Rumıniyanın paytaxtı Buxarestdə Azərbaycan elektrik enerjisinin Avropaya nəqlini əhatə edən yaşıl enerjinin inkişafı və ötürülməsi sahəsində Strateji Tərəfdaşlıq Sazişinin imzalanma mərasimi keçirilib. Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev, Gürcüstanın baş naziri İrakli Qaribaşvili, Rumıniyanın baş naziri Nikolae İonel Çiuca və Macarıstanın baş naziri Viktor Orban tərəfindən imzalanan mərasimdə Rumıniya Prezidenti Klaus İohannis və Avropa Komissiyasının sədri Ursula fon der Leyen də iştirak ediblər.

“DAHA ARTIQ TƏHVƏFİMİZ OLACAQ”

Saytların yığılması

Mərasimdən əvvəl keçirilən dəyirmi masadakı çıxışında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev sazişin əhəmiyyətini vurğulayaraq, “Yaşıl enerji sazişi ilə biz Avropanın enerji təhlükəsizliyinin təmin olunmasına daha çox töhfə verəcəyik. Bu, yaşıl enerji təhlükəsizliyinin yaradılması üçün mühüm sazişdir. Avropa Komissiyasının prezidenti Ursula fon der Leyenə bu layihədə göstərdiyi səylərə görə təşəkkür etmək istərdim. Leyenin iyun ayında Azərbaycana səfəri zamanı Azərbaycan ilə Avropa arasında enerji sahəsində saziş memorandumu imzalanıb və biz indi bu sənədin icrasına başlamışıq”.

2023-cü İLDƏ ÜMUMİ 24 MİLYARD KUB METRE TƏBİİ QAZ

Ötən il Azərbaycanın Avropa bazarlarına 8,2 milyard kubmetr təbii qaz ixrac etdiyini bildirən Əliyev, “Bu il Azərbaycan Avropaya 11,3 milyard kubmetr təbii qaz ixrac edib. Gələn il Avropaya ən azı 11,6 milyard kubmetr qazın ixracı gözlənilir. 2023-cü ildə Azərbaycandan ixrac olunacaq təbii qazın həcmi təxminən 24 milyard kubmetr təşkil edəcək. 2021-ci ildə ixrac edilən təbii qazın ümumi həcmi 19 milyard kubmetr təşkil edib.

Ötən gün SOCAR ilə “Romgaz” arasında Azərbaycandan Rumıniyaya təbii qazın tədarükü ilə bağlı müqavilə imzaladığını xatırladan prezident Əliyev “Gələn il yanvarın 1-dən etibarən Azərbaycan Avropa bazarına verilən təbii qazın coğrafiyasını daha da genişləndirəcək. Bu, hər iki tərəf üçün faydalıdır. Çünki Avropa İttifaqı enerji təhlükəsizliyini təmin etməlidir və Azərbaycana nəhəng enerji resursları üçün etibarlı bazar lazımdır”, – deyə o bildirib.

“AZƏRBAYCAN AVROPANA ƏHƏMİYYƏTLİ ELEKTRİK TƏMİNATÇISINA ÇEVRİLƏCƏK”

Azərbaycan ilə Avropa arasında yeni enerji körpüsünün təməlinin qoyulduğunu bildirən Əliyev “Azərbaycanın bərpa olunan enerji sahəsində böyük potensialı var. Azərbaycan Avropanın mühüm elektrik enerjisi təchizatçısına çevrilir. Xüsusilə yaşıl enerji sahəsində Azərbaycan təkcə quruda 26 giqavat bərpa olunan külək və günəş enerjisi gücünə malikdir. Xəzər dənizinin Azərbaycan sektorunda külək enerjisi 157 giqavatdır. Azərbaycan strateji investorlarından biri ilə 2027-ci ilə qədər 3 giqavat külək və 1 giqavat günəş enerjisi istehsal etməyi planlaşdırır. Onların 80 faizi ixrac olunacaq. Biz 2037-ci ilə qədər ən azı 6 giqavat əlavə güc yaratmağı planlaşdırırıq”.

