Konstitusiya Məhkəməsinin ipoteka qərarı: Bəs həyat sığortası borcu qarşılaya bilərmi?
Azərbaycan Konstitusiya Məhkəməsinin 23 mayda ipoteka krediti ilə bağlı dərc qərar dərc edib və bu qəsasən vəfat edən şəxsin ipoteka krediti borcunu vərəsələri ödəməli olacaq.
Banker.az xəbər verir ki, qərarda Mülki Məcəlləyə uyğun olaraq, borclunun ölümündən sonra mirası qəbul etmiş vərəsələr miras açıldığı gündən onlara çatan miras payı həcmində miras qoyanın kreditorları qarşısında birgə məsuliyyət daşıdığı bildirilir.
Eyni zamanda Mülki Məcəllə və “İpoteka haqqında” qanuna uyğun olaraq, əsas öhdəlik üzrə borclu, o cümlədən əsas borclunun ölümü halında vərəsələr öhdəliyi icra etmədikdə və ya lazımınca icra etmədikdə (əsas öhdəlik pozulduqda) kreditor ipoteka predmetinə tutmanın yönəldilməsi barədə iddia qaldıra bilər.
Qeyd edilir ki, Azərbaycan Respublikası Mülki Məcəlləsinin 269, 317.1, 319.1 və “İpoteka haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 34.1-ci maddələrinə uyğun olaraq, əsas öhdəlik üzrə borclu, o cümlədən əsas borclunun ölümü halında vərəsələr öhdəliyi icra etmədikdə və ya lazımınca icra etmədikdə (əsas öhdəlik pozulduqda) kreditor ipoteka predmetinə tutmanın yönəldilməsi barədə iddia qaldıra bilər.
İpoteka Krediti və Zəmanət Fondu tərəfindən verilən ipoteka kreditləri zamanı həyat sığortası mütləq lazım olduğu qeyd edilir. Qeyd edilən sığorta növü həyatı və ya əmək qabiliyyətinizin itirilməsi halında şəxsin kredit müqaviləsi üzrə qalıq borcunuza bərabər məbləğin sığorta şirkəti tərəfindən ödənilməsi üçün lazımdır. Bu zaman mənziliniz müştərinin mülkiyyətində (və ya onun varislərinin mülkiyyətində) qalacaqdır. Müştərinin kredit borcu isə tam ödəniləcək.
Konstitusiya Məhkəməsinin yeni qərarı kimlərə şamil olunur? Həyat sığortası olanların da vərəsələri ipoteka kreditlərini ödəyəcəklər?
Hüquqşunas Əkrəm Həsənov açıqlamasında Konstitusiya Məhkəməsinin cəmiyyətdə çaşqınlıq yaradan ipoteka krediti qərarına aydınlıq gətirməklə bildirir ki, ipoteka daşınmaz əmlakın girovudur.
“Daşınmaz əmlak ev, torpaq, mənzil və avtomobildir. İpotekanı evini təmir etmək, biznes qurmaq və ya başqa nə isə etmək üçün götürə bilərsən. Bir sözlə hansı səbəblə götürülməsindən asılı olmayaraq, əmlakı bank kreditinə girov qoyursansa, bu, ipotekadır”- deyə, hüquqşünas Azvisona deyir.
Hüquqşünasa görə, ipoteka krediti isə elə bir növdür ki, bunu ev almaq üçün götürürsən və onu da girov qoyursan.
“Burada məqsəd biznes və başqa məqsədlər deyil. Bu krediti Azərbaycanda İpoteka və Kredit Zəmanət Fondu verir. Lakin bəzi banklar da öz hesabına belə kreditlər verir. Kredit götürən zaman şəxsin həyat sığortasını bank tələb edə və etməyə bilər. Amma İpoteka və Kredit Zəmanət Fondu bunu hər zaman tələb edir. Çünki onun verdiyi kreditin müddəti uzundur və şəxsin ölmək ehtimalı var. Bu halda sabah həmin şəxs ölərsə, o pulu sığorta şirkəti ödəyəcək, əmlaka dəyilməyəcək və vərəsələrindən də heç nə istənilməyəcək –, Əkrəm Həsənov deyib. Eyni zamanda əlavə edib ki, “həyat sığortası başqa kreditlər üzrə də ola bilər”.
Konstitusiya məhkəməsinin qərarı nə üçündür?
