class=”mediyanet-inline-adv”>

Rusiyanın hücumundan sonra israrla Avropa Birliyinin (Aİ) qapısını döyən Ukrayna nəhayət ki, istədiyinə nail oldu. Aİ liderləri dünən başa çatan sammitdə Ukrayna ilə üzvlük danışıqlarına başlamaq qərarına gəliblər. Qərar, bu addıma qarşı çıxan Macarıstanın baş naziri Viktor Orban zalda olmadığı zaman AB tarixində ilk dəfə istifadə edilən üsulla qəbul edilib.

Zirvədən əvvəl Orban Fransa prezidenti Emmanuel Makron, Almaniya kansleri Olaf Şolz, AB Şurasının sədri Şarl Mişel və AB Komissiyasının sədri Ursula fon der Leyen ilə beştərəfli görüşündə deyib: “Üzvlük ləyaqətə əsaslanan bir prosesdir. Heç bir istisna yoxdur. “Üzvlük şərtlərini yerinə yetirmək on il çəkdi” deyərək xəttini qoruduğunu göstərdi. Veto gözləntisi real idi və görüş başlamazdan əvvəl kifayət qədər yüksək idi.

Saytların yığılması

class=”mediyanet-inline-adv”>

SCHOLZDAN FORMULA

Saatlarla davam edən müzakirələrdən və heç bir irəliləyişdən sonra Scholz, Orbanın qərarda iştirak etmək istəmədiyi təqdirdə bir müddət kənara çıxmasını təklif etdi. Orban buna yaşıl işıq yandırmaqla nə qərarda iştirak etdi, nə də qərarın qəbul edilməsinə mane oldu. Orban qısa müddətə AB Şurası binasında ölkəsi üçün ayrılan otağa getdi. O, liderlərin yanına qayıdanda Ukrayna ilə bağlı qərar verilmişdi. Mişel qərarı belə yekunlaşdırıb: “Aİ Şurası Ukrayna və Moldova ilə üzvlük danışıqlarına başlamaq qərarına gəlib. Gürcüstana namizəd statusu verdi və üzvlük meyarlarına lazımi uyğunluq əldə edilən kimi Bosniya və Herseqovina ilə danışıqlara başlamaq qərarına gəldi. Orban ağzını açıb gözlərini yumub: “Komissiya mart ayına qədər hesabat təqdim edəcək ki, belə bir qərar qəbul olunsun”.

VETO HÜQUQU VAR

Orban qısa videoda qərarla bağlı bunları deyib: “Tamamilə mənasız, məntiqsiz və yanlışdır. “Macarıstan öz mövqeyini dəyişməyəcək. “Mən onları bu pis qərarı verməməyə inandırmaq üçün səkkiz saat sərf etdim” dedi dünən. “Onlar nəhayət məni inandırdılar ki, bu, uzun bir prosesdir və Macarıstanın maraqlarına zidd olduğunu düşünsə, istənilən vaxt buna mane ola bilər. Macarıstanın yaxın perspektivdə iki veto hüququ var. Bunlardan birincisi Ukrayna üçün hazırlanacaq danışıqlar çərçivə sənədidir, digəri isə hökumətlərarası konfransın çağırılması mərhələsində gündəmə gələ bilər.

class=”mediyanet-inline-adv”>

Genişlənmədə istədiyini ala bilməyən Orban Ukraynaya verilməsi planlaşdırılan əlavə yardıma veto qoydu.

İSTƏDƏN ZAMAN OLUR

AB-nin genişlənmə ilə bağlı son qərarları Türkiyəyə qarşı tətbiq edilən yanaşmada istifadə edilən bəzi ritorikanı və tətbiq olunan elementləri şübhə altına alma potensialına malikdir, birdən çox cəhətdən diqqəti çəkir:

– UKRAYNA: Aİ ilk dəfə olaraq müharibə vəziyyətində olan bir ölkə ilə danışıqlara başlamaq qərarına gəldi. Qərarı 27 deyil, 26 üzv qəbul edib. Danışıqlara başlamaq üçün 7 şərti yerinə yetirməli olan Ukrayna dörd şərtlə qarşılaşıb.

– MOLDOVA: 2022-ci ilin martında üzvlük üçün müraciət edən, 2022-ci ilin iyununda namizəd statusu verilən və hazırda danışıqlara başlamaq qərara alınan Moldovanın vəziyyəti “sürətli tarif”in ən yaxşı nümunələrindən biridir. Maraqlıdır ki, Moldova da Ukrayna kimi Rusiya təhlükəsi altındadır.

class=”mediyanet-inline-adv”>

– GÜRCÜSTAN: Rusiya ilə bağlı problem bu ölkədə də var. Namizəd statusunun verilməsi ilə bir müddət Türkiyənin üzvlüyünə qarşı tez-tez istifadə edilən coğrafiya tezisi tamamilə çökdü.

– STRATEJİ: Qərarlar, indiyə qədər deyildiyi kimi texniki deyil, strateji xarakter daşıyır və istənildikdə fərqli davrana biləcəyini göstərir.