Ötən il NATO-nun baş katibi Yens Stoltenberqin ev sahibliyi ilə qurulan Daimi Birgə Mexanizm çərçivəsində Türkiyə, İsveç və Finlandiyadan yüksək səviyyəli rəsmilər bir araya gəlib. Türkiyəni xarici işlər naziri Hakan Fidanın təmsil etdiyi toplantının məqsədi mövcud vəziyyəti müzakirə etmək, şərtlərin yerinə yetirilib-yetirilmədiyini araşdırmaq və İsveçin üzvlüklə bağlı çıxılmaz vəziyyətə son qoyulması üçün bir addımın atılıb-atılmayacağını araşdırmaq olub. Görüşdə tərəflərin fikirlərində dəyişiklik olmadığı və Türkiyənin qeyd-şərtlərinin davam etdiyi məlum olub.

ƏRDOĞAN QƏRAR VERƏCƏK

Saytların yığılması

İsveçin üzvlüyünün hələ də mümkün olduğunu təkrarlayan Stoltenberq, prosesin növbəti addımı olaraq zirvədən əvvəl bazar ertəsi Vilnüsdə prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğan və İsveçin baş naziri Ulf Kristersson ilə görüş keçirəcəyini açıqlayıb. Türkiyə İsveçin qanunvericilik dəyişiklikləri baxımından bəzi addımlar atdığını qəbul edir. Fidan bildirib ki, qanunvericilikdə dəyişikliklər indi praktikada öz əksini tapmalıdır. Fidan, “PKK və FETÖ kimi terror təşkilatları və onlara bağlı strukturlar İsveç küçələrində nümayişlərini davam etdirəcəklərsə, kadr toplayıb maliyyə mənbələrinə çıxış əldə edə bilsələr, o zaman qanunvericilikdə dəyişiklik etməyin mənası yoxdur” dedi. Fidan, “İsveçin Türkiyə üçün etibarlı müttəfiq olacağını bilməliyik” dedi. Vilnüs sammitində İsveçin üzvlüyü ilə bağlı son sözü prezident Tayyib Ərdoğan söyləyəcək.

ANKARADAN SIZDIMLI NÜMAYƏNƏT

Dünənki iclasda İsveçi xarici işlər naziri Tobias Billström, Finlandiyanı isə xarici işlər naziri Elina Valtonen təmsil edib. Türkiyə nümayəndə heyətinə Fidanla yanaşı, Milli Kəşfiyyat Təşkilatının direktoru İbrahim Kalın və prezidentin baş müşaviri səfir Akif Çağatay Kılıç da daxildir. NATO üzvü Finlandiyanın masa arxasında olmasının səbəbi görüşün Daimi Birgə Mexanizm çərçivəsində keçirilməsi olub.

TÜRKİYƏ BUNU YETƏNMİR

Üçtərəfli memorandumdan sonra İsveç Türkiyəyə silah satışına qoyulan qadağanı ləğv edib və terrorla mübarizə qanununu dəyişib və sərtləşdirib. Bu çərçivədə İsveç məhkəmə sistemi də bəzi addımlar atır. İsveç, Stoltenberq və bəzi müttəfiqlərinə görə öhdəliklər yeni hüquqi tədbirlərlə yerinə yetirilib. Əvvəldən zamanın təzyiqinə və müttəfiqlərin təkliflərinə qapını bağlı saxlayan Türkiyə bununla razılaşmır. Fidan, “Təəssüf ki, İsveçin üçlü memorandumdan irəli gələn bütün öhdəlikləri yerinə yetirdiyi iddiası doğru deyil” dedi.

VAXT DİQQƏT ÇƏLDİ

İSVEÇDƏ PKK XƏBƏRLƏRİ ÜÇÜN HƏBS

İsveçdə məhkəmə PKK terror təşkilatı adına qəsb pulu toplayan türk əsilli şəxsə həbs cəzası verib. Bu qərar Ankara və Stokholmun yüksək rütbəli rəsmilərinin İsveçin Alyansa üzvlük məsələsini müzakirə etmək üçün Brüsseldəki NATO mənzil-qərargahında görüşü zamanı verilib. Stokholm Rayon Məhkəməsi 40 yaşlı Yəhya Güngörə terroru maliyyələşdirmək, qəsb etməyə cəhd və odlu silah saxlamaq ittihamı ilə ümumilikdə 4,5 il həbs cəzası verib. Güngör İsveçdə cəzasını çəkdikdən sonra ölkədən deportasiya ediləcək, bir daha qəbul olunmayacaq.

