STOKHOLM, 12 may (Reuters) – Avropa İttifaqının nazirləri cümə günü blokun Çindən iqtisadi asılılığının azaldılmasını dəstəklədilər, lakin indi bunu necə reallaşdıracağını anlamalı olacaqlar, xarici siyasət rəhbəri Josep Borrell dedi.
Borrell bildirib ki, xarici işlər nazirləri Çinin siyasal rəqib roluna daha çox diqqət yetirmək üçün siyasətə düzəliş etmək planına geniş dəstək verib, eyni zamanda Pekini həm qlobal məsələlərdə tərəfdaş, həm də iqtisadi rəqib kimi görməyə davam ediblər.
Stokholmdakı görüşdən sonrasında jurnalistlərə Borrell deyib: “Həmkarlar təqdim etdiyimiz sənədi alqışladılar. Onlar Çinlə bağlı strategiyamızın bu yenidən kalibrlənməsinin əsas xətləri üzərində razılaşırlar”.
“Asılılıq çox böyük olduqda, bu, riskdir” dedi.
Borrell deyib ki, Aİ Moskvanın Ukraynadakı müharibəsindən əvvəlki illərdə yol verdiyi “strateji səhvdən” Rusiya qazından həddən artıq asılı olmaqdan dərs almalıdır.
Onun sözlərinə görə, Aİ bu gün Rusiya enerjisindən daha çox günəş panelləri və eleştiri materiallar kimi əsas texnologiyalarda Çindən daha çox asılıdır.
“Riskdən qurtulmaq sadəcə bir sözdür. Ancaq bu sözün arxasında Çinlə tüm iqtisadi əlaqələrimizi nəzərdən keçirmək üçün vaxt aparacaq çox iş var” dedi.
Borrell vurğuladı ki, məqsəd Avropa və Çin iqtisadiyyatlarını “ayrılmaq” deyil, münasibətləri yenidən balanslaşdırmaqdır.
Litvanın xarici işlər naziri Qabrielius Landsbergis xəbərdarlıq edib ki, Aİ iqtisadi cəhətdən Çindən ayrılmaq istəməsə belə, belə bir ssenariyə hazır olmaq lazımdır.
“Kimsə bir-biri ilə birləşmənin baş verə biləcəyi ehtimalını düşünməlidir – Rusiya ilə olduğu kimi bunu istədiyimizə görə yox, istədiyimizə görə deyil, məsələn, Tayvan boğazında vəziyyət zorla dəyişdirildi” dedi. dedi.
Rəsmilər indi onu iyun ayında keçiriləcək sammitdə Çini müzakirə edəcəkləri gözlənilən Aİ liderlərinə təqdim etmək təklifini təkmilləşdirəcəklər.
Bu plan Aİ-nin 27 üzv ölkəsinin baxışları içinde tarazlıq yaratmaq, Aİ-nin Pekinə fərqli yanaşmasını saxlamaq və Çinə qarşı daha sərt mövqe nümayiş etdirən Vaşinqtonla sıx tərəfdaşlığı qorumaq üçün son cəhddir.
Sənəddə bildirilir ki, ABŞ ilə koordinasiya “vacib olaraq qalacaq”.
Lakin o, Aİ-nin “ABŞ və Çin içinde ikili rəqabətdə yalnız bir qalibin ola biləcəyi sıfır məbləğli oyun ideyasına qoşulmamalı bulunduğunu” deyir.
Təklifi müşayiət edən məktubda Borrell bildirib ki, Çin siyasətini “yenidən kalibrləmək” üçün ən azı üç səbəb var.
O, bunların “Çinin artan millətçilik və ideologiya ilə dəyişmə dərəcəsi; tüm siyasət sahələrinə təsir edən ABŞ-Çin rəqabətinin sərtləşməsi və Çinin regional və qlobal məsələlərdə əsas oyunçu olması” bulunduğunu söylədi.
Sənəddə deyilir ki, Aİ yarımkeçiricilər, 5G və 6G telekommunikasiyaları, batareyalar, xammal və eleştiri minerallar kimi “əsas sektorlarda, xüsusən də yaşıl və rəqəmsal keçidimiz üçün vacib olan” tədarük mənbələrini diversifikasiya etməlidir.
Endryu Qrey tərəfindən reportaj; Sonali Paul tərəfindən redaktə
Standartlarımız: Thomson Reuters Trust Principles.
Endryu Qrey
2023-05-13 04:00:52
Mənbə – reuters
Tərcümə“24 SAAT”
