ABŞ dövlət katibi Antoni Blinkenin həftə ərzində Senatın Təxsisatlar Komitəsində ABŞ rəhbərliyinin iyun ayına qədər yeni Qara dəniz strategiyası yaratmağı planlaşdırdığına dair açıqlamaları maraq doğurub. Bu kontekstdə, Vaşinqtonun “Strateji və Beynəlxalq Araşdırmalar Mərkəzi” (CSIS) beyin mərkəzi tərəfindən keçən ay hazırlanan hesabatda ABŞ-ın özünü getdikcə müstəqilləşən regional güc kimi mövqeləndirən Türkiyə ilə ehtiyatlı tarazlıq əldə etməli olduğu barədə xəbərdarlıq edilir.

Saytların yığılması

BLINKENİN TƏSVİRİ

Blinken çıxışında Rusiyadan başqa Qara dənizə çıxışı olan 5 ölkədən üçünün NATO üzvü və ABŞ-ın müttəfiqləri Ukrayna və Gürcüstan olduğuna diqqət çəkib. Strategiyada təkcə hərbi təhlükəsizliyə deyil, həm də iqtisadi əməkdaşlıq və demokratiyanın təşviqinə diqqət yetirəcəyini bildirən Blinken Rusiyanın Krımı ilhaq etməsi və Ukrayna müharibəsi kölgəsində Qara dəniz bölgəsinə çox daha əhatəli şəkildə diqqət yetirilməsinin vacibliyinə diqqət çəkib. Blinken yeni strategiya haqqında ətraflı məlumat vermədi.

class=”medianet-inline-adv”>

O HESABATDA NƏ VAR

CSIS hesabatında qeyd edilir ki, müstəqil xarici siyasət yürüdən Türkiyə iqtisadi imkanlar və siyasi dəstək üçün Moskvaya yaxınlaşsa da, Rusiya ilə yaxınlaşmanın təhlükəsizlik risklərinin də fərqindədir. ABŞ-ın Qara dənizlə bağlı yeni strategiyasında Türkiyənin daha böyük rol oynaması lazım olduğu bildirilən hesabatda “Türkiyə Qərblə münasibətlərindən asılı olmayaraq Rusiyanın Qara dənizdəki hökmranlığının qarşısını almağı, əlaqələrini dərinləşdirməyi hədəfləyir. Ukrayna və Cənubi Qafqaz dövlətləri, ABŞ və NATO ilə bu, hədəfinə uyğundur”.

‘TÜRKİYƏ İLƏ YENİ BALANS AXTARILMALIDIR’

Amerikanın CSIS beyin mərkəzinin “Qara dənizdə yeni Amerika strategiyasına doğru” adlı hesabatında ABŞ üçün aşağıdakı tövsiyələr verilir:

– ABŞ-ın bölgədəki mövcudluğunu hərbi bazalar, silah satışı, investisiyalar və diplomatik fəaliyyətlər vasitəsilə gücləndirin.

– Müttəfiqlər, o cümlədən Ukrayna arasında çevik və “az tərəfli” əməkdaşlığı inkişaf etdirməklə NATO-nun şərq cəbhəsini gücləndirin.

class=”medianet-inline-adv”>

– Türkiyənin ambisiyalarından narahat olan digər regional dövlətləri arxayınlaşdırmaqla yanaşı, regionun ən güclü müttəfiqi olan Türkiyə ilə yeni balans axtarılmalıdır.

Məlumat qeydi: Türkiyə 1936-cı il Montrö Konvensiyasından irəli gələn səlahiyyətləri ilə Ukrayna müharibəsinə görə hərbi gəmilərin Qara dənizə keçməsinə icazə vermir.