal yaxınlığındakı otel də yanıb. Xəsarət alan olmasa da, otel müştəriləri küçədə qalıb.

– Ötən gün avtobusların yandırılması səbəbindən paytaxtda ictimai nəqliyyatda fasilələr yarandığı halda, bütün ölkə üzrə qubernatorluqlara saat 21:00-dan etibarən ictimai nəqliyyat xidmətlərini ləğv etmək tapşırılıb.

– Fransanın cənubundakı Pau şəhərində polis bölməsinə molotof kokteyli atılıb. Marseldə Alcazar kitabxanası yandırılıb.

KONSERTƏ GEDİLMƏK REAKSİYA VERDİ

PREZİDENT Emmanuel Makron proqramını qısaldaraq dünən Aİ sammitində iştirak etdiyi Brüsseldən Parisə qayıdıb. Lakin onun Fransa küçələri yanarkən ortaya çıxan videosu Makrona qarşı qəzəbi artırıb. Məlum olub ki, Makron 17 yaşlı Nahelin qətlindən bir gün sonra, iyunun 28-də paytaxtdakı Accor Arenada vida turu çərçivəsində çıxış edən britaniyalı müğənni Elton Conu izləyib. Sosial şəbəkələrdə rəqs görüntüləri paylaşılan Makron “ölkəsi yanarkən vecinə almadığı üçün” tənqid olunub. Reaksiyaların mərkəzində olan Makron dünən təhlükəsizlik və hökumət rəsmiləri ilə keçirəcəyi böhran zirvəsindən əvvəl ailələrə xüsusi çağırış edib. Saxlanılanların “çox gənc” olduğuna diqqət çəkən Makron, “Onları evdə saxlamaq ailələrin məsuliyyətidir. “Onların valideynləri kimi davranmaq dövlətin işi deyil.

‘SANKI VİDEO OYUN OYNAYIRLAR’

Sosial media şirkətlərini üsyanla bağlı “həssas” məzmunu silməyə çağıran Makron, gənclərin müraciət etdiyi zorakılıqda kompüter oyunlarının da rol oynadığını ifadə edərək, “Bəziləri üçün belə bir təəssürat yaranır ki, onlar video oyunları yaşayırlar. küçədə sərxoş olublar”.

‘ƏRƏB OLDUĞU ÜÇÜN ÖLDÜRÜLDÜ’

Polis tərəfindən öldürülən 17 yaşlı Nahel M.-nin anası Mounia baş verənlərə görə ümumiyyətlə polisi günahlandırmadığını, yalnız tətiyi çəkən məmuru günahlandırdığını bildirib. Kədərli ana dedi ki, ərəb üzünü görüb… Balaca uşaq, canını almaq istədi. Ana yekunlaşdırdı: “O, mənim hər şeyim idi. “Bunu məndən hansısa göt aldı” deyə davam etdi. Mounia tərəfindən ittiham olunan 38 yaşlı polis məmuru “qəsdən adam öldürmə” ittihamı ilə həbsdədir. Prokurorluğun məlumatına görə, polisin silahdan istifadə etməsini tələb edən heç bir şərait olmayıb. Nahelin Mərakeş və Əlcəzair əsilli olduğu bildirilir. Digər tərəfdən, BMT-nin İnsan Haqları Bürosu Fransa hüquq-mühafizə qüvvələrinin “dərin irqçilik və ayrı-seçkilik” problemi olduğunu qeyd edərək, səlahiyyətliləri bu məsələ ilə bağlı tədbir görməyə çağırıb.