KYIV, 31 may (Reuters) – Danışıqlara yaxın mənbə bildirib ki, BMT Kiyev, Moskva və Ankaraya Qara dəniz taxılının təhlükəsiz ixracına imkan verən sövdələşməni xilas etməyə çalışdığı üçün Ukrayna ərazisindən Rusiya ammonyakının tranziti üçün hazırlıq işlərinə başlamağı təklif edib. Çərşənbə günü.
Reuters agentliyinə adının açıqlanmasını istəməyən mənbənin sözlərinə görə, hazırlıq işləri başlayarkən, BMT Qara dəniz sazişinin genişləndirilməsi ilə bağlı ötən iyul ayında razılaşdırılmış və daha çox Ukrayna limanları və digər yüklərin daxil edilməsi ilə bağlı paralel danışıqların aparılmasını istəyir.
Rusiya bu ay müqavilənin iki aylıq uzadılmasına razılıq verib, lakin Rusiyanın taxıl və gübrə ixracına maneələrin aradan qaldırılmasına yönəlmiş razılaşma yerinə yetirilməsə, təşəbbüsün dayandırılacağını bildirib.
Mənbə bildirib ki, Ukrayna və Türkiyə Qara dəniz taxıl ixrac dəhlizində əməliyyatları təkmilləşdirməyi nəzərdə tutan yeni təkliflə razılaşıblar, lakin Rusiya hələlik cavab verməyib.
BMT-nin sözçüsü Stephane Dujarric, gündəlik mətbuat brifinqində Reuters xəbəri ilə bağlı sual verərək, danışıqların davam etdiyini söylədi.
“Xatırladığınız kimi, Baş katib Birgə Koordinasiya Mərkəzinin işinin asanlaşdırılmasını yaxşılaşdırmaq, həmçinin imzalanmış sazişin tərkib hissəsi olan ammonyak ixracı məsələsi üzərində işləmək üçün tərəflərə bəzi ideyalar irəli sürmüşdü. söhbətlər və təmaslar davam edir.Ancaq indi deyəcəyim qədərdir”, – Düjarrik bildirib.
BMT və Türkiyə Rusiyanın aparıcı qlobal taxıl ixracatçısı olan Ukraynaya təcavüzü nəticəsində ağırlaşan qlobal ərzaq böhranının həllinə kömək etmək üçün ötən iyul ayında Moskva və Kiyev arasında Qara Dəniz Taxıl Təşəbbüsünə vasitəçilik edib.
TƏHLİL DƏHLİLİNİN TƏKMİL EDİLMƏSİ ÜÇÜN MÜRACİƏT
Mənbənin Reuters agentliyinə verdiyi məlumata görə, BMT “Ukrayna, Türkiyə və Rusiya liderlərinə taxıl dəhlizinin işini kökündən yaxşılaşdırmaq üçün konkret qarşılıqlı faydalı alqoritm təklifi ilə bağlı rəsmi müraciət” təqdim edib.
“Ukrayna və Türkiyə baş katibin təklif etdiyi alqoritm üzərində işləməyə hazır olduqlarını təsdiqləyiblər. Eyni zamanda, mayın 30-na kimi Rusiya alqoritmdə əlverişli mövqelərin olmasına baxmayaraq, razılığını verməyib”.
Ukrayna rəsmiləri bildiriblər ki, aprelin ortalarından etibarən Rusiya Qara dəniz taxıl müqaviləsinin işini “əsassız şəkildə məhdudlaşdırıb”.
Rusiya bunu inkar edib və bütün tərəfləri ötən ilin fevralında Rusiyanın işğalından sonra dayandırılmış Qara dəniz Odessa limanı yaxınlığında, Ukraynanın Pivdennıy limanı vasitəsilə ammonyak tranzitinin qarşısını almağa çağırıb.
Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenski gecə videomüraciətində Rusiyanı 1,5 milyon ton kənd təsərrüfatı məhsulu daşıya bilməyən Pivdennıyda bütün fəaliyyətlərə mane olmaqda ittiham edib. Onun sözlərinə görə, digər ölkələr bu məsələyə diqqət yetirməlidir.
“Bütün dəniz ölkələri Rusiya Qara dənizdə naviqasiyanı əngəlləməkdən yaxa qurtararsa, öz limanlarını, sahil xətlərini nəyin təhdid edə biləcəyini indi görə bilir”, – deyə Zelenski bildirib.
“Başqa sözlə, Ukraynada bir limanın blokadası müxtəlif xalqlar, xüsusən də Rusiyanın spekulyativ məqsədlər üçün istifadə etməyə çalışdığı əlaqələri olan ölkələr üçün son dərəcə ciddi risklər yaradır”.
Ukrayna rəsmiləri bildiriblər ki, boru kəmərini yenidən ammonyak vurmaq üçün hazırlamaq üçün işçilərə təxminən 30 gün lazım olacaq.
Ukraynanın təmir nazirinin müavini çərşənbə axşamı bildirib ki, Kiyev Moskva və BMT-dən Ukraynanın Rusiyaya boru kəməri ilə ammonyak ixracına icazə verəcəyi təqdirdə taxıl sazişinin normal işləyəcəyinə dair zəmanət axtarır.
Hökumətin yüksək vəzifəli mənbəsi bu ay Reuters agentliyinə bildirib ki, Kiyev Rusiya ammonyakının ixrac üçün öz ərazisindən tranzitinə icazə verməyi nəzərdən keçirəcək, bir şərtlə ki, Qara dəniz taxıl müqaviləsi daha çox Ukrayna limanlarını və daha geniş çeşiddə malları əhatə edəcək.
Pavel Polityuk tərəfindən reportaj, Timothy Heritage, Kirsten Donovan, Ron Popeski və Diane Craft tərəfindən redaktə
Standartlarımız: Thomson Reuters Trust Principles.
2023-06-01 12:53:05
Mənbə – reuters
Tərcümə“24 SAAT”
