Birləşmiş Millətlər Təşkilatı, 24 aprel (Reuters) – BMT-nin Baş katibi Antonio Quterreş Rusiya prezidenti Vladimir Putinə Ukrayna taxılının Qara dənizə təhlükəsiz ixracına imkan verən sazişin “yaxşılaşdırılması, genişləndirilməsi və genişləndirilməsinə yönəlmiş irəliyə doğru yol” təklif edib. sözçüsü bazar ertəsi bildirib.
BMT sözçünün müavini Fərhan Haq Quterreş və Lavrovun Nyu Yorkda görüşündən sonra verdiyi açıqlamada bildirib ki, Quterreş təklifini Rusiya xarici işlər naziri Sergey Lavrovdan Putinə çatdırmağı xahiş etdiyi məktubunda açıqlayıb.
Lavrov Quterreşlə 90 dəqiqəlik görüşə nə girərkən, nə də çıxışda sualları cavablandırmayıb. Haq deyib ki, Quterreş Rusiyanın özünün taxıl və gübrə ixracı ilə bağlı narahatlığını qeyd edib.
“O, bununla bağlı artıq əldə edilmiş tərəqqi barədə ətraflı hesabat təqdim edib və Birləşmiş Millətlər Təşkilatının qalan problemlərin həlli istiqamətində fəaliyyətini davam etdirmək öhdəliyini təkrarlayıb”, – deyə Haq bildirib.
TASS xəbər agentliyi Lavrova istinadən Moskvanın məktubu öyrənəcəyini bildirib.
“Baş katib bu sazişin Rusiya hissəsinin mümkün qədər uzağa köçürülməsi üçün göstərdiyi səylərdən danışıb”, – TASS Lavrovun sözlərindən sitat gətirib. “Hələlik, açığı, irəliləyiş o qədər də nəzərə çarpan deyil”.
Rusiya, BMT və Türkiyənin vasitəçiliyi ilə keçən ilin iyulunda Rusiya və Ukrayna tərəfindən razılaşdırılan sazişin mayın 18-dən sonra da davam etdirilməsinə icazə verməyəcəyinə işarə etdi, çünki ixracına dair tələblər siyahısı yerinə yetirilmədi.
Haq deyib ki, Putinə göndərilən məktubda “tərəflərin son zamanlar ifadə etdiyi mövqelər və qlobal ərzaq təhlükəsizliyinin yaratdığı risklər nəzərə alınıb”. O, analoji məktubların Ukrayna və Türkiyəyə də göndərildiyini bildirib.
Müqavilənin məqsədi BMT rəsmilərinin Rusiyanın 2022-ci ilin fevralında Ukraynanı işğal etməsi ilə daha da pisləşdiyini söylədiyi qlobal ərzaq böhranının həllinə kömək etmək idi.
Rusiyanı Ukraynaya Qara dənizdən taxıl ixracını bərpa etməyə icazə verməyə inandırmaq üçün BMT-nin Rusiyaya ərzaq və gübrə ixracına yardım etməyə razı olduğu ayrıca üç illik pakt da bağlandı.
Lavrov BMT Təhlükəsizlik Şurasının bazar ertəsi və çərşənbə axşamı iki iclasına sədrlik etmək üçün Nyu Yorkdadır, çünki Rusiya 15 üzvdən ibarət quruma aylıq rotasiya ilə sədrlik edir.
TÜRKİYƏ BANKLARI
Birləşmiş Millətlər Təşkilatı, xüsusilə ödəniş sistemləri ilə bağlı razılaşmaya hələ də maneələrin olduğunu bildirib.
Rusiyanın tələblərinə Rusiya Kənd Təsərrüfatı Bankının SWIFT bank sisteminə qayıtmasına icazə verilməsi, Rusiyaya kənd təsərrüfatı texnikası və ehtiyat hissələrinin tədarükünə icazə verilməsi və sığortaya qoyulan məhdudiyyətlərin aradan qaldırılması daxildir.
Moskva həmçinin Rusiya gəmiləri və yükləri üçün limanlara çıxış, Rusiya ammonyakını Ukraynanın Qara dəniz limanına çatdıran boru kəmərinin yenidən işə salınmasını, Rusiya gübrə şirkətlərinin hesablarının və maliyyə fəaliyyətlərinin bloklanmasını istəyir.
Türkiyənin xarici işlər naziri Mevlüt Çavuşoğlu bazar ertəsi bildirib ki, ötən ayın sonunda Quterreş türk banklarının Rusiyaya ödənişlərin aparılmasına kömək edə biləcəyini təklif edib, lakin Türkiyə banklarının sanksiyalarla üzləşməyəcəyinə dair təminat istəyir.
Çavuşoğlu TV 100 kanalına bildirib ki, Türkiyə Banklar Birliyi mümkün bir formula üzərində işləyir.
Bazar ertəsi Təhlükəsizlik Şurasının iclası zamanı Quterreş tərəfləri həm taxıl, həm də gübrə razılaşmalarını davam etdirməyə çağırıb.
“Onlar açıq şəkildə nümayiş etdirirlər ki, bu cür əməkdaşlıq hamı üçün daha böyük təhlükəsizlik və rifah yaratmaq üçün vacibdir”.
Çinin BMT-dəki səfiri Zhang Jun jurnalistlərə bildirib ki, Pekin Ukrayna taxıl müqaviləsinin davam etdirilməsini istəyir.
“Əlbəttə, bu, bütün dünya üçün faydalıdır”.
Rusiyanın strateji tərəfdaşı olan Çin sazişə əsasən Ukraynadan ən çox taxıl alan ölkədir.
Mişel Nikolsun reportajı; Grant McCool tərəfindən redaktə
Standartlarımız: Thomson Reuters Trust Principles.
2023-04-25 14:19:36
Mənbə – reuters
Tərcümə“24 SAAT”
