“Zimbabveni imperiyadan çıxarsan belə, imperiyanı Zimbabvedən çıxara bilməzsən”
2022-12-28 09:00:00
Sare Şanlı The 24saat.org üçün yazıb
Müstəmləkəçi ingilislərin simvolu olan ağ pariklər hələ də Afrika məhkəmələrində taxılır.
İngiltərə Afrika Onun öz qitəsində istismar etdiyi ölkələrdən çəkildiyi vaxtdan 50 ildən çox vaxt keçir. Ancaq geridə qoyduğu bir çox təcrübə ilə keçmiş koloniyalarında hökmranlıq etməyə davam edir.
Rəsmi dil ingilis dilidir, nəqliyyatın sağda hərəkəti, ingilis müstəmləkəçilərinin adını daşıyan küçə və prospektlər, elit Britaniya təbəqəsinin istifadə etdiyi rifah və müxtəlif imtiyazlar İngiltərənin bu qitədəki irsinin bir hissəsidir.
İngilislərdən qalan ən qəribə miras, Afrika məhkəmələrində taxılması məcburi olan, nə Afrikanın istisinə, nə də Afrika xalqının dəri rənginə uyğunlaşmayan ağ pariklərdir!
Bu pariklər müstəmləkəçiliyin bəlkə də ən gülünc simvollarıdır.
Xoşbəxtlikdən, bəzi Afrika ölkələri son illərdə bu lazımsız ənənənin ləğv edilməsindən danışmağa başlayıblar.
Ağ parik necə yaranıb?
İngilis məhkəmələrində ağ pariklərdən istifadə 17-ci əsrə təsadüf edir.
O illərdə aristokratiya simvolu kimi taxılan pariklər zamanla gündəlik həyatda tərk edilsə də, bəzilərinə görə nüfuz və güc nişanəsi olan bu pariklərdən hələ də məhkəmələrdə istifadə olunur.
Əksəriyyəti 100 faiz at tükündən hazırlanan pariklərin qiyməti kifayət qədər bahadır. Bu gün onların bəziləri sintetik materiallardan da istehsal olunur, lakin qiymətlər hələ də astronomikdir.
Məlumdur ki, hakimlərin taxdığı uzun pariklər 3000 dollar, vəkillərin taxdıqları qısa pariklər isə 600 dollara başa gəlir.
2007-ci ildəki mübahisələr nəticəsində hətta Böyük Britaniya cinayət məhkəmələri xaricində pariklərdən istifadə etməyi dayandırdı. Mülki və ailə məhkəmələrində parik taxmaq məcburi deyil.
Müstəmləkə İngiltərəsi Afrika ölkələrində hökmranlıq illərində bir çox insanı haqsız yerə həbsə və edama məhkum etdiyi halda, hakimlərin və vəkillərin başında bu pariklər dayanırdı.
1950-ci illərdə Keniyada Mau Mau iğtişaşlarını yatırtmaq istəyən ağ parikli hakimlər, müstəmləkə rejiminə qarşı çıxdıqları üçün mindən çox insanı ölümə məhkum etdilər.
Pariklər yalnız İngiltərədə hazırlanır
Eyni pariklərin bu gün də Afrika məhkəmələrində taxılması faktı onu deməyə əsas verir ki, müstəmləkəçilik dövrü həqiqətən də başa çatmayıb.
Üstəlik, bu məcburi pariklər yalnız İngiltərədə istehsal olunur.
ZimbabveÖtən illərdə ağ pariklərə xərclənən pullar ölkədə geniş müzakirələrə səbəb olub.
Tanınmış Zimbabveli jurnalist və sənədli film rejissoru Hopewell Chin’ono “Bu ölkə resursların ağlasığmaz səhv idarə olunmasından əziyyət çəkir. Hökumətin Böyük Britaniyadan alınacaq pariklər üçün 155 min dollar büdcə ayırdığını və pediatriyaya gəldikdə sarğı və dərman ala bilmədiyini necə izah etmək olar? Bu insanlar müstəqillik və anti-müstəmləkəçilikdən danışırlar. ritorikası. onlar hələ də başlarına o pendirli parik taxırlar” sözləri ilə səsləşdi.
Chin’ono müstəmləkəçi güclərə gülür. “Zimbabveni imperiyadan çıxarsan belə, imperiyanı Zimbabvedən çıxara bilməzsən” Düşündüyünü də əlavə etdi.
Eynilə, Beynəlxalq Hüquqşünaslar Komissiyasının Afrika direktoru Arnold Tsunqa parik istifadəsini tənqid etdi:
Bəzi ölkələrdə vəkillər “tərk edilməz bir ənənə, konstitusiyaya sadiqlik” yaxınlaşdığı görünür.
Tərcümə“24 SAAT”
