Almaniya və Fransa onlarla Fələstin tərəfdarı etirazı qadağan etdi Hökumətlər ictimai asayiş, antisemitizm hadisəsi riskini əsas gətirdi. Etirazçılar onların ifadə azadlığının təhdid edildiyini deyir.
BERLİN/PARİS, 19 oktyabr (Reuters) – Oktyabrın 13-də dünyanın hər yerində on minlərlə insan fələstinlilərə dəstək üçün küçələrə çıxarkən, Almaniya və Fransada bütün bu cür etiraz aksiyaları qadağan edildi.
Avropa Birliyinin ən böyük yəhudi və müsəlman icmalarının məskunlaşdığı bu iki ölkə oktyabrın 7-də Həmas yaraqlılarının Qəzzadan sərhədi keçərək 1400-dən çox israillini öldürməsindən sonra Fələstin tərəfdarı qrupları sıxışdırıblar.
Hökumətlər deyirlər ki, məhdudiyyətlər ictimai asayişi dayandırmaq və antisemitizmin qarşısını almaq üçündür.
Lakin fələstinlilərin tərəfdarları deyirlər ki, Həmasın nəzarətində olan Qəzza anklavında həbs, iş və ya immiqrasiya statusunu riskə atmadan onlara dəstək və ya narahatlıqlarını açıq şəkildə ifadə etməkdən özlərini əngəlləyiblər.
İsrailin cavab bombardmanları kampaniyasına başlamasından bəri Qəzzada 3500-dən çox insan həlak olub, qida, yanacaq və dərmanların daxil olmasına mane olan blokada isə humanitar böhran yaradıb.
20 yaşlı fransız əsilli Əlcəzairli tarix tələbəsi Messika Medjuub deyib: “Biz qorxuruq, terrora haqq qazandırmaqda ittiham olunmaqdan narahatıq, biz sadəcə humanitar işə dəstək olmaq istəyirik”.
O, ötən cümə axşamı Parisdə polisin gözyaşardıcı qaz və şırnaqla müdaxilə etdiyi qadağan edilmiş etiraz aksiyasında danışıb.
Fransanın daxili işlər naziri Gerald Darmanin, ictimai iğtişaş riskini əsas gətirərək, keçən həftə Fələstin tərəfdarı etirazlara ümummilli qadağa qoydu. Oktyabrın 7-dən Parisdə 9-a qadağa qoyulub.
Həftə sonu Paris polisi “özlərini Fələstin tərəfdarı kimi təqdim edən insanların mövcudluğuna və dövriyyəsinə” qadağa qoyub. Oktyabrın 12-dən indiyədək onlar 827 cərimə yazıb, 43 nəfəri həbs ediblər.
Almaniyada Berlin polisi HƏMAS-ın ilk hücumlarından bəri Fələstin tərəfdarı etirazlar üçün iki müraciəti təsdiqləyib, polis sözçüsü bildirib. Hər ikisi səssiz oyaqlıq kimi təklif edildi.
Lakin biri Yaxın Şərq Zorakılığına Qarşı Yəhudi Berlinlilər və Gənclik İrqçiliyə Qarşı adlı digəri də daxil olmaqla ən azı yeddi nəfərə icazə verilmədi. Etirazlarda azı 190 nəfər saxlanılıb.
Fransa və Almaniya hökumətləri Aİ və bir sıra ölkələr tərəfindən terror qruplaşması hesab edilən Həmas-ın hücumlarından sonra antisemit zorakılıqların artması səbəbindən yəhudi icmalarını qorumalı olduqlarını deyirlər.
Almaniyada bu məsələ xüsusilə aktualdır, çünki Holokostda altı milyon avropalı yəhudi nasistlər tərəfindən öldürülmüşdür.
Kansler Olaf Şolz keçən həftə qanunvericilərə deyib: “Tariximiz, Holokost üçün məsuliyyətimiz hər an İsrailin varlığını və təhlükəsizliyini müdafiə etməyi bizim vəzifəmizə çevirir”.
Darmanin çərşənbə axşamı bildirib ki, Fransada oktyabrın 7-dən indiyədək 327 antisemitizm aktı baş verib, 183 nəfər antisemitizm və ya terrorizmə görə üzr istəməyə görə həbs edilib.
İnsan haqları qrupları deyirlər ki, yəhudi icmaları qorunmalıdır, lakin onlar qanuni etirazların repressiyaya məruz qalmasından narahatdırlar.
Human Rights Watch-un direktor müavini Benjamin Ward, “İnsan haqları qanunu hökumətə zorakılıqla bağlı narahatlıq olduğunu geniş şəkildə söyləməyə və bundan etirazları qadağan etmək üçün bəhanə kimi istifadə etməyə icazə vermir” dedi.
“Məsələ bunun mütənasib olub-olmamasıdır – və məncə, burada narahatlıq var.”