ƏMƏKDAŞLIQIN GÜVƏNDİRİLMƏSİ

Qlobal enerji şirkətlərindən birinin Azərbaycanda 10 gigavatlıq yaşıl enerji istehsalına sərmayə qoymağı planlaşdırdığını deyən Əliyev deyib: “İki gün əvvəl Azərbaycanın Energetika Nazirliyi daha bir qlobal enerji şirkəti ilə müqavilə imzalayıb. Bu şirkət Azərbaycanda 12 giqavata qədər külək və günəş enerjisi istehsalına investisiya qoymağı planlaşdırır. Beləliklə, Azərbaycanın ixracının birinci mərhələsində ən azı 3 giqavat əlavə ötürmə gücü yaradılacaq. Məqsədlərimizə çatmaq üçün səmərəli işləməliyik. Azərbaycan Gürcüstan, Macarıstan, Rumıniya və Avropa İttifaqı ilə sıx əməkdaşlıq və koordinasiya əsasında bir komanda kimi işləməlidir.

LEYENDƏN DİQQƏTLİ BƏYANATLAR

Aİ Komissiyasının sədri Ursula fon der Leyen çıxışında Aİ-nin texniki-iqtisadi əsaslandırmalar yekunlaşdıqdan sonra layihəyə maliyyə dəstəyi verməyə hazır olduğunu bildirib. “Layihə təchizat təhlükəsizliyimizi gücləndirməyə kömək edəcək” dedi Leyen. Layihənin Gürcüstana əhəmiyyətli faydalar verə biləcəyini qeyd edən Leyen, “Bu ölkəni elektrik enerjisi mərkəzinə çevirə və AB elektrik bazarına inteqrasiya edə bilər. Qara dənizin altından keçən kabel elektrik enerjisini Moldova və Qərbdəki qonşularımıza daşıya bilər” dedi. Balkanlara və təbii ki, Ukraynaya”.

AB liderləri arasında Rusiya prezidenti Vladimir Putinlə yaxın əlaqələri olan Macarıstanın Baş naziri Viktor Orban layihədən məmnunluğunu ifadə edərək, “Rusiyadan ucuz xammal idxalı dövrü bitdi. Biz iqtisadi artım və təhlükəsizlik istəyirik. Biz Biz Avropa üçün yeni enerji mənbələri müəyyən etmək barədə razılığa gəldiyimiz üçün buradayıq”.

“Daha çox həmrəylik nümayiş etdirməliyik”

Rumıniya Prezidenti İohannis bu layihənin Avropanın enerji təhlükəsizliyinin möhkəmləndirilməsi və Qara dəniz regionunda əməkdaşlığın qurulması istiqamətində mühüm addım olduğunu vurğulayıb. “Ukraynaya hücumlarla bağlı mövcud təhlükəsizlik vəziyyətini nəzərə alaraq, biz daha yaxşı əməkdaşlıq etməli və problemlərin həlli üçün daha çox həmrəylik nümayiş etdirməliyik”, – İohannis deyib.

Rumıniya Rəyasət Heyətindən verilən açıqlamada, 4 ölkə arasında imzalanan müqavilənin sualtı ELEKTRİK kabel layihəsi üçün “maliyyə və texniki çərçivə” təmin edəcəyi bildirilib. Layihənin həm də enerji təchizatının şaxələndirilməsi və regional enerji təhlükəsizliyinin artırılması məqsədi daşıdığı vurğulanıb. Saziş Aİ-ni Cənubi Qafqazdakı tərəfdaşlarına yaxınlaşdıracaq və onun təmiz enerjiyə keçidinə kömək edəcək. Təxminən 1200 kilometr uzunluğunda olması planlaşdırılan sualtı elektrik kabeli Azərbaycanın elektrik enerjisini Gürcüstan üzərindən Rumıniya və Macarıstana daşıyacaq. 6 il ərzində başa çatdırılması gözlənilən layihə həm də Aİ-nin Rusiya enerjisindən asılılığını azaltmaq səylərinin bir hissəsi kimi qiymətləndirilir.