Dünya çempionatı sürprizlərə səhnə olmaqda davam edir. Favorit sayılan İspaniya və Portuqaliya kimi ölkələr bir-birinin ardınca mübarizədən kənarlaşdırıldığı halda, yarımfinalda izləyəcəyimiz 4 komandadan ikisi gözləniləndən qat-qat yüksək çıxışları ilə təəccübləndirir. Əslində, “Bu işin sirri nədir?” sualı da çox verilir.

Həmin sürpriz komandalardan biri də Xorvatiyadır. Nəhayət, Braziliyanı turnirdən kənarlaşdıran Xorvatiyanın sirrini ən yaxşı bilənlərdən biri də ötən illərdə “Beşiktaş”ı da çalışdırmış məşqçi Slaven Biliçdir. 90-cı illərin sonunda Xorvatiya Milli Komandasının müdafiəsində ad çıxaran və sonradan komandanın başına keçən Biliç “The Athletic” üçün yazdığı məqalədə Xorvatiyanın uğurlarının arxa planını açıqlayıb. Biliçin məqaləsindən vacib başlıqları təqdim edirik…

Saytların yığılması

* * * * *

1998-ci ildə Braziliyanı məğlub etmək çox qürurverici idi. Yarımfinala çıxıb ölkəmizə qayıdanda əksəriyyət “bir daha bunu edə bilməzlər, şansları yoxdur” deyirdi.

Sonra Rusiya 2018 gəldi. İnanılmazdır, amma millimiz 98-də komandamızdan daha yaxşı çıxış edərək finala yüksəlib. Sonra həmin adamlar dedilər ki, bundan artığını edə bilməzlər.

Qətər isə… Üçüncü dəfədir ki, yarımfinala yüksəlirik.

Kubok tarixində ardıcıl iki turnirdə neçə ölkə yarımfinala yüksəlib, bilmirəm. Elə isə bizim boyda olan bir xalq (Xorvatiyanın əhalisi 4 milyondan aşağı) bunu böyük dövlətlər belə edə bilmədiyi halda necə etdi?

Biz istedadlıyıq, bu, şübhəsizdir, amma bundan daha çox şey var. Fiziki və ruhi vəziyyətdəyik və komanda idmanında çox yaxşıyıq. Biz basketbol, ​​həndbol və su polosu üzrə dünyanın ən yaxşılarından biriyik.

Məsələ dostunuza kömək etmək və fərdin deyil, qrupun uğurunun ön plana çıxdığı idman növlərində bizim üçün işləyən birlik və birlik duyğumuz var.

Kiçik ölkə olduğumuz üçün futbolçularımız 10-11 yaşından birlikdə böyüyürlər. Onların əksəriyyəti Zaqreb “Dinamo”su və “Hayduk Split”də oynayırlar, ona görə də bir-birlərini tanıyırlar. 1998-ci ildə üzvü olduğum heyətdə Zvonimir Boban Zaqreb “Dinamo”sunda çıxış edirdi. Mən də Hajduk Splitdə idim. Komandada daha 8-9 nəfər Hajduk Splitdən gəlirdi. Mən Bobanı 10 yaşından tanıyıram. Biz komanda yoldaşı deyildik, dost idik.

Böyük liqaları, böyük klubları olan böyük ölkələrdə bəzən dostluq münasibətləri yarana bilmir. Məsələn, İngiltərə Milli Komandasının bəzi oyunçularının mənə dediklərinə görə, düşərgədə yemək vaxtı Çelsi masası, Mançester Yunayted masası, Liverpul masası kimi ayrılırdılar. Xorvatiyada belə deyil. Futbolçular, demək olar ki, hər gün əlaqə saxlayırlar, nəinki milli komanda üçün bir araya gələndə.

