9 may (Reuters) – Budur, Rusiyanın çərşənbə axşamı nəyi qeyd etdiyi və bunun prezident Vladimir Putin üçün nə üçün vacib olduğu barədə qısa brifinq.
9 MAY TARİXİNDƏ XÜSUSİ NƏDİR?
Ruslar üçün çərşənbə axşamı İkinci Dünya Müharibəsində nasist Almaniyası üzərində qələbənin 78-ci ildönümüdür. Sovet İttifaqı – o vakit təkcə Rusiya deyil, Ukrayna, Belarus və digərləri də daxil olmaqla – rusların “Böyük Vətən Müharibəsi” adlandırdıqları müharibədə digər ölkələrdən daha çox 27 milyon insan itirdi.
NİYƏ İNDİ BUNUN ƏHƏMİYYƏTİ VAR?
Qələbə günü Rusiyanın ən vacib dövlət bayramlarından biridir. Putin üçün bu, öz xalqına Rusiyanın faşizmi məğlub etməkdə tarixin sağ tərəfində dayanan, qaliblərin qüdrətli ölkəsi kimi imicini təqdim etmək fürsətidir.
(*9*)O, dəfələrlə onun qüvvələrinin ötən ilin fevralında genişmiqyaslı işğala başladığı Ukraynadakı müharibəni Adolf Hitlerlə mübarizə çətinliyi ilə müqayisə edib. Ukrayna və onun Qərb müttəfiqləri Ukrayna torpaqlarının zəbt edilməsinə, şəhərlərin dağıdılmasına, on minlərlə insanoğlunun ölümünə və milyonlarla qaçqının yaradılmasına haqq qazandırmaq üçün yalan hekayə kimi onu qınayırlar.
Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenski bazar ertəsi deyib ki, hazırda nasistlərin “əsarət və məhv” məqsədini həyata keçirən müasir Rusiyadır.
İLK QƏLƏBƏ GÜNÜ NE ZAMAN OLUB?
Nasist Almaniyasının qeyd-şərtsiz təslim olması Fransa, İngiltərə və ABŞ tərəfindən “Avropada Qələbə Günü” kimi qeyd edilən 1945-ci il mayın 8-də saat 23:01-də qüvvəyə minib. Moskvada artıq Sovet İttifaqının “Qələbə Günü”nə çevrilən 9 May idi.
Sovet lideri İosif Stalin bayram haqqında fərman verdi və 24 iyun 1945-ci ildə Qızıl Meydanda ələ keçirilmiş alman nişanları ilə ilk qələbə paradı keçirildi.
QƏLƏBƏ GÜNÜ İLLƏRLƏ NECƏ TƏKVİL OLDU?
Sovet İttifaqı Qələbə Gününün 20-ci və 40-cı ildönümlərini 1965 və 1985-ci illərdə Qızıl Meydan paradları ilə qeyd etdi. Sovet İttifaqının süqutundan sonrasında Rusiya Prezidenti Boris Yeltsin 1995-ci ildən onları illik tədbirə çevirdi.
Putinin dövründə Qələbə Günü getdikcə daha çox yürüş edən batalyonların deyil, həm də Rusiyanın ən yeni silahlarının, o cümlədən döyüş təyyarələrinin, tankların və nüvə silahı daşıya bilən qitələrarası ballistik raketlərin əzələ nümayişinə çevrildi.
BU İL TİKİLMƏ HAQQINDA XÜSUSİ NƏDİ?
Builki tədbirə iki həftə qalmış Rusiya öz ərazisinə, o cümlədən yük qatarlarına və böyük neft emalı zavoduna hücumların kəskin artdığını görmüş oldu. Tanınmış millətçi yazıçı ötən həftə sonu avtomobilinin partladılması nəticəsində yaralanıb.
Ən dramatiki odur ki, Rusiya Ukraynanı və Qərbi mayın 3-də Kreml qalasının özünə pilotsuz uçan aparatlarla atak cəhdində günahlandırdı, xüsusilə də insidenti mayın 9-da toplaşanlarla əlaqələndirdi. Ukrayna bunu inkar etdi və ABŞ Rusiyanın iddia edilən hücumu təşkil etdiyinə dair ittihamlarının “yalan” bulunduğunu söylədi.
Tüm bu hadisələrin birləşməsi Rusiyanı təhlükəsizliyi gücləndirməyə və tüm ölkə boyu bayram tədbirlərini azaltmağa məcbur etdi və bu, onun Ukraynadakı “xüsusi hərbi əməliyyatının” Putinin ssenarisi ilə getmədiyini vurğuladı.
PUTIN BU DƏFƏ NE DEDİ?
Putin bildirib ki, Rusiya Ukraynaya görə Qərblə “müqəddəs” mübarizə aparır. O, Qərbi rusofobiya tərəfindən yeyilməkdə və Hitleri məğlub etməkdə Sovet İttifaqının həlledici rolunu unutmaqda ittiham etdi.
Lakin Putinin bir çox əvvəlki çıxışlarından tanış olan bu mesajlardan başqa o, müharibənin vəziyyəti və ya qələbəyə nail olmaq strategiyası haqqında yeni heç nə deməyib.
Putin cəmi 10 dəqiqə danışdı, keçən ilkindən bir dəqiqə azca. O, minlərlə əsgərin hemen sonra həyəcanlı döyüş musiqisinin müşayiəti ilə Qırmızı Meydandan keçdiyini seyr etdi, lakin hərbi texnikanın müşayiət olunan paradı əvvəlki illərlə müqayisədə kəskin şəkildə azaldıldı. Meydandakı tüm tədbir bir saatdan azca müddətə başa çatdı.
Mark Trevelyan tərəfindən yazılmışdır Gareth Jones tərəfindən redaktə edilmişdir
Standartlarımız: Thomson Reuters Trust Principles.
2023-05-09 16:04:21
Mənbə – reuters
Tərcümə“24 SAAT”