Dinləmə ilə bağlı bu görüntü İsveç mediasında yer alıb.

O, TAPALA İLƏ HƏDD EDİB

İclasda sədrlik edən hakim Mans Wigen Güngörün həbsinin davam etməsi üçün “Türkiyəyə ekstradisiya edilməməsi” ilə bağlı fikirlərini bildirib. Yanvarın 11-də məhbus paytaxtda bir kürdün işlətdiyi restorana gedərək biznes sahibini silahla “istədiyi pulu ala bilməsə, mağazanı dağıtmaqla” hədələyib. həmin vaxt havaya atəş açıb. İsveçdə ilk dəfə kiminsə PKK-nı maliyyələşdirməkdə təqsirli bilindiyi halda, hakim Wigen təhdidlərə və qəsb cəhdlərinə diqqət çəkərək “PKK buna görə də terror təşkilatıdır” deyib. Ədliyyə naziri Qunnar Strommer də qərarın “ictimai maraqlara uyğun” olduğunu bildirib.

YENİ QANUN TƏTBİQ EDİLMİŞDİR

İsveç NATO-ya namizədliyini elan etdikdən sonra terrorla mübarizə qanunvericiliyini sərtləşdirən üç ayrı tənzimləmə etdi və bunların hamısında Türkiyənin etirazlarını aradan qaldırmağa ümid etdiklərini vurğuladı. Nəhayət, ötən ilin iyununda terrorçuluğun maliyyələşdirilməsinə görə daha sərt cəzaları nəzərdə tutan düzəliş qüvvəyə minib. Yeni qanun əvvəllər İŞİD-lə əlaqəsi olan şəxsləri mühakimə etmək üçün istifadə edilsə də, bu, ilk dəfədir ki, PKK ilə bağlı mühakimə olunur.

QURAN YANDIRMAQ ÜÇÜN YENİ TƏTBİQ EDİLİB

Keçən həftə Quran yandırma hərəkətinə icazə verərək dünya müsəlmanlarının reaksiyasına səbəb olan İsveçdə oxşar hücumların təkrarlanması üçün yeni müraciətlər edilib. STV ictimai yayımının məlumatına görə, indiyədək polisə 3 müraciət daxil olub. Buna görə; Yaşı 50-də olan bir qadın Stokholmdakı məscidin qarşısında Quranı yandırmaq üçün “mümkün qədər tez” icazə istəyib. 30 yaşlarında bir kişi Qurana hücuma “cavab olaraq” iyulun 15-də İsrail səfirliyi qarşısında Tövrat və İncili yandırmaq istədiyini bildirib. Üçüncü müraciətlə bağlı təfərrüatlar paylaşılmadı.

BAYDENDƏN İSVEÇƏ DƏSTƏK ‘TƏHLÜKƏ EDİN’

Ötən gün ABŞ prezidenti Co Bayden Ağ Evdə İsveçin baş naziri Ulf Kristerssonu qəbul edib. Görüş zamanı Bayden İsveçin NATO-ya üzvlüyünü dəstəklədiyini təkrarlayıb və Türkiyə və Macarıstanı təsdiqləmə prosesini başa çatdırmağa çağırıb. Oval Ofisdəki görüşdən əvvəl jurnalistlərə qısa açıqlama verən Bayden qonağı “dəyərli dost”, İsveçi isə “bacarıqlı tərəfdaş” adlandırıb. “Bir daha qeyd etmək istərdim ki, Birləşmiş Ştatlar İsveçin NATO-ya üzvlüyünü tam, tamamilə və tamamilə dəstəkləyir”, – Bayden deyib. Bunun əhəmiyyəti göz qabağındadır. İsveç bizim müttəfiqliyimizi daha da gücləndirəcək. “Biz sizin NATO-ya üzv olmanızı səbirsizliklə gözləyirik. Baydenin “tamamilə” sözünü üç dəfə təkrarlaması diqqət çəkib. Kristersson da məmnunluğunu ifadə edərək, “Bu, bizim üçün çox şey deməkdir. Biz ümumi müdafiəni hədəfləyirik. “Ancaq biz də töhfə verə biləcəyimiz şeylərin olduğunu düşünürük” dedi.

Ulf Kristersson – Co Bayden