Oktyabrın 7-dən Macarıstan və Avstriya da Fələstin tərəfdarı etirazların qarşısını alır, Avropanın qalan hissəsində isə fələstinliləri dəstəkləyən böyük mitinqlər bir neçə məhdudiyyətlə keçirilir.
TARİXİ MƏSULİYYƏT
Təxminən 30,000 fələstinlinin yaşadığı Berlin Yaxın Şərqdən kənarda ən böyük diaspor icmalarından birinə malikdir və Qəzzada baş verənlərlə bağlı narahatlıq yüksək səviyyədədir.
Keçən həftə Berlində keçirilən icazəsiz etiraz aksiyasında Reuters-ə danışan fələstinlilər bildiriblər ki, İsraili dəstəkləməyin müqəddəs sayıldığı bir ölkədə HƏMAS tərəfdarı kimi damğalanmaqdan qorxaraq, açıq danışmaqdan əsəbiləşirlər.
“Mən hiss edirəm ki, Almaniyada fikrimizi söyləməyə icazə verilmir” dedi Saleh Səid icazəsiz toplantının kənarında dayanaraq.
Fələstinli valideynlərindən olan 32 yaşlı alman, HƏMAS-ın zorakılığını pislədiyini söylədi.
Keçən həftə Berlinin təhsil orqanları məktəblərə tələbələrə Fələstin Kufiya şərfi və “azad Fələstin” stikerlərini taxmağı qadağan edə biləcəklərini söylədi.
İkinci Dünya Müharibəsindən sonrakı Alman hökumətləri Holokost səbəbiylə İsraillə sıx əlaqələr qurdular.
Almaniyanın antisemitizmlə mübarizədən məsul ombudsmanı Feliks Klein bildirib ki, ölkənin tarixi xüsusilə ayıq-sayıq olmalı idi.
Hələ HƏMAS-ın İsrailə hücumundan əvvəl Almaniya Fələstin tərəfdarı nümayişləri məhdudlaşdırırdı, Berlin rəsmiləri isə ictimai təhlükəsizlik səbəbiylə bir neçəsini qadağan edirdi.
Amnesty İnternational sentyabr ayında bildirdi ki, alman polisinin Fələstin tərəfdarı qruplara qoyulan qadağalarla bağlı əsaslandırmaları polis əmrlərindəki “ərəb diasporundan, xüsusən də Fələstin mənşəli” insanlara istinad edərək, “damğalama və ayrı-seçkilik stereotiplərinə əsaslanır”.
FRANSA ÇATLADI
Fransada Fələstin tərəfdarı qruplar da hücumlardan əvvəl cilovla üzləşmişdilər.
Keçən il iki təşkilatı – Collectif Palestine Vaincra və Comite Action Palestine-ni qadağan etmək cəhdi yüksək məhkəmə tərəfindən rədd edildi və onların “cəsarətli, hətta şiddətli” mövqelərinin nifrət nitqi və ya terrorizm təşkil etmədiyini söylədi.
Daxili işlər naziri Darmanin, Collectif Palestine Vaincra və Comite Action Palestine daxil olmaqla 11 təşkilata qarşı “antisemitizm, terrora görə üzr istəmək və HƏMAS-a dəstək” ittihamları ilə məhkəmə prosesi başlatdığını açıqladı. Hər ikisi ittihamları rədd edir.
Çərşənbə günü, Darmaninin göstərişlərinə qarşı edilən müraciətə cavab olaraq, məhkəmə yerli hakimiyyət orqanlarının etirazları ayrı-ayrılıqda qadağan etməli olduğunu söylədi. Cümə axşamı axşam saatlarında Parisdə keçirilən etiraz aksiyasına məhkəmənin onu qadağan etmək qərarını ləğv etməsindən sonra son dəqiqə icazə verildi.
Keçən həftə bir sıra etiraz aksiyaları ilə bağlı bir qeyddə Fransa kəşfiyyat xidmətləri “ultra solçu, islamçı hərəkatlara yaxın radikal elementləri və həssas məhəllələrdən gəncləri” cəlb edəcəklərini bildiriblər.
Keçən cümə axşamı Parisdə qadağan edilmiş etiraz aksiyasında Reuters-ə danışan insanlar hökumətin fələstinlilər üçün toplantıların qarşısını almaq üçün atdığı addımın ədalətsiz, lakin təəccüblü olmadığını söylədi.
32 yaşlı aşpaz Hortense La Chance, “Hökumət İsrailin cinayətlərinə meyilli olur. Onlar qərəzli davranırlar və bunu göstərirlər”.
Berlində Riham Alkousaa və Thomas Escritt və Parisdə Layli Foroudi tərəfindən reportaj, Londonda Kate Holton tərəfindən əlavə hesabat, Thomas Escritt tərəfindən yazı, Angus MacSwan tərəfindən redaktə
Standartlarımız: Thomson Reuters Trust Principles.
Lisenziyalaşdırma Hüquqlarını əldə edin, yeni tab açır
2023-10-20 00:36:19
Mənbə – reuters
Tərcümə“24 SAAT”