* * * * *

Bizim də yaxşı məşqçilərimiz, akademiyalarımız var. Mən futbola başlayanda 10 yaşa qədər məktəblər var idi. İndi bu hədd 7 yaşa qədər azalıb. Bununla belə, təqaüdçü futbolçuların açdığı özəl məktəblər də var. Burada uşaqlar 5 yaşından təhsilə başlayırlar.

Xorvatiyada məşq heç vaxt bitmir. 80-ci illərin əvvəllərində, mən ilk dəfə meydançaya çıxanda (Yuqoslaviya hələ dağılmamışdı) günümüzün yarısını məktəbdə, yarısını isə məşqdə keçirirdik.

Hajduk Split və ya Dinamo Zaqrebdə iştirak edirsən, öz şəhərində 10 yaşadək çempionatda tər tökürsən. Sonra 14-15 yaşına çatanda başqa şəhərlərdəki yaşıdlarınla ​​oynamağa başlayırsan. Eyni zamanda, hər gün məşq edirsiniz. Bu ciddi məşqdir.

Köhnə vaxtlarda futbolçulara 11-12 yaşlarında çox da taktika öyrədilmirdi. Əsas diqqət texnikaya deyil, yalnız istedada yönəldi.

Hər gün ən azı yarım saat divarın qarşısında keçirdik. Sol ayaq divara, sonra sağ ayaq, sol, sağ, tək toxunma, topa nəzarət; hamısı divara… Sonra topu yerdən təxminən 10 santimetr hündürlükdə ipə asıb yenidən divara ötürəsən… Sıçrayırsa, yanırsan. Daim məşq edirdik.

* * * * *

İnsan oyunda öz yerini tapmaq üçün mübarizə aparmalıdır. Və futboldakı yeri ilə bağlı suallara cavab verməyi öyrənməlidir. Məşqçi kimi, əgər oyunçu sizdən ona hər şeyi necə edəcəyini söyləməyinizi gözləyirsə, sizdən ona necə vurmağı, necə ötürmə verməyi, penaltini necə yerinə yetirməyinizi gözləyəcək.

Xorvatların yaxşı olmasının səbəblərindən biri də budur. Ölkəmizdə belə şeylərə yer yoxdur. Nəhayət, hər şey sizdən asılıdır.

Xorvatiya pulu və oynamağa meydançası olmayan və buna görə də uşaqlarının şansı olmayan ölkə deyil. Bizdə kifayət qədər şərait var. Futbolçularımızın ayağında butslar, meydançalar pis vəziyyətdə deyil. Çox təkmil olmasa da, matçları təhlil edə bilən kompüterlərimiz var.

Ancaq eyni zamanda, bunların heç biri yoxdur. Bu o deməkdir ki, öyrənməlisən. Bu isə o deməkdir ki, hər şeyi özünüz əldə etməlisiniz… Bu, məntiqimizin vacib hissəsidir.

* * * * *

Xorvatiyada futbol dünyasına addım atmaq istəyən insanların yeni dalğası var, amma mən bunun olduğu kimi qalmasını istərdim, çünki hər şeyi çətin yolla əldə etməyin tərəfdarıyam. Qarşınıza bir şey hazır gəlməməlidir. Almaniya nümunəsinə baxın. 2018-ci ildə olduğu kimi, bu il də çox erkən mərhələdə kubokdan kənarlaşdırılmaları mənim üçün sürpriz olmadı.

Xorvatiyada belə bir deyim var. “Ədviyyat dadlıdır, amma çox” deyirik. Hər şey həddindən artıqdır.

Biliç bu mövsüm İngiltərədə “Uotford”u çalışdırır

Məsələn, hücumçular üçün zərbə məşqində arxa müdafiəçiləri qanadlara qoyursan ki, onlar çarpaz vursunlar. Amma indiki vaxtda hücumçuların ortasını avtomatik edən avadanlıqlar işlənib hazırlanıb. Bu həddən artıq çoxdur.

