1713-cü ildə Rumıniyanın Transilvaniya bölgəsində tapılan qızıl sikkə tarixə qondarma personaj kimi düşdüyü güman edilən 3-cü əsr Roma imperatoru Sponsianın əslində mövcud olduğunu sübut etdi. BBC-də yer alan xəbərə görə, üzərində Sponsianın adı və portreti olan sikkə 300 ildən çox əvvəl Roma İmperatorluğunun forpostu olan Transilvaniyada 1713-cü ildə tapılıb.
Sikkə tapıldıqdan sonra “saxta” kimi təsnif edilib və muzeyin şkafına yerləşdirilib. Alimlər deyirlər ki, mikroskopda görünən cızıq izləri sikkənin 2000 il əvvəl dövriyyədə olduğunu sübut edir.
İmperatorun gerçək olduğunu ortaya qoyan komandalardan biri olan Prof. Dr. Paul Pearson, “Bizim tapdığımız bir imperatordur. O, saxta olduğu düşünülən və mütəxəssislər tərəfindən diqqətdən kənarda qalan biri idi, lakin biz onun real olduğunu və tarixdə rol oynadığını düşünürük” dedi. dedi.
Pearson, Roma İmperiyasının tarixinə dair bir kitab üçün araşdırma apararkən sikkənin fotoşəkillərini görəndə, sikkənin səthində tirajdan qaynaqlandığına inandığı cızıqlar gördü. Pearson daha sonra saxta olduğuna inanıldığı üçün Qlazqo Universitetinin Hunterian Muzeyində kilid altında saxlanılan sikkəni araşdırmaq üçün muzey rəhbərliyi ilə əlaqə saxladı.
Muzeyin sikkə kuratoru və layihədə Pearsonla birlikdə işləyən Jesper Ericssonun sözlərinə görə, kimyəvi analiz də sikkənin yüz illərdir basdırıldığını göstərib. Mikroskop altında araşdırılan cızıq izləri sikkənin 2000 il əvvəl dövriyyədə olduğunu sübut etdi.
Sözügedən sikkənin 19-cu əsrin ortalarına qədər əsl Roma sikkəsi olduğu düşünülsə də, sonradan ekspertlər onun kobud dizaynına görə dövrün saxtakarları tərəfindən istehsal oluna biləcəyindən şübhələndilər.
Fransa Milli Kitabxanasında dövrün qabaqcıl sikkə mütəxəssisi Henry Cohen, 1863-cü ildə sözügedən sikkəni həm “müasir saxta”, həm də “uğursuz tikinti və komik dizayn” olaraq xarakterizə etdi; Koenin fikri digər ekspertlər tərəfindən də qəbul edilib və Sponsian bu günə qədər elmi kataloqlardan çıxarılıb.
Sponsianın adının və portretinin olduğu üç sikkəni daha güclü mikroskop altında araşdıran elm adamları üzərində həqiqətən də cızıqlar olduğunu və bu cızıqların yaratdığı naxışların kisələrdə daşınma nəticəsində əmələ gəldiyini təsdiqləyiblər. Araşdırmanın təfərrüatları PLOS 1 jurnalında dərc olunub.
Tədqiqatçılar Sponsianın Roma İmperiyasının ən ucqar və qorxulu əyaləti olan Dacia imperatoru tacını daşıyan hərbi komandir olduğunu düşünürlər.
Düşmənlərin əhatəsində olan və Roma ilə əlaqəsi kəsilən Jesper Ericssona görə, Sponian, yəqin ki, xaos və vətəndaş müharibəsi dövründə ali komandanlıq vəzifəsini öz üzərinə götürdü, nizam bərpa olunana və vilayət eramızdan əvvəl 271-ci ildə təxliyə edilənə qədər Daçiyanın hərbçilərini və mülki əhalisini qorudu. -275.
“Bizim şərhimiz o idi ki, o, hərbçilərin və mülki əhalinin mühasirəyə alındığı və əlaqəsi tamamilə kəsildiyi üçün onlara nəzarəti saxlamaq üçün məsuliyyət daşıyırdı. Onlar ərazidə işləyən iqtisadiyyat yaratmaq üçün öz sikkələrini zərb etməyə qərar verdilər”, – Ericsson bildirib. qiymətləndirməsini etdi.
Pearson əlavə etdi: “Bəlkə onlar əsl imperatorun kim olduğunu bilmirdilər, çünki vətəndaş müharibəsi gedirdi, lakin Romadan heç bir real güc olmadığı üçün onlara lazım olan ali hərbi komandan idi. (Sponsian) komandir lazım idi”. dedi. Sikkələr Şotlandiyanın Qlazqo şəhərindəki Hunterian Muzeyində nümayiş etdirilir.
(AA)
Tərcümə“24 SAAT”
