Prezidentlərin Peterburq görüşü: Putin bu işə siyasi kaptalını qoyub
Xəbər verildiyi kimi bu gün Rusiya prezidenti Vladimir Putinin iştirakı ilə Azərbaycan və Ermənistan prezidentləri Sankt-Peterburqa görüşəcəklər. Üçtərəfli görüşdən əvvəl Putin Azərbaycan və Ermənistan prezidentləri ilə ayrılıqda görüşəcək.
“Kommersant” qəzeti yazır ki, müharibənin bir addımlığında olan iki ölkənin prezidentlərinin Putinin vasitəçiliyi ilə görüşməsi Moskvanın Qarabağ münaqişəsindəki aparıcı rolunu ona geri qaytarır. Ekspertlər qeyd edirlər ki, Rusiya diplomatiyasının fəallaşması Bakı ilə İrəvan arasında tammiqyaslı müharibə təhlükəsinin getdikcə daha da artmasının nəticəsidir. Hansı ki, bu müharibə strateji əhəmiyyətli regionda situasiyanı nəzarətdən çıxara və ən çox uduzan tərəf Rusiya ola bilər. Ona görə də Moskvanın qarşısında asan olmayan vəzifə dayanıb-bir tərəfdən atəşkəsin qorunub saxlanılması, digər tərəfdən münaqişənin nizamlanmasına dair “yol xəritəsi”ni müəyyən edən çərçivə razılaşmasının qəbul edilməsi.
Qəzet qeyd edir ki, aprel döyüşlərindən sonra Vyanada baş tutan qısa görüşdə prezidentlərin növbəti görüşünə hansı ölkənin ev sahibliyi edəcəyi ətrafında intriqalar yaranmışdı. Əvvəlcə görüşün Parisdə baş tutacağı, prezident Fransua Ollandın vasitəçilik edəcəyi təxmin edilirdi. Lakin iyunun əvvəllərində Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevin Berlinə səfəri zamanı Almaniya kansleri Angela Merkel bəyan etdi ki, münaqişənin nizamlanmasında aparıcı rol Rusiyaya məxsusdur.
Hazırda Almaniya ATƏT-ə sədrlik etdiyinə görə Merkelin bu bəyanatını Qərbin Rusiya diplomatiyasına münaqişənin nizamlanmasında yeni şans verməyə hazır olması kimi qarşılamaq mümkün idi.
Qəzet 5 il əvvəl də Moskvaya belə şans verildiyini, prezidentlərin Kazan görüşündə çərçivə sənədinin imzalanması üçün imkan yarandığını, lakin sonda razılaşmanın baş tutmadığını xatırladır. Prezidentlərin indiki görüşü isə kifayət qədər gərgin situasiyada baş tutur. İlham Əliyev görüş ərəfəsində elan edib ki, Azərbaycan 20 il də bundan sonra mənasız danışıqlar aparmaq niyyətində deyil. “Əgər kimsə belə düşünürsə səhv edir”-o bildirib.
Habelə görüşlə eyni gündə Azərbaycan ordusu cəbhəyanı poliqonlarda irimiqyaslı hərbi təlimlərə başlayıb.
Rusiyanın beynəlxalq məsələlər üzrə Şurasının eksperti Sergey Markedonov hesab edir ki, Sankt-Peterburq görüşündə kompromislər gözlənilmir, çünki tərəflərin buna siyasi iradələri yoxdur.
Şuranın digər eksperti Andrey Kortunov isə deyir ki, əgər fəal döyüş əməliyyatarı başlasa Rusiya seçim etməyə məcbur olacaq. Hətta neytrallığın saxlanılması da Ermənistan tərəfində Rusiyanın müttəfiqlik öhdəliklərini yerinə yetirməməsi kii qiymətləndiriləcək. Bu situasiyada Rusiya bütün xarici oyunçular arasında ən çox itirən tərəf olardı. Ona görə də Putin irəliyə oynayır və situasiyanı nəzarət altında saxlamağa çalışır.
Rusiya Elmlər Akademiyasının beynəlxalq münasibətlər İnstitutunun direktoru Aleksandr Dınkinin fikrincə isə Sankt-Peterburq görüşü hər halda deeskalasiyaya və atəşkəsin möhkəmləndirilməsinə səbəb olacaq. Nizamlama prosesinin “yol xəritəsini” müəyyən edəcək. “Əgər Putin bu üçtərəfli görüşə öz siyasi kapitalını qoyubsa o, iflasa yol verə bilməz”-Dınkin deyib.
Qeyd edək ki, amerikalı həmsədr Ceyms Uorlik Twitter-də prezidentlərin görüşünün Konstantinopol sarayında keçiriləcəyini yazıb. Putinin köməkçisi Yuri Uşakov isə bildirib ki, görüş günün ikinci yarısına planlaşdırılıb.