Bu il Xorvatiyanın yarımfinalını təəccübləndirən cəhətlərdən biri də komandada orta səviyyəli (yəni yüksək səviyyəli) hücumçu olmamasıdır. Hücumçumuz yoxdur; əvəzində dörd hücumçumuz var. Biri Zaqreb “Dinamo”sunda, biri “Hayduk Split”də, biri “Osasuna”da (keçən mövsüm La Liqada 10-cu yeri tutublar) oynayır. Dördüncü şəxs Andrey Kramaricdir və o, daha çox ikinci hücumçudur.

* * * * *

Zlatko Daliç inanılmaz iş gördü. İnsanlar bunu ona görə deyirdilər ki, Daliçin Avropadakı menecerlik karyerası o qədər də parlaq deyildi. Amma Daliç Avropadan sonra Yaxın Şərqə getdi və yaxşı iş gördü. Sonra insanlar 2018-ci ildəki dünya çempionatının birdəfəlik olduğunu söyləməyə başladılar. Onlar bu uğurun Daliçə deyil, yeni nəsil futbolçular Luka Modriçə aid olduğunu iddia edirdilər. Əlbəttə ki, nəticədə uğur həmişə oyunçulara məxsusdur, lakin oyunçular uğur qazana biləcəklərinə inanmalıdırlar. Daliçin eyni şeyi bir daha edə bildiyini izah etməyə söz tapa bilmirəm.

Komandaya o sakitliyi və inamı gətirən Daliçdir. Qışqırmır, demir ki, “mən dediyimi et, yoxsa qapı ordadır”. Çox ağıllı, çox yaxşı və çox sakit. O, sakitlik və enerjinin qarışığı olan bir şey yayır.

Daliç və tələbələri arasında olan hərarət fotolarda əks olunub. Şəkildəki 9 nömrəli oyunçu Andrey Kramaricdir.

Daliç və tələbələri arasında olan hərarət fotolarda əks olunub. Şəkildəki 9 nömrəli oyunçu Andrey Kramaricdir.

Braziliya oyununda penaltilər seriyasında qalib gəlmək bizə göstərdi ki: Bəli, penaltilər seriyasında bəxt çox vacib amildir, lakin futbolçularımızın soyuqqanlılığı da təqdirəlayiqdir. Sanki məşqdən sonra “qazanmaq üçün 5” oynayırdılar.

Əvvəlki Rusiyada keçirilən dünya çempionatının 1/8 finalında Danimarkanı, 1/4 finalda Rusiyaya penaltilər seriyasında qalib gəldik. Bu il 1/4 finalda Yaponiyanı, 1/4 finalda isə Braziliyanı yenə penaltilərlə məğlub etdik. Penaltilər seriyasını səbirsizliklə gözləyirik.

Braziliyaya qalib gələcəyimi gözləmirdim. Braziliya ilə 5-6 oyun keçirsək, 3-4-də uduzur, 1-2-də heç-heçə edir, bir matçda qalib gəlirik. Bu oyun o oyundu.

Bununla belə, mən bu axşam keçiriləcək yarımfinalda Argentinanı məğlub etməyi səbirsizliklə gözləyirəm. Biz daha yaxşı komandayıq. Modriç, Marselo Brozoviç, Mateo Kovaçiçlə turnirin ən yaxşı yarımmüdafiəsinə sahibik. Qarşılaşmanı çox yaxşı idarə edirlər, axını istədikləri kimi sürətləndirə və ya yavaşlata bilirlər, hansı komandaya qarşı olsalar da, topu itirmirlər.

Argentina yaxşı komandadır, lakin onlar bütünlüklə Lionel Messiyə güvənirlər. (Messi dünyanın ən yaxşısı olsa belə belədir.) Argentinalılar əlavə vaxta və təbii ki, penaltilərə də hazırlaşmalıdırlar…

The Athletic-in “Slaven Bilic: Xorvatiyanın sirri? Özümüz üçün düşünmək – və heç bir qruplaşma” başlıqlı məqalədən tərtib edilmişdir.